H Γενεύη είναι μια από τις ακριβότερες πόλεις του κόσμου. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα πλούσια περιοχή, με έναν τεράστιο ιδιωτικό τραπεζικό τομέα, ενώ παράλληλα φιλοξενεί την έδρα των Ηνωμένων εθνών και στεγάζει οίκους δημοπρασιών-κολοσσούς όπως είναι ο Sotheby's και ο Christie's.
Από αυτόν τον μήνα, στην πόλη θα ισχύει ο καινούριος ελάχιστος ωριαίος μισθός ο οποίος ανέρχεται περίπου στα 22 ευρώ. Μετά από δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου, η πόλη αποφάσισε να θεσπίσει τον υψηλότερο κατώτατο μηνιαίο μισθό στον κόσμο, με την κάθε εργατοώρα να αμείβεται με 23 ελβετικά φράγκα (22 ευρώ).
Αυτό σημαίνει πως για εργασίες πλήρους απασχόλησης, ο βασικός μηνιαίος ακαθάριστος μισθός πλέον, θα αγγίζει τα 3.800 ευρώ (4.000 φράγκα Ελβετίας).
Γιατί συνέβη αυτό;
Αυτό το ελβετικό καντόνι μπορεί να είναι πλούσιο, αλλά φιλοξενεί δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε ξενοδοχεία, σερβιτόρους, καθαριστές και κομμωτές που αγωνίζονται να καλύψουν τις ανάγκες τους, σε μια τόσο ακριβή πόλη.
Όταν η Ελβετία μπήκε σε καραντίνα τον περασμένο Μάρτιο, εικόνες από ουρές ανθρώπων σε τράπεζες τροφίμων στη Γενεύη έγιναν πρωτοσέλιδα. Στην πραγματικότητα, οι τράπεζες τροφίμων υπήρχαν πριν από την πανδημία και εξακολουθούν να υπάρχουν εκεί μήνες μετά το τέλος του lockdown.
Το φιλανθρωπικό ίδρυμα του Charly Hernandez, «Colis du Coeur», διανέμει χιλιάδες σακούλες με τρόφιμα την εβδομάδα σε μια τράπεζα τροφίμων στο κέντρο της πόλης. Οι ουρές είναι μεγάλες, οι περισσότεροι άνθρωποι που περιμένουν στην ουρά είναι γυναίκες, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν μικρά παιδιά.
Δεν είναι πάρα πολλά τα 4.000 φράγκα το μήνα;
Μπορεί ο μισθός με 4.000 φράγκα το μήνα να ακούγονται πολύ μεγάλος, αλλά είναι έτσι, μόνο αν δεν ζείτε στη Γενεύη, εξηγεί ο Charly, μιλώντας στο BBC.
«Ένα μονό δωμάτιο κοστίζει 1.000 φράγκα το μήνα, αν μπορείτε να επιβιώσετε με 500 φράγκα το μήνα για φαγητό, είστε πολύ καλός διαχειριστής, η ασφάλιση υγείας είναι 550 το μήνα ανά άτομο. Εάν είστε οικογένεια με δύο παιδιά, ίσα που τα βγάζετε πέρα».
Ο νέος κατώτατος μισθός θα επηρεάσει πολλούς ανθρώπους, όπως η Ingrid, που έχουν πάει στην τράπεζα τροφίμων. «Στο τέλος του μήνα οι τσέπες μου είναι άδειες», λέει. «Αυτή η τράπεζα τροφίμων είναι υπέροχη, γιατί έχεις φαγητό για μια εβδομάδα. Μια εβδομάδα ανακούφισης».
Ακόμη και ορισμένοι από τους εθελοντές, όπως η Λόρα, δυσκολεύονται με το κόστος ζωής της Γενεύης. Με το μισθό της ως νοσοκόμα, δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να ζει μόνη της στην πόλη.
«Θα ζούσα σε ένα πολύ μικρό μέρος, σε ένα δωμάτιο. Επομένως, μένω ακόμα με την οικογένειά μου. Είμαι 26 ετών», λέει.
Ποιος θα πληρώσει;
Ωστόσο, δεν χαίρονται όλοι για την απόφαση που καθιερώνει την αύξηση των μισθών, ειδικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που με δυσκολία μπορούσαν μέχρι τώρα να καλύψουν τους βασικούς μισθούς των υπαλλήλων τους.
Οι επιχειρήσεις που προσφέρουν λιγότερα από 23 φράγκα την ώρα θα πρέπει τώρα να προσφέρουν στους υπαλλήλους τους, αύξηση. Το να αντέξουμε αυτό το νέο κόστος στη μέση της πανδημίας του κορωνοϊού και μια δραστική πτώση στα κέρδη θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό, φοβάται ο Vincent Subilia, από το Εμπορικό Επιμελητήριο της Γενεύης.
«Ξενοδοχεία, εστιατόρια, αυτοί είναι τομείς που έχουν ήδη αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις λόγω της πανδημίας», λέει. «Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να θέσει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη αυτών των τομέων».
Ένας εστιάτορας, ο Στέφανο Φανάρι, είπε στην ελβετική τηλεόραση ότι δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να δώσει τόσα χρήματα. Ως επικεφαλής σεφ, ο μηνιαίος μισθός του κυμαίνεται μεταξύ 5.000 και 6.000 φράγκων το μήνα.
«Πώς μπορώ να συνεχίσω όταν πρέπει να πληρώσω τόσο πολύ τους ανθρώπους που πλένουν τα πιάτα; Πρέπει να μειώσω τις ώρες τους; Μην με παρεξηγείτε, δεν είμαι εναντίον κάποιου που κερδίζει 4.000 το μήνα. Αλλά απλά, δεν μπορούμε να το πληρώσουμε αυτό. Έχω θυσιάσει πολλά, εργάζομαι 12 ώρες την ημέρα εδώ. Τι πρέπει να κάνω;».
Και τώρα τι πρόκειται να συμβεί;
Ο συγκεκριμένος μισθός δεν επιβλήθηκε από την κυβέρνηση, αλλά αφού οι πολίτες της Γενεύης πρότειναν την αύξηση του βασικού μισθού ως «λαϊκή πρωτοβουλία».
Αφού συγκέντρωσαν αρκετές υπογραφές ώστε να πραγματοποιηθεί σχετικό δημοψήφισμα, στις 27 Σεπτεμβρίου, μια σημαντική πλειοψηφία του ελβετικού λαού ψήφισε «ναι», σε ποσοστό 58%.
Σύμφωνα με το σύστημα άμεσης δημοκρατίας που ισχύει στη χώρα, οι ψηφοφόροι είναι αυτοί που έχουν τον τελευταίο λόγο, πράγμα που σημαίνει ότι ο ελάχιστος μισθός είναι πλέον υποχρεωτικός.
Παράλληλα, οι πολίτες της Γενεύης, την ίδια μέρα του δημοψηφίσματος, υποστήριξαν και την επιμήκυνση της άδειας πατρότητας στις δύο εβδομάδες.
Σύμφωνα με τον Charly Hernandez, αυτές οι κινήσεις είναι θετικά σημάδια καθώς, οι πολίτες μιας τόσο πλούσιας χώρας αναζητούν την αλληλεγγύη και την στήριξη μεταξύ τους και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο.
«Το ψήφισαν και είμαι ενθουσιασμένος. Έχουμε μια πολύ άμεση δημοκρατία που είναι μεγάλη, αλλά αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν είναι ότι οι πρωτοβουλίες των περισσότερων ανθρώπων απορρίπτονται. Πιστεύω πως τα πράγματα βελτιώνονται… με αργό ρυθμό, αλλά αυτός είναι ο ελβετικός ρυθμός».
Το επόμενο τεστ για τους ψηφοφόρους θα έρθει αργότερα αυτόν τον μήνα, όταν οι Ελβετοί θα αποφασίσουν για μια «υπεύθυνη επιχειρηματική πρωτοβουλία».
Αυτό απαιτεί από εταιρείες που εδρεύουν στην Ελβετία, να αναλάβουν νομική και οικονομική ευθύνη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις περιβαλλοντικές παραβιάσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού τους, οπουδήποτε στον κόσμο.
Ένα ναι σε αυτό θα μπορούσε να κοστίσει πολύ περισσότερο από τον κατώτατο μισθό της Γενεύης.