Το Κρεμλίνο έχει συμμάχους με επιρροή που υποστηρίζουν τις αυτονομιστικές τάσεις στις μετά-σοβιετικές χώρες, η πολιτική των οποίων έρχεται σε αντίθεση με τη θέση της ΕΕ.
Ανάμεσά τους είναι ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμάνουελ Μακρόν, ο οποίος έχει δημοσίως υποστηρίξει τις ρωσικές αυτονομιστικές θέσεις στο Νότιο Καύκασο, που αφορούν στο Καραμπάχ. Επιπλέον, ο Μακρόν παραδέχεται ότι αυτή η θέση του στον Νότιο Καύκασο υποστηρίζεται από ένα μόνο κράτος μέσα στην ΕΕ
Μια ιδιαίτερη θέση
Στις 27 Ιουλίου ο Εμμάνουελ Μακρόν ανακοίνωσε στη συνάντηση με τους εκπροσώπους της αρμένικης κοινότητας ότι ασκεί μεγαλύτερη πίεση στον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ παρά στον πρωθυπουργό της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν.
“Είμαι ο μόνος που έχει ξεκάθαρη θέση και ένα μήνυμα για το Αρτσάχ (όπως αποκαλούν οι Αρμένιοι το Καραμπάχ).
Ο Γάλλος πρόεδρος παραδέχθηκε επίσης ότι η υπόλοιπη Ευρώπη δεν συμμερίζεται τη στάση του: “πρόκειται να συνεχίσω να καταβάλλω προσπάθειες, ακόμη κι αν είμαι ο μόνος στη διεθνή οικογένεια με αυτή την ατζέντα”.
Από αυτή την άποψη, η πολιτική του Μακρόν στον Νότιο Καύκασο είναι εντελώς αντίθετη με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ που αποσκοπεί στην εδραίωση της ειρήνης μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Η τριπλή συμμαχία Γαλλίας-Ιράν-Ρωσίας
Εάν η θέση της Γαλλίας δεν είναι προς όφελος ούτε της Δύσης ούτε της Ουκρανίας, ποιος επωφελείται από μια τέτοια πολιτική του Μακρόν; Οι κύριοι ωφελημένοι είναι η Ρωσία και το Ιράν.
Αναλυτικό ρεπορτάζ του Newsweek αναφέρει ότι προσπαθώντας να εξασφαλίσει έναν μοχλό πίεσης στο Μπακού, η Μόσχα πρόκειται να συνεργαστεί με Αρμένιους αυτονομιστές στο Καραμπάχ.
Όπως εξηγεί το Begin-Sadat Center, ένα από τα κορυφαία ισραηλινά think tanks, η Μόσχα και η Τεχεράνη θεωρούν ότι ένας αυτονομιστικός θύλακας στο Καραμπάχ θα λειτουργούσε ως ένας “διακόπτης εξόντωσης” για τις προμήθειες των ενεργειακών πόρων του Αζερμπαϊτζάν προς την ΕΕ.
Επιπλέον, αναλύοντας πολλαπλές δημόσιες ανακοινώσεις και εκτιμήσεις κορυφαίων μέσων ενημέρωσης, μπορεί να βγάλει κανείς ένα συμπέρασμα ότι έχει σχηματιστεί “μια ένωση Γαλλίας, Ιράν και Ρωσίας, οι οποίες ένωσαν τις δυνάμεις τους εναντίον του Αζερμπαϊτζάν και του Ισραήλ στον Καύκασο”.
Συγκεκριμένα, τον Μάιο, η The Wall Street Journal έγραψε ότι η πολιτική του προέδρου Μακρόν στον Νότιο Καύκασο εξυπηρετεί τα περιφερειακά συμφέροντα της Μόσχας και της Τεχεράνης, ενώ αντίκειται στις προσπάθειες της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών να επιτύχουν μια ειρηνική διευθέτηση μεταξύ του Γερεβάν και του Μπακού.
“Το Παρίσι έχει πάρει μία θέση που στην πραγματικότητα ενισχύει το παιχνίδι της Ρωσίας και του Ιράν στον Νότιο Καύκασο”, αναφέρει το άρθρο της The Wall Street Journal.
Η Ουκρανία, της οποίας οι κάτοικοι πλήττονται από τη στρατιωτική επιθετικότητα της Ρωσίας και των συμμάχων της όπως το Ιράν, ανησυχεί επίσης για τις αυτονομιστικές τάσεις που προωθεί η Μόσχα. “Λόγω της εταιρικής σχέσης με το Αζερμπαϊτζάν, η ΕΕ μπορεί να τα βγάλει πέρα χωρίς τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους”, αναφέρει ένα από τα μεγαλύτερα ουκρανικά ΜΜΕ, το Censor.
Ο αρμένικος παράγοντας στη Γαλλία
Ο πρόεδρος Μακρόν αποδείχθηκε ότι είναι όμηρος ριζοσπαστικών στοιχείων της αρμένικης διασποράς, παρόλο που έχουν μικρή εκλογική βαρύτητα και αντιστοιχούν μόλις στο 1% του συνολικού αριθμού των ψηφοφόρων.
“Το Αζερμπαϊτζάν δεν είναι ο επιτιθέμενος σε αυτή τη σύγκρουση, αλλά έπεσε θύμα των “αρχιτεκτόνων” του σχεδίου “Η Μεγάλη Αρμενία”, του οποίου η υλοποίηση πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια της Μόσχας. Τώρα, με βάση τα αποτελέσματα του δευτέρου πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το Αζερμπαϊτζάν ανακτά τα κυρίαρχα εδάφη του. Αυτό προκαλεί μια έντονη αντίδραση της αρμενικής διασποράς που ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια, καθώς και ορισμένων Γάλλων πολιτικών, που βρίσκονται υπό την επιρροή τους”, αναφέρει αναλυτικό report που δημοσιεύθηκε από το ουκρανικό τηλεοπτικό δίκτυο Pyatiy.
Σύμφωνα με τα αρμένικα ΜΜΕ, αμέσως μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρώπης στο Κισινάου την 1η Ιουνίου, ο Μακρόν τηλεφώνησε στον πρόεδρο του Συντονιστικού Συμβουλίου Αρμενικών Οργανώσεων της Γαλλίας, Μουράνο Παπαζιάν κάνοντας παράπονα για τους αξιωματούχους της ΕΕ, και δήλωσε: “είμαι ο μόνος που ενδιαφέρεται για το μέλλον της Αρτσάχ, και οι άλλοι συμμέτοχοι στη διαπραγματευτική διαδικασία (μεταξύ των οποίων ο Γερμανός Καγκελάριος Σολτς και επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ), θεωρούν το Αρτσάχ αναπόσπαστο τμήμα του Αζερμπαϊτζάν”.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα κεντροευρωπαϊκά και αμερικανικά ΜΜΕ επισημαίνουν ομόφωνα τη στάση του Μακρόν στον Νότιο Καύκασο, η οποία δεν συνάδει με τη γενικότερη θέση της ΕΕ στο ζήτημα.
Η βρετανική έκδοση του EuToday διευκρινίζει ότι “για τη Γαλλία, όπως και για τη Ρωσία, είναι ασύμφορο να επιλυθεί η σύγκρουση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν. Αυτό λειτουργεί ως πρόσχημα για να διατηρήσουν και να αυξήσουν την επιρροή τους στον Νότιο Καύκασο”.
Κόντρα στη νίκη της Ουκρανίας;
Η κατάσταση στον Νότιο Καύκασο καλύπτεται στενά από τα ουκρανικά ΜΜΕ. Κρίνοντας από τους υπολογισμούς, το Κρεμλίνο επηρεάζει σαφέστατα την εξωτερική πολιτική στη Γαλλία. Ίσως για αυτό οι δυνάμεις που έχουν επιρροή στη Γαλλία δεν ενδιαφέρονται για τη νίκη της Ουκρανίας και αλλάζουν το focus από τη δικτατορία του Πούτιν στο Αζερμπαϊτζάν, το οποίο προμηθεύει δωρεάν την Ουκρανία με καύσιμα.
“Υποστηρίζοντας την Αρμενία, οι Γάλλοι πολιτικοί προσπαθούν να αλλάξουν το παγκόσμιο πολιτικό focus από τον πόλεμο στην Ουκρανία, στον Νότιο Καύκασο”, αναφέρει το RBC Ukraine.
Η ουκρανική Telegraf εξηγεί ότι “η πολιτική του Μακρόν στον Νότιο Καύκασο είναι προς το συμφέρον του Πούτιν, και αμφότεροι εμποδίζουν τις προσπάθειες της Ουάσιγκτον να επιτύχει ειρήνη μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν”.
Υπάρχει ένας άλλος πιθανός λόγος για την πολιτική που ακολουθεί ο Μακρόν: Η Γαλλία δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τη νίκη της Ουκρανίας, ως εκ τούτου επικοινωνεί τακτικά με το Κρεμλίνο. Η ενεργειακή και οικονομική εξάρτηση της Γαλλίας από τη Ρωσία, την κάνει να προσποιείται αναφορικά με την επιθετικότητα εναντίον της Ουκρανίας, ενώ την ίδια στιγμή “δηλητηριάζει” το Αζερμπαϊτζάν για να ευχαριστήσει τον Πούτιν.
*Ο Ιγκόρ Τσαλένκο, είναι πολιτικός αναλυτής, επικεφαλής του Κέντρου Ανάλυσης και Στρατηγικής (Ουκρανία)