Στις 30 Δεκεμβρίου, η PostNord θα παραδώσει την τελευταία φυσική επιστολή εντός της χώρας, βάζοντας τέλος σε μια ιστορία περίπου 400 ετών κρατικής διανομής γραμμάτων.
Η Δανία ετοιμάζεται να γυρίσει σελίδα σε έναν από τους παλαιότερους δημόσιους θεσμούς της. Στις 30 Δεκεμβρίου, η PostNord θα παραδώσει την τελευταία φυσική επιστολή εντός της χώρας, βάζοντας τέλος σε μια ιστορία περίπου 400 ετών κρατικής διανομής γραμμάτων. Από την επόμενη ημέρα, το κρατικό ταχυδρομείο θα συνεχίσει να δραστηριοποιείται αποκλειστικά στη διανομή δεμάτων, ακολουθώντας τη ραγδαία άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Τα εμβληματικά, φωτεινά κόκκινα γραμματοκιβώτια
Η απόφαση συνοδεύεται από μια εικόνα που έχει ήδη αρχίσει να γίνεται ορατή στους δρόμους: τα εμβληματικά, φωτεινά κόκκινα γραμματοκιβώτια της Δανίας απομακρύνονται σταδιακά από τις γειτονιές και τις πλατείες. Για δεκαετίες αποτελούσαν χαρακτηριστικό στοιχείο του δημόσιου χώρου και σημείο αναφοράς για κατοίκους και επισκέπτες. Πλέον, αποσυναρμολογούνται και αποσύρονται, σηματοδοτώντας με τρόπο απτό το τέλος της επιστολικής εποχής.
Η PostNord δημιουργήθηκε το 2009, έπειτα από τη συγχώνευση των ταχυδρομικών υπηρεσιών Δανίας και Σουηδίας, και ανήκει στα κράτη των δύο χωρών. Ενώ στη Δανία η διανομή γραμμάτων σταματά πλήρως, στη Σουηδία θα συνεχιστεί κανονικά. Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, η απόφαση αφορά αποκλειστικά τη δανική αγορά και σχετίζεται άμεσα με τη δραματική πτώση της επιστολικής αλληλογραφίας.
«Είμαστε το ταχυδρομείο των Δανών εδώ και 400 χρόνια και γι’ αυτό είναι μια δύσκολη απόφαση να βάλουμε τελεία σε αυτό το κομμάτι της ιστορίας μας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της PostNord Δανίας, Kim Pedersen.
Όπως εξήγησε, «οι Δανοί έχουν γίνει όλο και πιο ψηφιακοί, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν σήμερα ελάχιστα γράμματα προς διαχείριση, και η πτωτική πορεία είναι τόσο ξεκάθαρη ώστε η αγορά των επιστολών δεν είναι πλέον κερδοφόρα».
Τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιοποίησε η PostNord αποτυπώνουν το μέγεθος της αλλαγής. Από το 2000 έως σήμερα, ο αριθμός των επιστολών που αποστέλλονται στη Δανία έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 90%, από πάνω από 1,4 δισεκατομμύρια σε λιγότερα από 200 εκατομμύρια. Μόνο το 2024, η μείωση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος ξεπέρασε το 30%. Σύμφωνα με την εταιρεία, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η πρόσφατη αύξηση του κόστους αποστολής, καθώς η τιμή του γραμματοσήμου έφτασε περίπου τα 4,5 δολάρια ανά επιστολή.
«Οι Δανοί σχεδόν δεν λαμβάνουν γράμματα πια», δήλωσε ο Pedersen στο BBC. «Κατά μέσο όρο λαμβάνουν περίπου ένα τον μήνα. Δεν είναι πολλά». Αντίθετα, όπως σημείωσε, οι διαδικτυακές αγορές αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. «Οι Δανοί αγαπούν το online shopping. Το παγκόσμιο ηλεκτρονικό εμπόριο αναπτύσσεται σημαντικά και εμείς κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση».
Η ιστορία του δανικού ταχυδρομείου
Η ιστορία του δανικού ταχυδρομείου ξεκινά το 1624, όταν ιδρύθηκε από τον Χριστιανός Δ΄. Στα πρώτα του βήματα, το σύστημα περιλάμβανε εννέα βασικές διαδρομές που συνέδεαν την Κοπεγχάγη με μικρότερες πόλεις της χώρας. Για αιώνες, το ταχυδρομείο αποτέλεσε βασικό μηχανισμό διοίκησης, εμπορίου και προσωπικής επικοινωνίας. Σήμερα, ωστόσο, η ψηφιοποίηση έχει αλλάξει ριζικά το τοπίο. Η Δανία διαθέτει εθνικό σύστημα ψηφιακής ταυτοποίησης, ενώ όλες οι επίσημες κρατικές επικοινωνίες πραγματοποιούνται πλέον ηλεκτρονικά.
Οι πολίτες που εξακολουθούν να θέλουν να στέλνουν φυσικές επιστολές δεν θα στερηθούν πλήρως αυτή τη δυνατότητα. Η ιδιωτική εταιρεία Dao θα συνεχίσει να παρέχει υπηρεσίες διανομής γραμμάτων, είτε μέσω καταστημάτων είτε με επιπλέον χρέωση για παραλαβή από τον αποστολέα. Η Dao, που ήδη δραστηριοποιείται στη δανική αγορά, σχεδιάζει σημαντική επέκταση, εκτιμώντας ότι ο όγκος της αλληλογραφίας της θα αυξηθεί από 30 σε 80 εκατομμύρια επιστολές ετησίως.
Η αναδιάρθρωση της PostNord συνοδεύεται και από κοινωνικές επιπτώσεις. Από τους περίπου 4.600 εργαζομένους της εταιρείας στη Δανία, 1.500 έχουν ήδη απολυθεί. Παράλληλα, τα περίπου 1.500 κόκκινα γραμματοκιβώτια που αποσύρονται πωλούνται, με τιμές που κυμαίνονται από 236 έως 315 δολάρια, ανάλογα με την κατάστασή τους. Μέχρι στιγμής, περίπου 1.000 έχουν ήδη βρει αγοραστή, ενώ άλλα 200 αναμένεται να δημοπρατηθούν στις αρχές του νέου έτους.
Η Δανία ενδέχεται να είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που τερματίζει πλήρως την κρατική διανομή επιστολών, ωστόσο δεν θεωρείται εξαίρεση. Ταχυδρομικές υπηρεσίες σε χώρες όπως η Ελλάδα, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν παρόμοιες πιέσεις. Όπως σχολίασε ο ακαδημαϊκός Marvin Ryder, ειδικός στις αγορές, «η Δανία είναι το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο», υποδηλώνοντας ότι η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να προαναγγέλλει ευρύτερες αλλαγές στο μέλλον των κρατικών ταχυδρομείων διεθνώς.