Δύο χρόνια μετά τον αποκλεισμό της, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) προσκαλείται εκ νέου στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου (MSC), που θα διεξαχθεί τον Φεβρουάριο του 2026.
Η απόφαση σηματοδοτεί μια ηχηρή στροφή των ιθυνόντων της διοργάνωσης και έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η ακροδεξιά AfD έχει παγιωθεί ως ηγετική δύναμη της γερμανικής αντιπολίτευσης, αλλά και στο επίκεντρο έντονης πολιτικής και θεσμικής αντιπαράθεσης.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, έχουν σταλεί προσκλήσεις σε βουλευτές όλων των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Μπούντεσταγκ, ιδίως σε μέλη των επιτροπών Εξωτερικών και Άμυνας. Περίπου 20 βουλευτές της AfD συμμετέχουν στις δύο αυτές επιτροπές. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει επιβεβαιωθεί πρόσκληση προς τη συμπρόεδρο του κόμματος, Αλίς Βάιντελ, με τη λίστα να παραμένει ανοικτή.
Το «σοκ Βανς» και η αμερικανική σκιά
Η ανατροπή της πολιτικής αποκλεισμού της AfD έρχεται στον απόηχο της έντονης παρέμβασης του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, στη Διάσκεψη του 2025. Σε μια ομιλία που χαρακτηρίστηκε σημείο καμπής για τις ευρωατλαντικές σχέσεις, ο Βανς κατηγόρησε ευθέως τη Γερμανία και την Ευρώπη ότι καταπνίγουν την ελευθερία της έκφρασης, στοχοποιώντας τον αποκλεισμό της AfD ως παράδειγμα πολιτικού αποκλεισμού.
Ιδιαίτερη αίσθηση είχε προκαλέσει και η συνάντηση του Βανς με τη Βάιντελ στο περιθώριο της Διάσκεψης, λίγες ημέρες πριν από τις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές, ενώ είχε αρνηθεί να συναντήσει τον τότε καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Για πολλούς αναλυτές, η πρόσκληση της AfD στην MSC του 2026 μοιάζει με έμμεση απάντηση στην αμερικανική πίεση.
Αλλαγή ηγεσίας και νέα γραμμή στη Διάσκεψη
Η απόφαση συμπίπτει και με αλλαγές στην ηγεσία της Διάσκεψης. Ο πρώην διευθυντής Κρίστοφ Χόισγκεν, στενός συνεργάτης της Άνγκελα Μέρκελ και αρχιτέκτονας του αποκλεισμού της AfD, έχει αποχωρήσει. Τη θέση ανέλαβε εκ νέου ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, βετεράνος της γερμανικής διπλωματίας, καθώς ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επέλεξε να παραμείνει υπουργός Οικονομικών της Νορβηγίας.
Επισήμως, οι διοργανωτές αποφεύγουν να συνδέσουν την απόφαση με τις παρεμβάσεις Βανς, τονίζοντας ότι η MSC λειτουργεί ως «ιδιωτικό, ανεξάρτητο ίδρυμα» και αποφασίζει αυτόνομα για τις προσκλήσεις της. Ωστόσο, η απουσία αναλυτικής αιτιολόγησης έχει τροφοδοτήσει έντονες πολιτικές ερμηνείες.
Φόβοι για θέματα ασφαλείας και «κανονικοποίηση» της AfD
Η απόφαση έχει προκαλέσει ανησυχία σε κύκλους της γερμανικής πολιτικής σκηνής. Στελέχη της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) προειδοποιούν ότι η παρουσία της AfD σε ένα κορυφαίο φόρουμ ασφάλειας ενέχει κινδύνους, επικαλούμενοι τις επαφές του κόμματος με τη Ρωσία και την Κίνα. «Η πληροφορία ρέει και αυτό αποτελεί κίνδυνο ασφάλειας», σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Αναλυτές διχάζονται. Κάποιοι βλέπουν την πρόσκληση ως προσπάθεια αποφυγής περαιτέρω διεθνούς κριτικής και «θυματοποίησης» της AfD, ενώ άλλοι τη θεωρούν ακόμη ένα βήμα προς την κανονικοποίηση ενός κόμματος που η γερμανική υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας έχει χαρακτηρίσει «επιβεβαιωμένα ακροδεξιό», αν και ο χαρακτηρισμός τελεί υπό επανεξέταση.
Παράλληλη διπλωματία της AfD
Την ίδια στιγμή, οι στενές σχέσεις της AfD με κύκλους της κυβέρνησης Τραμπ και του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος εντείνουν τις ανησυχίες στο Βερολίνο. Πρόσφατες επισκέψεις βουλευτών της AfD στις ΗΠΑ και ανακοινώσεις για μελλοντικά συνέδρια με Αμερικανούς αξιωματούχους ενισχύουν τον φόβο περί «παράλληλης εξωτερικής πολιτικής», όχι μόνο προς την Ουάσινγκτον αλλά και προς τη Μόσχα και το Πεκίνο.
Όπως σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ, η επιστροφή της AfD στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου δεν αποτελεί απλώς οργανωτική λεπτομέρεια,. Αντανακλά το βαθύτερο δίλημμα της Γερμανίας: πώς να διαχειριστεί την άνοδο της ακροδεξιάς χωρίς να υπονομεύσει τα θεσμικά της αναχώματα - και πώς να το πράξει υπό το βλέμμα, αλλά και την πίεση, των διεθνών της συμμάχων.