Συγκρούσεις ανάμεσα σε διαδηλωτές και την αστυνομία ξέσπασαν χθες Τρίτη στο Σαντιάγο της Χιλής, στο περιθώριο των εκδηλώσεων για την τρίτη επέτειο της κοινωνικής εξέγερσης του 2019, που οδήγησε στην ανάδειξη στην εξουσία στα τέλη του 2021 του νεαρού προέδρου της αριστεράς Γκαμπριέλ Μπόριτς.
Καταστήματα κατέβασαν ρολά, κόσμος έφυγε πολύ νωρίτερα από το κέντρο κι αναπτύχθηκαν κάπου 25.000 αστυνομικοί καθώς πολλοί προεξοφλούσαν ότι θα εκτυλίσσονταν επεισόδια, όπως στις δύο προηγούμενες επετείους της 18ης Οκτωβρίου.
Το 2019, η δυσαρέσκεια των φοιτητών για την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό της πρωτεύουσας τις ώρες αιχμής ήταν η θρυαλλίδα του κοινωνικού ξεσηκωμού με κεντρικό αίτημα περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη στη Χιλή, εργαστήρι του νεοφιλελευθερισμού από την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοτσέτ (1973-1990).
«Βρισκόμαστε πάντα στην ίδια κατάσταση, δεν κερδίσαμε τίποτα», διαπίστωσε η Αντρέα Βαλντεμπενίτο, κοινωνική λειτουργός 43 ετών.
Έπεσαν βροχή τα δακρυγόνα - έγινε χρήση νερού
Η αστυνομία έκανε χρήση εκτοξευτήρων πεπιεσμένου νερού και δακρυγόνων για να διαλύσει τα φλεγόμενα οδοφράγματα και τις συγκεντρώσεις γύρω από την Πλατεία Ιταλίας, επίκεντρο των 345 μαζικών κινητοποιήσεων από τη 18η Οκτωβρίου 2019 ως την 20ή Μαρτίου 2020, προτού η πανδημία να διακόψει τον κοινωνικό αναβρασμό, σύμφωνα με τους αριθμούς του Εθνικού Ινστιτούτου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (INDH).
Σε πέντε μήνες, τουλάχιστον τριάντα άνθρωποι σκοτώθηκαν στα επεισόδια ανάμεσα σε αστυνομικούς και διαδηλωτές. Άλλοι 400 υπέστησαν οφθαλμικούς τραυματισμούς.
Στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να βγάλει τη χώρα από την κρίση, η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση του Σεμπαστιάν Πινιέρα κίνησε διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος. Ο ισχύων θεμελιώδης νόμος, κληρονομιά της χούντας του Πινοτσέτ, θεωρείται τροχοπέδη για κάθε κοινωνική μεταρρύθμιση σε βάθος, ιδίως στα πεδία της υγείας, της παιδείας, των κοινωνικών ασφαλίσεων.
Δεν έχουν εφαρμοστεί οι μεταρρυθμίσεις
Όμως το 62% των Χιλιανών απέρριψε στις αρχές Σεπτεμβρίου το κείμενο που καταρτίστηκε από τη Συντακτική Συνέλευση, η οποία εξελέγη τον Μάιο του 2021. Έκτοτε, κυβέρνηση και αντιπολίτευση προσπαθούν να συνεννοηθούν για να αρχίσει νέα διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης.
Χθες το πρωί ο Γκαμπριέλ Μπόριτς, 36 ετών, που ανέλαβε τα καθήκοντά του την 11η Μαρτίου υποσχόμενος ότι θα εγκαθιδρύσει κράτος πρόνοιας στη χώρα, αναγνώρισε ότι η κυβέρνησή του δεν έχει «ακόμη εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις» που θα βελτιώσουν «τα κοινωνικά δικαιώματα» των πολιτών της χώρας. Κατά την άποψη του αρχηγού του κράτους, η εξέγερση του 2019 «δεν ήταν αντικαπιταλιστική επανάσταση» αλλά «έκφραση της οδύνης και των ρηγμάτων στην κοινωνία μας».