Ο άλλοτε οδηγός του Πάμπλο Νερούδα, η μαρτυρία του οποίου υπήρξε καθοριστική για να ερευνηθεί η υπόθεση της δολοφονίας από το στρατιωτικό καθεστώς το 1973 του νομπελίστα λογοτεχνίας, πέθανε σε ηλικία 77 ετών στη Χιλή, ανακοίνωσε χθες Τετάρτη το Κομμουνιστικό Κόμμα της λατινοαμερικάνικης χώρας.
«Η μαρτυρία του Μανουέλ Αράγια και το θάρρος του ήταν καθοριστικά για την ανάδειξη στοιχείων στα οποία βασίστηκε η προσφυγή για τον θάνατο του ποιητή στη δικαιοσύνη που υποβλήθηκε από το κόμμα μαζί με την οικογένειά του», ανέφερε το ΚΚ Χιλής σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε, διευκρινίζοντας πως ο άλλοτε οδηγός απεβίωσε προχθές Τρίτη στην πόλη Σαν Αντόνιο, δυτικά της πρωτεύουσας Σαντιάγο.
Η υπόθεση πως ο Πάμπλο Νερούδα, που έλαβε Νόμπελ το 1971, δολοφονήθηκε το 1973 διατυπώθηκε το 2011, έπειτα από αποκαλύψεις του Μανουέλ Αράγια, την εποχή νεαρού μέλους του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής που είχε οριστεί βοηθός και οδηγός του συγγραφέα, επίσης μέλους του κόμματος.
Ως τότε, η επίσημη εκδοχή των γεγονότων ήταν πως ο ποιητής πέθανε την 23η Σεπτεμβρίου 1973 από καρκίνο του προστάτη.
Η μυστηριώδης ένεση
Σύμφωνα με τη θεωρία που δεν έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά μέχρι σήμερα, ο Πάμπλο Νερούδα υπέκυψε αφού του έκαναν μυστηριώδη ένεση την παραμονή της αναχώρησής του για το Μεξικό, όπου σκόπευε να εξοριστεί και να ηγηθεί στην αντίσταση εναντίον της στρατιωτικής δικτατορίας του Αουγούστο Πινοτσέτ (1973-1990).
«Ο Νερούδα ήταν κίνδυνος για τον Πινοτσέτ», δήλωνε τον Φεβρουάριο ο Μανουέλ Αράγια, επιμένοντας στη δική του εκδοχή, πως ο παγκοσμίως γνωστός λογοτέχνης δολοφονήθηκε.
Παρότι υποστήριζε τη θέση πως επρόκειτο για δολοφονία για σχεδόν σαράντα χρόνια, δεν ήταν παρά τον Ιούνιο του 2011 που το ΚΚ ζήτησε να διενεργηθεί έρευνα από τη δικαιοσύνη, στο πλαίσιο της οποίας έγινε εκταφή των λειψάνων, που υποβλήθηκαν σε τοξικολογικές αναλύσεις.
Όμως η ομάδα των ειδικών που ερεύνησε τον μυστηριώδη θάνατο του ποιητή δεν μπόρεσε να εξακριβώσει αν πράγματι ο θάνατός του οφειλόταν σε δηλητηρίαση ή όχι.
Το βακτήριο clostridium botulinum «ήταν παρόν τη στιγμή του θανάτου, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη γιατί. Γνωρίζουμε μόνο πως δεν θα έπρεπε να είναι», είχαν αναφέρει ο Χέντρικ και η Ντέμπι Πόιναρ του καναδικού πανεπιστημίου Μακμάστερ, μέλη της ομάδας που παρέδωσε τον Φεβρουάριο τα συμπεράσματά της στη χιλιανή δικάστρια η οποία χειρίζεται την υπόθεση.