Πενήντα ημέρες από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, ο πόλεμος που εξαπέλυσε η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν και οι κλιμακούμενες εντάσεις φέρνουν, κατά τον ιστορικό Γιουβάλ Νώε Χαράρι, την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με την «πιο επικίνδυνη στιγμή στην Παγκόσμια Ιστορία από την κρίση των πυραύλων της Κούβας».
Ο διάσημος Ισραηλινός φιλόσοφος και συγγραφέας σημειώνει σε συνέντευξή του στο CNBC ότι συνιστά «υπαρξιακή απειλή για την ανθρωπότητα» ο αυξανόμενος κίνδυνος να καταφύγει η Ρωσία του Πούτιν σε πυρηνικά ή άλλα όπλα μαζικής καταστροφής για να κάμψει την αντίσταση των Ουκρανών.
«Βρισκόμαστε ίσως στην πιο επικίνδυνη στιγμή της Παγκόσμιας Ιστορίας από την κρίση των πυραύλων της Κούβας, με έναν πυρηνικό πόλεμο να αποτελεί ξαφνικά πιθανότητα», λέει.
Ο Χαράρι παραδέχεται βέβαια ότι «δεν είναι λίαν πιθανή» η τωρινή απειλή μιας πυρηνικής σύγκρουσης, αλλά υπογραμμίζει ότι άπαντες, από μεμονωμένους πολίτες μέχρι κυβερνήσεις, θα πρέπει «να ανησυχούν πολύ». «Είναι μια πιθανότητα, μια πραγματική πιθανότητα που πρέπει να αναλογιστούμε. Κι αυτά είναι φρικτά νέα για ολόκληρο το ανθρώπινο γένος», τονίζει.
«Η ανατροπή του Πούτιν δεν πρέπει να είναι ο στόχος της Δύσης»
Ο ίδιος προειδοποιεί, πάντως, ότι στόχος της Δύσης δεν θα πρέπει να είναι η αποτροπή ενός τέτοιου εφιαλτικού ενδεχομένου με την ανατροπή του καθεστώτος Πούτιν -ο οποίος, κατά τη γνώμη του, έχει ήδη χάσει τον πόλεμο-, αλλά η περαιτέρω ενίσχυση της Ουκρανίας, ώστε να μπορέσει να εξέλθει νικηφόρα από τον πόλεμο με τις ρωσικές δυνάμεις, καθώς και η αποκατάσταση της ειρήνης.
«Όποιος έχει τέτοιες φαντασιώσεις για προέλαση προς τη Μόσχα, να τις ξεχάσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα» λέει, σημειώνοντας ότι τέτοιες κινήσεις θα εκληφθούν ως περαιτέρω πρόκληση από το Κρεμλίνο.
«Ο στόχος του πολέμου θα πρέπει να είναι η προάσπιση της ελευθερίας της Ουκρανίας, όχι η αλλαγή στη Μόσχα. Αυτό εναπόκειται στον ρωσικό λαό», τονίζει.
Καθοριστικής σημασίας η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία
Για τον λέκτορα Ιστορίας του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ, η έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικής σημασίας για τον τρόπο που θα διαχειρίζονται οι κυβερνήσεις τις μελλοντικές απειλές.
Όπως λέει ο Χαράρι, εάν επικρατήσει η Ρωσία του Πούτιν, τότε περισσότερες κυβερνήσεις θα μπουν στον πειρασμό, ή θα αναγκαστούν να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες εις βάρος άλλων δημόσιων υπηρεσιών και παροχών.
Ο ίδιος εκτιμά ότι η Ρωσία δαπανά περίπου το 20% του ΑΕΠ της σε αμυντικές δαπάνες και ήδη είδαμε κάποια ανάλογα βήματα ή δεσμεύσεις από άλλες κυβερνήσεις, όπως εκείνη του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, που ανακοίνωσε εξοπλιστικό πρόγραμμα-μαμούθ για τη χώρα του, άνω του 2% του ΑΕΠ.
«Αν αυξηθούν στο 20% αντί για 6% οι αμυντικοί προϋπολογισμοί ανά την υφήλιο, αυτό θα γίνει σε βάρος των κονδυλίων για τη δημόσια περίθαλψη, το κράτος πρόνοιας και εις βάρος του αγώνα μας για την καταπολέμηση άλλων κινδύνων, όπως η κλιματική αλλαγή», σημειώνει ο Χαράρι.
«Αυτό θα ήταν τρομερή καταστροφή για όλη την ανθρωπότητα» λέει, προσθέτοντας ότι μια ειρηνική διευθέτηση της κρίσης δεν είναι μόνο προς το συμφέρον της Ουκρανίας και των γειτόνων της, αλλά της ανθρωπότητας.
«Το διακύβευμα», λέει ο Χαράρι, «είναι η προάσπιση της ειρήνης και του είδους του κόσμου που είχαμε συνηθίσει. Τον είχαμε συνηθίσει σε τέτοιο βαθμό που τον θεωρούσαμε δεδομένο. Αλλά, αν δεν προσέξουμε, θα ολισθήσουμε ξανά στη ζούγκλα του πολέμου και της βίας, όπου οι χώρες θα αναγκάζονται να δαπανούν πολύ περισσότερα για άρματα μάχης και πυραύλους και πολύ λιγότερα για τους μισθούς δασκάλων και νοσοκόμων και συστήματα πρόνοιας».
Ο Χαράρι, πάντως, θεωρεί ότι υπάρχουν περιθώρια για κάποια επιφυλακτική αισιοδοξία, αν η Δύση καταφέρει το στόχο του ειρηνικού τερματισμού του πολέμου, διότι, όπως λέει, «αν χάσει ο Πούτιν και γίνει ορατό αυτό, τότε θα διασφαλιστεί η πρότερη τάξη. Όταν υπάρχουν νόρμες και κάποιος τις παραβιάζει και τιμωρείται γι’ αυτό, τότε ενισχύονται οι νόρμες»…