Το αμφιλεγόμενο σχέδιο της Σουηδίας για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού επιτρέπει στον κόσμο να βγει βόλτα, να επισκεφθεί μπαρ και εστιατόρια και να διατηρήσει μια σχετικά φυσιολογική ζωή. Δεν είναι όμως όλοι χαρούμενοι με την προσέγγιση αυτοί. Ωστόσο, παρόλο που αυξάνονται οι θάνατοι, η πλειοψηφία φαίνεται ικανοποιημένη.
Μια δημοσκόπηση αυτή την εβδομάδα, έδειξε ότι μόλις το 11% των Σουηδών δήλωσε ότι δεν εμπιστεύονται τον κρατικό επιδημιολόγο Άντερς Τέγκνελ, που ηγείται της στρατηγικής. Το Business Insider μίλησε με πολίτες της Σουηδίας, προκειμένου να δει πώς κρίνουν τα μέτρα της κυβέρνησης.
Εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση
Ο Μάζντακ Ντορόστι, που εργάζεται στον τραπεζικό τομέα στη Στοκχόλμη, το επίκεντρο της πανδημίας του κορωνοϊού στην Σουηδία, δήλωσε: «Σε σύγκριση με την υπόλοιπη Σκανδιναβία, η Σουηδία έχει τα υψηλότερα ποσοστά θανάτου. Αλλά εξακολουθούμε να έχουμε εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, ακόμη κι αν αυτό φαίνεται παράξενο».
Κι ενώ ορισμένοι είχαν έντονες αντιρρήσεις, η πλειοψηφία των ανθρώπων που μίλησαν στο Business Insider είπαν ότι είναι ικανοποιημένοι, επισημαίνοντας το υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης της κοινωνίας στις αρχές ως τον λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι ακολουθούν τις οδηγίες για την κοινωνική απόσταση, χωρίς να χρειάζεται να μπουν αυστηρά μέτρα, όπως στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου.
Η Ίλβα Μπελάντ, φοιτήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ουμέα, δήλωσε ότι «υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που πιστεύουν πως πρέπει να σταματήσουν τα πάντα και πως αυτό θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και δύο μήνες, αλλά ο κόσμος είναι γενικά χαρούμενος – ειδικά τα άτομα με τα οποία κάνω παρέα, που είναι ως επί το πλείστον φοιτητές ιατρικής».
Και ο πατέρας της, Μάρκους Μπελάντ, με καταγωγή από την Γερμανία και γιατρός στο επάγγελμα, λέει πως είναι «πολύ χαρούμενος για το πώς διαχειρίζεται την πανδημία του κορωνοϊού η χώρα». «Νομίζω ότι είναι πολύ λογικό. Είμαι Γερμανός, αλλά δεν έχω εκτιμήσει ποτέ την ζωή μου στην Σουηδία όσο τώρα».
Η υψηλή εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση σημαίνει πως η στρατηγική λειτουργεί
Ο Καρίν Μπελάντ Λίνταλ, αναπληρωτής καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Λουλέα, δήλωσε πως η στρατηγική της Σουηδίας έχει νόημα επειδή είναι «μια κοινωνία σχετικά υψηλής εμπιστοσύνης» που σημαίνει ότι οι άνθρωποι ακολουθούν τις οδηγίες. «Όχι όλοι, φυσικά, αλλά πολλοί άνθρωποι κάνουν αυτό που τους λένε, για το καλό ή το κακό τους – σε αυτή την περίπτωση, για το καλό τους».
Ο καθηγητής Άντερς Λίντστρομ, που επικεντρώνεται στην πολιτική της Σουηδίας στο πανεπιστήμιο Ουμέα, δήλωσε ότι αυτό βοηθά την κυβέρνηση σε μια κρίση όπως ο κορωνοϊός. «Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να αναγκάζετε τους ανθρώπους να κάνουν πράγματα. Μπορεί να εκδίδονται συστάσεις, οι οποίες στην περίπτωση της Σουηδίας, αντιμετωπίζονται ως κάτι περισσότερο από απλές συστάσεις». Μάλιστα, το συνέκρινε με μια σύσταση για να μην φάει κανείς κάτι δηλητηριώδες. «Εάν λάβεις τέτοιου είδους συστάσεις, το ξέρεις ότι δεν είναι καλή ιδέα να το κάνεις, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν νόμοι που να το υπαγορεύουν».
Γνωστοί οι Σουηδοί για την τήρηση των κανόνων
Η Καταρίνα Έκεμπεργκ, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Ουμένα, δήλωσε ότι αυτό έχει δημιουργήσει την μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην Σουηδία και τις άλλες χώρες: «Εμπιστευόμαστε περισσότερο τις συστάσεις, ώστε να έχουμε λιγότερες απαγορεύσεις» τόνισε και πρόσθεσε: «είμαστε γνωστοί πως ακολουθούμε τους κανόνες».
Ο Λίντστρομ σημείωσε πως η υποστήριξη προς το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα έχει αυξηθεί παρά την άνοδο του αριθμού των νεκρών από κορωνοϊό: «Η υποστήριξη των ανθρώπων στην υγειονομική περίθαλψη και τις αρχές είναι πολύ, πολύ υψηλή και στην πραγματικότητα έχει αυξηθεί από τον Μάρτιο έως τον Απρίλιο. Παραδοσιακά, η εμπιστοσύνη στις αρχές είναι πολύ υψηλή στην Σουηδία και δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι αυτή έχει αποδυναμωθεί λόγω αυτής της κρίσης».
Εξαιρετικά χαρούμενοι οι Σουηδοί που ακολουθούν τις συμβουλές των ειδικών
Ο Ντορόστι είπε ότι ο σουηδικός λαός «εμπιστεύεται την κυβέρνηση, όχι απαραίτητα με την πολιτική έννοια, αλλά επειδή εμπιστεύονται τους ειδικούς που βρίσκονται πίσω τους». Όργανα όπως η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Σουηδίας δεν μπορούν να ψηφίσουν νόμους, αλλά δίνουν συστάσεις στην κυβέρνηση. Ωστόσο, η Έκεμπεργκ σημείωσε ότι το σύνταγμα της Σουηδίας «έχει δημιουργηθεί έτσι ώστε να δίνει λόγο στους εμπειρογνώμονες, περισσότερο από ό,τι σε πολλές άλλες χώρες, επομένως η κυβέρνηση είναι απρόθυμη στο να παρακάμψει τους ειδικούς». Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή πολιτικών επιπτώσεων αντιμετωπίζοντας τις αποφάσεις ως επιστημονικές και όχι πολιτικές. Ο Μπελάντ Λίνταλ είπε ότι οι πολιτικοί της Σουηδίας, ως εκ τούτου «φοβούνται να λάβουν δραστικά μέτρα».
Ο Ντορόστι είπε επίσης ότι ο κόσμος είχε κίνητρα στην Σουηδία για να ακολουθήσει τις συστάσεις, επειδή είδαν την κατάσταση στην Ιταλία και την Ισπανία, οι οποίες είχαν τα πρώτα κρούσματα στην Ευρώπη και επλήγησαν πολύ. «Δεν συνέβη πρώτα στην Σουηδία, οπότε είδαμε τις συνέπειες του τι θα συνέβαινε εάν δεν ακούγαμε τους ειδικούς».
«Εμπιστευόμαστε τους ειδικούς γιατί αιτιολογούν τις αποφάσεις τους»
Η Άστριντ Χέντιν, ανώτερος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Μάλμο που επικεντρώνεται στην σουηδική πολιτική, δήλωσε πως ο κόσμος είναι σίγουρος για την στρατηγική λόγω του τρόπου με τον οποίο επικοινωνείται. «Δεν νομίζω ότι οι Σουηδοί εμπιστεύονται την εξειδίκευση ή τις αρχές τυφλά. Αντίθετα, τους εμπιστευόμαστε όταν αιτιολογούν και εξηγούν – το οποίο η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας κάνει καθημερινά από την αρχή της κρίσης».
Και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι η στάση της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας είναι πολύ σημαντική εδώ. Δεν έχουν παρουσιαστεί ως αλάνθαστοι. Ακριβώς το αντίθετο, έχουν τονίσει ότι εάν κάποια άλλη χώρα βρει τρόπους για να αντιμετωπίσει την κρίση που να δείχνουν ότι λειτουργούν, η Σουηδία θα τους ακολουθήσει αμέσως».
Το Business Insider όμως θέλησε να μάθει λίγα περισσότερα σχετικά με τα χαρακτηριστικά του σουηδικού τρόπου ζωής που βοηθούν στην επιβράδυνση του ιού χωρίς αυστηρούς κανόνες. Οι άνθρωποι ζουν συχνά σε μεγάλα σπίτια και μόνοι τους, οι οικογενειακές συγκεντρώσεις και η σωματική επαφή δεν είναι τόσο συνηθισμένες όσο σε άλλες χώρες, ο κόσμος περνά πολύ χρόνο έξω και η χώρα είναι αραιοκατοικημένη.
Η Έκεμπεργκ δήλωσε: «Η κοινωνική πίεση είναι εξαιρετικά ισχυρή. Για παράδειγμα, εγώ και οι υπόλοιποι στην ερευνητική μου ομάδα δεν τολμούμε να πάρουμε το λεωφορείο για να πάμε στην δουλειά μας γιατί συνιστάται να μην το κάνουμε – υπάρχει ένα είδος ντροπής ή ηθικής πίεσης για να κάνουμε όλοι το ίδιο».
Πολύ νωρίς για να κριθούν τα μέτρα της Σουηδίας
Η Λιντστρομ σημείωσε ότι είναι «πολύ νωρίς για να πει» πόσο επιτυχημένη ήταν η Σουηδία, αλλά τόνισε: «Νομίζω πως αυτό που έκανε η Σουηδία είναι να προσπαθήσει να βρει έναν τρόπο που να ταιριάζει στις προϋποθέσεις αυτής της χώρας».
Είναι πιθανό ότι η εμπιστοσύνη και η υπακοή δεν θα είχαν αποτέλεσμα σε άλλες χώρες με διαφορετικές κοινωνικές συνήθειες και πολιτικά συστήματα. Αλλά ακόμη και στην Σουηδία, μπορεί όλο αυτό να μην λειτουργήσει.
Η Σουηδία έχει απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις άνω των 50 ατόμων, έχει κρατήσει ανοιχτά τα μπαρ και τα εστιατόρια και έχει απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις στα γηροκομεία. Με τον κόσμο να ενθαρρύνεται για κοινωνική απομάκρυνση και εργασία από το σπίτι, οι δημόσιες συγκοινωνίες είναι συχνά άδειες.
Βέβαια, θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να μάθουμε εάν αυτό ήταν αρκετό. Ο αριθμός των θανάτων της Σουηδίας από κορωνοϊό, είναι πολύ υψηλότερος από πολλές χώρες που εφάρμοσαν αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Ακόμη και από τον γειτόνων της. Ο Άντερς Τέγκνελ, ο κρατικός επιδημιολόγος, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως ο υψηλός αριθμός θανάτων ήταν μια έκπληξη και πρόσθεσε πως η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας δεν είναι ακόμα σίγουρη εάν η χώρα πήρε την σωστή απόφαση και πως παρακολουθεί συνεχώς την κατάσταση. Παρόλα αυτά, επέμεινε πως τα αυστηρά μέτρα που έλαβαν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, δεν έχουν επιστημονική βάση.
Ο κόσμος στην Σουηδία λέει πως η αποφυγή του πλήρους lockdown έχει νόημα επειδή οι χώρες πρέπει να καταλάβουν πώς να αντιμετωπίσουν τον ιό για περισσότερο από μερικές εβδομάδες ώστε να συγκρατήσουν ένα δεύτερο κύμα μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο.
Η Έκεμπεργκ είπε πως «ο κόσμος στην Σουηδία αποδέχεται ευρέως πως ο στόχος δεν είναι απαραιτήτως να απαλλαγούμε εντελώς από τον κορωνοϊό, γιατί θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε μέχρι να βρεθεί εμβόλιο». Και πρόσθεσε πως ο κόσμος δεν εξετάζει τόσο προσεκτικά τον υψηλό αριθμό των θανάτων, επειδή οι άλλες χώρες μπορεί να έχουν άνοδο στους νεκρούς, όταν χαλαρώσουν τους περιορισμούς.
Ο Λίνταλ συμφώνησε πως ο κόσμος είναι ευχαριστημένος επειδή το σχέδιο ήταν να επιβραδυνθεί ο ιός:« Όλοι είναι πολύ ικανοποιημένοι με το πώς έχει λειτουργήσει αυτή η στρατηγική μέχρι στιγμής, όσον αφορά στην επιβράδυνση της εξάπλωσης . Ο Ντορόστι, ο τραπεζίτης δήλωσε ότι πιστεύει πως «συνολικά, ο κόσμος είναι ευχαριστημένος με την κυβέρνηση καθώς είναι σαφές ότι πρόκειται για μαραθώνιο και όχι για σπριντ – κλείνοντας απλά την χώρα για δύο εβδομάδες και μετά τέλος. Σημείωσε μάλιστα, πως οι χώρες ανοίγουν ξανά λόγω των οικονομιών τους και αυτό που έκανε η σουηδική κυβέρνηση ήταν σωστό: η ισορροπία μεταξύ του ιού και της οικονομίας. Άλλες χώρες ανοίγουν, αλλά όχι γιατί εξαφανίστηκε ο κορωνοϊός».
Φωτογραφίες: AP