Μπορεί ο κορωνοϊός να εκτόπισε από την επικαιρότητα την κλιματική αλλαγή, αλλά καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία μπορεί να επιδεινώσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Με ασυνήθιστα ζεστό για την εποχή καιρό, γαλανούς ουρανούς και τους κήπους ολάνθιστους η Ευρώπη στο μεγαλύτερο μέρος της απολαμβάνει μια ονειρεμένη άνοιξη – έστω κι αν οι περισσότερες χώρες έχουν επιβάλει lockdown πλην της Σουηδίας. Αλλά δεν ισχύει το ίδιο για τους αγρότες, οι οποίοι στηρίζουν τις ελπίδες τους στις βροχές για να μην καταστραφούν οι σοδειές τους. Κι οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν πολύ σοβαρές πιθανότητες πέρα απ’ την πανδημία του κορωνοϊού η Γηραιά Ήπειρος να αντιμετωπίσει στο πολύ κοντινό μέλλον μεγάλα προβλήματα στη συγκομιδή λόγω των καιρικών συνθηκών.
Σ’ αυτή τη φάση, βέβαια, οι αγρότες πιο πολύ ανησυχούν για την δραματική έλλειψη εποχικών εργατών από το εξωτερικό, λόγω των απαγορεύσεων ταξιδιών που επιβλήθηκαν σε μια προσπάθεια αναχαίτισης της διασποράς του κορωνοϊού. Η πανδημία κυριαρχεί στη θεματολογία των ΜΜΕ παραμερίζοντας τις ειδήσεις για την κλιματική αλλαγή, επί παραδείγματι τις δασικές πυρκαγιές που μαίνονται σε Αυστραλία και Βραζιλία.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη συνεχίζεται
Παρά το λουκέτο σε βιομηχανικές μονάδες κι εργοστάσια και τον περιορισμό της κυκλοφορίας των ΙΧ λόγω του lockdown, «δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι σταμάτησε ή επιβραδύνθηκε η υπερθέρμανση του πλανήτη», σημειώνει ο Αντρέας Μπέκερ της Γερμανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Αντιθέτως καταγράφηκε ασυνήθιστη μείωση των βροχοπτώσεων τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο και πολλή υγρασία τον Φεβρουάριο. Η στάθμη στο Ρήνο ήταν έξι μέτρα πάνω από το μέσο όρο στις αρχές Μαρτίου, αν και υποχωρεί τώρα κοντά στο μέσο όρο των 3,5 μέτρων.
Τα καλά νέα είναι ότι οι βροχοπτώσεις τον Φεβρουάριο εξισορρόπησαν κάποιες από τις απώλειες στον υδροφόρο ορίζοντα που προκλήθηκαν την τελευταία διετία, όταν ο υδράργυρος ξεπερνούσε τους 40℃. Τα φυτά θα αντλήσουν νερό από το ανώτερο στρώμα (20 με 50 εκ. ) του υπεδάφους, σε αντίθεση με τα δέντρα που απλώνουν ρίζες κοντά στα δύο μέτρα βάθος, εκεί όπου έχει απομείνει ελάχιστο νερό. Τώρα, προειδοποιεί ο Μπέκερ, τα πράγματα θα είναι ακόμη χειρότερα καθώς το Μάρτιο έβρεξε ελάχιστα στην κεντρική Ευρώπη, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε ξηρασία.
Ξηρασία στην ανατολική Ευρώπη
Την τελευταία τριετία οι βροχοπτώσεις ήταν ασυνήθιστα χαμηλές όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, η Ουκρανία, η Ρουμανία, η Λευκορωσία και η Ρωσία. Για τον Αντρέας Μαρξ του Γραφείου Περιβαλλοντικής Έρευνας Κεντρικής Γερμανίας, οι κύκλοι τριών εβδομάδων χωρίς βροχή είναι φυσιολογικοί για την Ευρώπη, αλλά αυτό που ήταν ασυνήθιστο τα τελευταία τρία χρόνια ήταν η αυξανόμενη σταθεροποίηση του αεροχειμάρρου, που συνήθως τρέχει γύρω από τον Βόρειο Πόλο περίπου 10 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Ο αεροχείμαρρος αυτός – κάτι σαν ιμάντας μεταφοράς για τους ανέμους – συνήθως στροβιλίζεται και αλλάζει διαδρομή, επηρεάζοντας και τις καιρικές συνθήκες στην επιφάνεια της Γης.
«Η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει άνοδο της θερμοκρασίας στο Βόρειο Πόλο ταχύτερα απ’ ό,τι στον Ισημερινό», λέει ο εμπειρογνώμονας. Κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο αεροχείμαρρος να μην κινείται τόσο πολύ όσο κάποτε, οδηγώντας σε σταθερά πρότυπα καιρού όπως οι εκτεταμένες περίοδοι ξηρασίας που έπληξαν την κεντρική Ευρώπη προ διετίας.
Έρχεται ξηρασία το καλοκαίρι;
Δεδομένου ότι οι μετεωρολογικές προβλέψεις σε βάθος δύο εβδομάδων θεωρούνται επισφαλείς οι ειδικοί διστάζουν να κάνουν μακροπρόθεσμες προβλέψεις για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα το καλοκαίρι. Τόσο ο Μπέκερ όσο και ο Μαρξ σημειώνουν ότι λόγω της διαφορετικής γεωγραφίας της Ευρώπης -με τις οροσειρές και τους ωκεανούς- είναι πολύ δυσκολότερο να προβλέψει κανείς τον καιρό απ’ ό,τι σε περιοχές του πλανήτη, όπως η Αυστραλία, που περιβάλλονται από θάλασσα.
Ωστόσο και οι δύο ειδικοί περιμένουν ότι το φετινό καλοκαίρι θα είναι θερμότερο απ’ ό,τι συνήθως και με περισσότερη ξηρασία, όπως δείχνουν τα μέχρι τώρα στοιχεία.
Κι αυτό, όπως λένε, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνον για την αγροτική παραγωγή, αλλά και για την υγεία των ανθρώπων.
Η ζέστη μπορεί να πολλαπλασιάσει τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού
Αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως αναμένουν οι ειδικοί, οι Ευρωπαίοι, πέρα από τα παρατεταμένα lockdown λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, θα βρεθούν αντιμέτωποι και με εκτεταμένες περιόδους καύσωνα.
Αυτές οι υψηλές θερμοκρασίες ταλανίζουν ιδιαίτερα ηλικιωμένους, που είναι και οι πλέον ευάλωτοι στον κορωνοϊό και καθιστά ακόμη πιο δυσάρεστη τη χρήση μάσκας προσώπου.
Οι παρατεταμένες ξηρασίες αυξάνουν παράλληλα τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών, που προκαλούν τεράστιες ποσότητες καπνού κι αυτό θα αποτελούσε, λένε οι ειδικοί, μια πρόσθετη επιβάρυνση για το αναπνευστικό σύστημα των ανθρώπων, ειδικά εκείνων που έχουν μολυνθεί από τον φονικό κορωνοϊό.