Η περίφημη «οικογενειακή φωτογραφία» της προχθεσινής Συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ σχολιάστηκε εκτενώς, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σχόλια του τύπου «ο δικός μας (ΠΘ) πίσω στην άκρη απομονωμένος, ενώ ο Ερντογάν μπροστά-μπροστά, δίπλα στον Τραμπ» είχαν την τιμητική τους, ενώ το βασικό συμπέρασμα των «σχολιαστών» ήταν ότι «μας αγνοούν» ή ακόμα «μας έχουν του κλότσου και του μπάτσου».
Η οικογενειακή φωτογραφία του ΝΑΤΟ ξύπνησε τα σύνδρομα μικρομεγαλισμού εκείνων που συνήθως δεν καταλαβαίνουν τίποτα από όσα συμβαίνουν έξω από τον μικρόκοσμό τους- είτε γιατί δεν μπορούν είτε γιατί δεν θέλουν.
Δεν καταλαβαίνουν ότι έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή, την εποχή της σκληρής ισχύος. Ακριβέστερα, στην εποχή όπου το δίκιο του ισχυρού επιβάλλεται ωμά και ξεκάθαρα, χωρίς προσχήματα και περιορισμούς, χωρίς περιττές φιοριτούρες.
Δεν καταλαβαίνουν αυτό που είναι τοις πάσι γνωστό, ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος απαξιώνει τους διεθνείς Οργανισμούς και θεωρεί τη δική του παρουσία στις συνεδριάσεις τους απόλυτο χάσιμο χρόνου. Τοις πάσι γνωστό, συνάμα και θλιβερό, είναι ότι οι άλλοι ηγέτες του δυτικού μπλοκ κάνουν ό,τι μπορούν για να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή του. Το είδαμε πριν από τη Σύνοδο κορυφής του G7 στον Καναδά, το ξαναείδαμε τώρα με τη Σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.
Από τα απίστευτα μηνύματα κολακείας που έστελνε στον Τραμπ ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε την παραμονή της Συνόδου κορυφής, μέχρι την …τουλάχιστον ασυνήθιστη απόφαση να διανυκτερεύσει ο Αμερικανός Πρόεδρος στα βασιλικά διαμερίσματα -μόνος αυτός εκ των 32 ηγετών, καθώς όλοι οι υπόλοιποι κοιμήθηκαν σε ξενοδοχείο!
Το είδαμε μέσα από τις προσαρμογές στο πρόγραμμα, ώστε η Σύνοδος κορυφής να είναι η συντομότερης διάρκειας στην ιστορία του ΝΑΤΟ και το κοινό ανακοινωθέν, στο τέλος της, το πιο ανούσιο και γενικόλογο που έχει εκδοθεί ποτέ.
Εδώ λοιπόν βρίσκεται η ουσία, όχι στη φωτογραφία.
Βρίσκεται στο γεγονός ότι η ευρωατλαντική συνεργασία, κορωνίδα του κόσμου που οικοδομήθηκε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κλονίζεται συθέμελα, είτε αυτό αφορά την ασφάλεια και την άμυνα, είτε την οικονομία.
Ναι, στην εποχή της σκληρής ισχύος δεν προκαλεί καμία μα καμία έκπληξη το γεγονός ότι ο Τραμπ προτιμά να βρίσκεται στην «οικογενειακή φωτογραφία» του ΝΑΤΟ ανάμεσα στον Ερντογάν και τον Ολλανδό βασιλιά. Είναι σαφές ότι στην ιδιοσυγκρασία του αυτό ταιριάζει.
Όσοι δεν καταλαβαίνουν, είτε γιατί δεν θέλουν είτε γιατί δεν μπορούν, ας ανατρέξουν ξανά στην ομιλία του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζέϊ Ντι Βανς, στη Διάσκεψη του Μονάχου τον περασμένο Φεβρουάριο. Ας ξαναδιαβάσουν τις ευθείες επιθέσεις του εναντίον της Ευρώπης, που όπως μας είπε «κινδυνεύει από τα μέσα και όχι από εξωτερικούς εχθρούς» κι ας εμπεδώσουν καλύτερα το εγκώμιο που έπλεξε δημοσίως στο ακροδεξιό AfD , λίγες μόλις μέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία!
Ναι, δεν ήταν ο Μητσοτάκης στην πρώτη σειρά της φωτό, ήταν στη δεύτερη και ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ακόμα πιο πίσω, στην τρίτη. Αλλά δεν θα …κλάψουμε γι’ αυτό ούτε θα αισθανθούμε θιγμένοι.
Εδώ, στη Γηραιά ‘Ηπειρο, έχουμε ασφαλώς αδυναμίες πολλές, αλλά ευτυχώς ακόμα πιστεύουμε ότι έχουν αξία οι αξίες: Η δημοκρατία, η ελευθερία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Διεθνές Δίκαιο κι όλα τα άλλα που αποτυπώνονται στη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών.
Εάν αυτά σε κάποιους δεν λένε τίποτα καθώς ανήκουν στην κατηγορία του «soft power” που δεν είναι της μόδας, ας πάμε στο πεδίο της «σκληρής ισχύος»- της πραγματικής όμως , όχι του καναπέ:
Η Τουρκία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Κι έχει αναπτύξει εδώ και πολλά χρόνια μια ισχυρή αμυντική βιομηχανία, σύγχρονη και εξαγωγική, με συμβόλαια συμπαραγωγής αρμάτων μάχης, υποβρυχίων, φρεγατών και άλλων πολλών, με πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Όπως έγραψε σε ένα εξαιρετικά διαφωτιστικό άρθρο του (Καθημερινή, 10/06) ο καθηγητής Γιώργος Στούμπος, αποτέλεσμα αυτής της 20ετούς πορείας ανάπτυξης της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας είναι ότι σήμερα οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αυτάρκεια άνω του 70% και συνεχή διεύρυνση των εξαγωγών πολεμικού υλικού.
Εμείς, ναι, ξοδεύουμε εδώ και χρόνια σχεδόν 3% του ΑΕΠ μας σε εξοπλισμούς. Αλλά στα εν εξελίξει εξοπλιστικά μας προγράμματα η συμμετοχή ελληνικών εταιρειών είναι κάτω του 5%, σύμφωνα πάντα με τον καθηγητή Στούμπο.
Δεν έχει νόημα να ανατρέξουμε στο πώς και γιατί διαμορφώθηκε στην πορεία του χρόνου η κατάσταση αυτή. Γιατί αν ανατρέξουμε, θα καταλήξουμε στη γνωστή ρήση του Θ. Πάγκαλου, που την είπε υπό άλλες συνθήκες, λίγο πριν τη χρεοκοπία.
Εκείνο που έχει νόημα είναι να αφήσουμε στην άκρη τις εύκολες σαχλαμαρίτσες με τις φωτό, να δούμε τί πραγματικά διακυβεύεται σήμερα και πώς θα μπορέσουμε να συνεννοηθούμε εσωτερικά ώστε να κάνουμε τις αναγκαίες προσαρμογές και να εκμεταλλευτούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ευκαιρίες. Βρισκόμαστε σε δύσκολη εποχή και το μικροκομματικό πινγκ -πονγκ εγκυμονεί κινδύνους για τον τόπο. Επιβάλλεται να αξιοποιήσουμε τη νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική άμυνας και να αποκτήσουμε ισχυρή αμυντική βιομηχανία και ανθεκτική οικονομία.