Σε βαθιά πολιτική κρίση παραμένει η Γαλλία μετά την παραίτηση του Σεμπαστιάν Λεκορνί, του πέμπτου πρωθυπουργού του Εμανουέλ Μακρόν από την έναρξη της δεύτερης θητείας του στο Ελιζέ.
Συνολικά επτά πρωθυπουργοί έχουν διαβεί την περιστρεφόμενη πόρτα του πρωθυπουργικού μεγάρου Ματινιόν στα επτά χρόνια που ο Μακρόν κατέχει το ύπατο αξίωμα στη Γαλλία, που μετά την αιφνίδια παραίτηση του Λεκορνί, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με μια κρίση δημοκρατίας, που όμοιά της είχε να δει από την εποχή του Σαρλ ντε Γκωλ.
Θεωρητικά, ο Μακρόν διατηρεί ένα ευρύ φάσμα εξουσιών, όπως προβλέπει το Σύνταγμα της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, που τέθηκε σε ισχύ το 1958. Αλλά στην πράξη είναι αποδυναμωμένος, ένας ηγέτης που αδυνατεί να επιβάλει τις πολιτικές του στην κατακερματισμένη σε τρεις παρατάξεις Εθνοσυνέλευση, όπως προέκυψε από τις πρόωρες εκλογές του 2024, που ο ίδιος είχε προκηρύξει ευελπιστώντας να ενισχύσει τις εξουσίες του.
Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την πολιτική αστάθεια και τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκεται η γαλλική οικονομία είναι πολλοί και ήδη παρατηρείται μια αυξανόμενη δυσαρέσκεια έναντι της δημοκρατίας. Πολλοί Γάλλοι που ψήφισαν στις εκλογές του περσινού καλοκαιριού την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση θεωρούν ότι τους έκλεψαν τη νίκη όταν όλα τα υπόλοιπα κόμματα ένωσαν τις δυνάμεις τους για να κρατήσουν κλειστή την πόρτα της εξουσίας για τη Μαρίν Λεπέν και τον εκλεκτό της, Ζορντάν Μπαρντελά.
Κάτι αντίστοιχο νιώθουν και οι ψηφοφόροι της Αριστεράς, ο συνασπισμός της οποίας εξασφάλισε μεν τις περισσότερες έδρες στην περσινή εκλογική αναμέτρηση, αλλά όχι και την αυτοδυναμία και ο Μακρόν αρνήθηκε στη συνέχεια να διορίσει πρωθυπουργό κάποιον από τις τάξεις της, προτιμώντας να παραδώσει τα κλειδιά του Ματινιόν σε συμμάχους τους, μολονότι ουδείς διέθετε ικανό αριθμό βουλευτών στο πλευρό του για να κυβερνήσει.
Οι δύσκολες επιλογές του Μακρόν
Ο Μακρόν, που έγινε το 2017 ο νεότερος ηγέτης της Γαλλίας στη σύγχρονη ιστορία της με όχημα τη δέσμευσή του να φέρει την ανανέωση στο πολιτικό σύστημα, βρίσκεται τώρα σε μια δυσχερή θέση με διόλου αξιοζήλευτες επιλογές.
Η πρώτη είναι να διορίσει νέο πρωθυπουργό, ίσως κάποιον τεχνοκράτη ή από την Αριστερά, που θα μπορέσει να συγκεντρώσει μια πλειοψηφία για να κυβερνήσει. Αυτήν ακριβώς τη λύση προτείνουν στον Μακρόν κάποιοι εκ των συμβούλων του, έστω κι αν τορπιλιστεί έτσι η φιλοεπιχειρηματική του ατζέντα.
Μια δεύτερη επιλογή για τον Μακρόν είναι να προκηρύξει εκ νέου πρόωρες εκλογές με την ελπίδα, όπως σημειώνουν αρκετοί πολιτικοί παρατηρητές, να άρουν οι ψηφοφόροι το πολιτικό αδιέξοδο και να προκύψει από τις κάλπες μια Εθνοσυνέλευση με σαφή πλειοψηφία, που θα επιτρέψει τον διορισμό μιας σταθερής κυβέρνησης.
Αλλά μια τέτοια κίνηση, όπως σημειώνει ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, αρμόδιος για θέματα Ευρώπης, διευθυντής στη δεξαμενή σκέψης Eurasia Group, ενέχει για τον Μακρόν τον κίνδυνο να επωφεληθεί η Ακροδεξιά των Λεπέν και Μπαρντελά, που στις δημοσκοπήσεις είναι σήμερα ισχυρότερη από ποτέ. Ο 30χρονος Μπαρντελά, πρόεδρος της Εθνικής Συσπείρωσης, φέρεται να προετοιμάζεται για μια προεκλογική καμπάνια το προσεχές διάστημα, πεπεισμένος ότι ο Μακρόν θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση.
Η τρίτη επιλογή για τον Μακρόν είναι να παραιτηθεί, κάτι που ο ίδιος έχει αποκλείσει κατ’ επανάληψη στο παρελθόν. Ωστόσο, ένας αυξανόμενος αριθμός πολιτικών από όλο το φάσμα τον καλούν τώρα να το ξανασκεφθεί, με το επιχείρημα ότι για να μη δεχθούν περαιτέρω πλήγμα οι θεσμοί, πρέπει να στηθούν προεδρικές κάλπες - που είναι προγραμματισμένες για τον Απρίλιο-Μάιο του 2027, ώστε να εκλεγεί ένας νέος αρχηγός κράτους με σαφή λαϊκή εντολή να κυβερνήσει τη χώρα.
Κάποιοι πολιτικοί λένε ότι υπάρχει κι άλλη μια επιλογή για τον Μακρόν, εκείνη ενός δημοψηφίσματος. Μόνον που δεν φαίνεται να γνωρίζουν σε ποιο ερώτημα θα κληθούν να απαντήσουν οι ψηφοφόροι σε μια τέτοια περίπτωση και λιγοστοί είναι οι πολιτικοί παρατηρητές στη Γαλλία που θεωρούν πιθανό να επιλέξει αυτόν τον δρόμο ο Μακρόν.