Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού σχεδιάζει να παρουσιάσει την Τρίτη τις βασικές γραμμές του προϋπολογισμού για το 2026.
Οι περικοπές δαπανών και οι αυξήσεις φόρων που περιλαμβάνει είναι τόσο αντιδημοφιλείς, με αποτέλεσμα να απειλείται η κυβέρνησή του.
Ο Μπαϊρού, τον οποίο αντιμετωπίζει με δυσπιστία ένας στους δύο Γάλλους, μοχθεί να μειώσει κατά τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ τον προϋπολογισμό, ώστε να μειώσει το τεράστιο, ύψους 3,3 τρισ. ευρώ, δημόσιο χρέος της Γαλλίας και να περιορίσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού, που έχει παραβιάσει τους ευρωπαϊκούς κανόνες τα τελευταία χρόνια.
Ο Μπαϊρού αποφασισμένος να μειώσει το κρατικό έλλειμμα
«Δεν θα επιτρέψουμε να συσσωρευτεί το έλλειμμα», δήλωσε ο Μπαϊρού σε τηλεοπτική συνέντευξη σε ώρα υψηλής τηλεθέασης την Πέμπτη. «Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό... η κυβέρνηση θα πει ποιοι είναι οι περιορισμοί, ποιες προσπάθειες απαιτούνται και ποιες αποφάσεις πρέπει να ληφθούν για να βγούμε από αυτή τη θανάσιμη παγίδα».
Ο προϋπολογισμός που θα παρουσιάσει ο Μπαϊρού αναμένεται να επιτύχει αυτές τις εξοικονομήσεις κυρίως με μειώσεις δαπανών και, μολονότι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί οι ακριβείς προτάσεις, αναμένεται να πυροδοτήσουν την οργή βουλευτών και γερουσιαστών της αντιπολίτευσης από όλο το πολιτικό φάσμα.
Απειλείται με πτώση η κυβέρνηση Μπαϊρού
Ο Μπαϊρού κατάφερε να περάσει νωρίτερα φέτος τον προϋπολογισμό για το 2025, ο οποίος περιλάμβανε περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων ύψους 53 δισ. ευρώ, αφού προηγουμένως υποσχέθηκε την έναρξη συνομιλιών για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, δέσμευση που καθησύχασε προσωρινά τους Σοσιαλιστές.
Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις αυτές κατέρρευσαν τον περασμένο μήνα προκαλώντας μεγάλο ρήγμα μεταξύ του Μπαϊρού και των Σοσιαλιστών. Ο Γάλλος πρωθυπουργός δεν μπορεί πλέον να βασίζεται ότι η κεντροαριστερά θα απόσχει από ψηφοφορία για πρόταση μομφής, σε μια ένδειξη σιωπηρής υποστήριξης. Μολονότι η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λαπέν έχει αποφύγει να συμμετάσχει στις πρόσφατες προσπάθειες για την ανατροπή της κυβέρνησης, έχει καταστήσει σαφές ότι είναι έτοιμη να το πράξει όταν ο Μπαϊρού παρουσιάσει τον ολοκληρωμένο προϋπολογισμό του το φθινόπωρο. «Αυτός ο προϋπολογισμός θα είναι η ώρα της αλήθειας», δήλωσε Γάλλος υπουργός στο Politico. «Η εύρεση τρόπων εξοικονόμησης 40 δισ. ευρώ είναι φυσικά δύσκολη. Είναι σαν να σκαρφαλώνεις χειμωνιάτικα από τη βόρεια πλευρά στα Ιμαλάια και να φοράς σορτς. Αλλά αυτή η προσπάθεια είναι απαραίτητη».
Το δίλημμα του Γάλλου πρωθυπουργού
Ο Μπαϊρού βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος, ανάμεσα σε νομοθέτες που αντιτίθενται σθεναρά στις αντιδημοφιλείς περικοπές στον προϋπολογισμό και σε επενδυτές που θέλουν να δουν τη Γαλλία να βελτιώνει την οικονομική της κατάσταση. Η Γαλλία θα διαθέσει φέτος 67 δισ. ευρώ σε πληρωμές τόκων, δηλαδή περισσότερα από όσα θα δαπανήσει για την άμυνα.
Αν και δεν υποβαθμίστηκε τη φετινή χρονιά η πιστοληπτική αξιολόγηση της Γαλλίας, η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου της χώρας έχει ξεπεράσει κατά πολύ το 3% το 2025 και τις τελευταίες ημέρες είναι υψηλότερη από αυτή της Κύπρου, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, κάτι που σημαίνει ότι στα μάτια των χρηματοπιστωτικών αγορών η επένδυση στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ενέχει μεγαλύτερο ρίσκο σε σύγκριση με τις άλλες χώρες. Ο Μπαϊρού έχει υποσχεθεί να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Γαλλίας από 5,8% του ΑΕΠ το 2024 σε 5,4% φέτος, στο πλαίσιο του σχεδίου της κυβέρνησης να μειώσει μέχρι το 2029 το ποσοστό στο 3% του ΑΕΠ, όπως απαιτούν οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Ερίκ Λομπάρντ, και η υπουργός Προϋπολογισμού, Αμελί ντε Μοντσαλέν, έχουν ήδη στείλει στον Μπαϊρού προτάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν αρκετές επιλογές για την επίτευξη της εξοικονόμησης των 40 δισ. ευρώ, όπως η μείωση του πεδίου εφαρμογής ορισμένων υφιστάμενων φορολογικών ελαφρύνσεων και το πάγωμα της αξίας ορισμένων παροχών που καταβάλλονται από την κυβέρνηση, οι οποίες συνήθως προσαρμόζονται στον πληθωρισμό.
Ωστόσο, χωρίς πλειοψηφία στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση, ο Μπαϊρού πιθανότατα θα αναγκαστεί να ψηφίσει τα σχέδια δαπανών του χρησιμοποιώντας μια συνταγματική «πίσω πόρτα», που του επιτρέπει μεν να περνά νόμους παρακάμπτοντας τις ψηφοφορίες, αλλά δίνει ταυτόχρονα στους νομοθέτες την εξουσία να υποβάλλουν προτάσεις μομφής κατά της κυβέρνησης. Αυτόν τον δρόμο είχε επιλέξει ο προκάτοχος του Μπαϊρού, Μισέλ Μπαρνιέ, το 2024 και τελικά η κυβέρνησή του έπεσε.
Το κόμμα του Μελανσόν απειλεί να ρίξει την κυβέρνηση
Η ακροαριστερή «Ανυπότακτη Γαλλία» του Ζαν-Λικ Μελανσόν έχει κατ’ επανάληψη προσπαθήσει να ρίξει την κυβέρνηση Μπαϊρού και λέει ότι θα το ξανακάνει αν ο πρωθυπουργός καταθέσει πρόταση για προϋπολογισμό λιτότητας.
«Σίγουρα δεν είναι προϋπολογισμός που χρειαζόμαστε», δήλωσε ο βουλευτής της «Ανυπότακτης Γαλλίας» και πρόεδρος της επιτροπής οικονομικών της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, Ερίκ Κοκερέλ.
Ο ίδιος σημείωσε ότι η Γαλλία θα πρέπει να επιζητεί μάλλον την προσέλκυση επενδύσεων παρά περικοπές δαπανών και εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ. Και εξέφρασε την ελπίδα με τις δημοτικές εκλογές του 2026 και στη συνέχεια με τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές του 2027 οι Σοσιαλιστές να κρίνουν ότι είναι πολιτικά σκόπιμο να ρίξουν την κυβέρνηση Μπαϊρού. «Εάν το Σοσιαλιστικό Κόμμα σώσει τον Μακρονισμό, νομίζω ότι θα αντιμετωπίσει μια τρομερή αντίδραση στις κάλπες», δήλωσε.