Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αφού καλωσόρισε τους ευρωπαίους ηγέτες στη «σύνοδο» του Λευκού Οίκου, τους έδωσε τον λόγο και οι περισσότεροι εστίασαν στο ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία.
Μετά την ολοκλήρωση των κατ' ιδίαν συνομιλιών του Αμερικανού προέδρου με τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Τραμπ υποδέχτηκε επίσημα του Ευρωπαίους ηγέτες της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Φινλανδίας, καθώς και τους επικεφαλής του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Πιστεύω ότι, σε ένα πολύ σημαντικό βήμα, ο πρόεδρος Πούτιν συμφώνησε ότι η Ρωσία θα αποδεχθεί εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία», δήλωσε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι «οι ευρωπαϊκές χώρες θα αναλάβουν μεγάλο μέρος του βάρους» αλλά και ότι οι ΗΠΑ «θα βοηθήσουν, κάνοντας την Ουκρανία πολύ ασφαλή».
Κατά την έναρξη της συνόδου, μετά την «οικογενειακή φωτογραφία», ο Τραμπ είπε ότι μίλησε με τον Πούτιν το πρωί και θα επικοινωνήσει ξανά μαζί του μετά τη λήξη των συνομιλιών στην Ουάσιγκτον. «Ισως να έχουμε μια σπουδαία, τριμερή συνάντηση στο μέλλον», είπε.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ευχαρίστησε προσωπικά όλους τους παριστάμενους, χαρακτηρίζοντας «φίλους» του τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ και τον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς και «σπουδαία ηγέτιδα» την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι. Μιλώντας για τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, είπε ότι «κάνει εξαιρετική δουλειά» ενώ ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν «είναι στο πλάι μου από την αρχή». Απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ, του είπε ότι και αυτός κάνει «σπουδαία δουλειά». Για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι «είναι μια γυναίκα που τη σέβεται ο κόσμος», υπενθυμίζοντας την εμπορική συμφωνία που επιτεύχθηκε πρόσφατα μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Ζελένσκι: «Πολύ καλή συζήτηση με τον Τραμπ»
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Ζελένσκι, ευχαριστώντας τον Αμερικανό πρόεδρο για τη συνδρομή του και ειδικά τη σύζυγό του Μελάνια Τραμπ για το γράμμα που παρέδωσε στον Ρώσο πρόεδρο για απαχθέντα παιδιά της Ουκρανίας από τους Ρώσους.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που έχει διακηρύξει επανειλημμένα ότι η Ουκρανία «δεν θα παραδώσει εδάφη στη Ρωσία», τόνισε πως είχε «πολύ καλή συζήτηση με τον πρόεδρο Τραμπ». Ο ίδιος μίλησε για «πολύ ευαίσθητα σημεία», δείχνοντας πως, παρά τις διαφωνίες, παραμένει ανοιχτός στη διαδικασία ΚΑΙ αναμένεται να συζητήσει το εδαφικό στην τριμερή αν και όταν αυτή πραγματοποιηθεί επίσημα.
Η συνάντηση στην Ουάσιγκτον μετατράπηκε σε μπαράζ υποστηρικτικών δηλώσεων, με τους περισσότερους ηγέτες να επιμένουν σε μόνιμες εγγυήσεις ασφαλείας.
Η «παραφωνία»
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς υπογράμμισε: «Ο δρόμος είναι πλέον ανοιχτός για δύσκολες διαπραγματεύσεις. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι η επόμενη συνάντηση θα γίνει χωρίς εκεχειρία. Ας δουλέψουμε πάνω σε αυτό». Ευχαρίστησε δε τον Τραμπ διότι, όπως είπε, με τη συνάντηση του με τον Πούτιν «άνοιξε τον δρόμο» προς την ειρήνη.
Ωστόσο ο Τραμπ αντέδρασε λέγοντας ότι τις υπόλοιπες έξι συγκρούσεις που διευθέτησε δεν τις διευθέτησε με κατάπαυση του πυρός. Αυτή ήταν ίσως και η μοναδική παραφωνία στο θετικό κλίμα της συζήτησης μπροστά στους δημοσιογράφους.
Ακόμα, από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ σημείωσε με νόημα: «Τις τελευταίες δύο εβδομάδες κάναμε περισσότερη πρόοδο από ό,τι τα τελευταία τρία χρόνια και μισό». Αναφέρθηκε στην ιστορική εμπειρία της Φινλανδίας: «Βρήκαμε λύση το 1944, είμαι βέβαιος ότι θα βρούμε και το 2025».
«Μια σημαντική ημέρα, μια νέα φάση μετά από τρία χρόνια»
Η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε: «Πιστεύω ότι είναι μια σημαντική ημέρα, μια νέα φάση μετά από τρία χρόνια και μισό στα οποία δεν είδαμε σημάδια από τη Ρωσία. Πρέπει να θυμόμαστε ότι αν θέλουμε να πετύχουμε την ειρήνη και να διασφαλίσουμε τη δικαιοσύνη, πρέπει να το κάνουμε ενωμένοι». Υπενθύμισε μάλιστα ότι η πρόταση για «εγγυήσεις τύπου άρθρου 5» είχε ξεκινήσει από την Ιταλία.
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ευχαρίστησε προσωπικά τον Τραμπ «που μίλησε και για τα παιδιά θύματα του πολέμου, που είναι μία από τις προτεραιότητες», θέλοντας να δείξει ότι η ευρωπαϊκή προσέγγιση στηρίζει όχι μόνο τη στρατηγική ασφάλεια αλλά και την ανθρωπιστική διάσταση.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποστήριξε ότι η επόμενη φάση των συνομιλιών ίσως χρειαστεί να είναι τετραμερής, με συμμετοχή και ευρωπαίου ηγέτη: «Όταν μιλάμε για εγγυήσεις ασφαλείας, μιλάμε για την ασφάλεια ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηπείρου».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός σερ Κιρ Στάρμερ τόνισε: «Μπορούμε να κάνουμε ένα πραγματικά σημαντικό βήμα, ένα ιστορικό βήμα, για τις εγγυήσεις ασφαλείας απόψε. Δεν μιλάμε μόνο για την ασφάλεια της Ουκρανίας, αλλά για την ασφάλεια της Ευρώπης και του Ηνωμένου Βασιλείου». Εξέφρασε μάλιστα στήριξη στην πρόταση για «εγγυήσεις τύπου άρθρου 5», που συζητείται ήδη από την «Συμμαχία των Προθύμων».
Ο γγ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε μίλησε με ενθουσιασμό: «Το γεγονός ότι είπατε ''είμαι πρόθυμος να συμμετάσχω στις εγγυήσεις ασφαλείας'' είναι ένα μεγάλο βήμα, μια πραγματική τομή. Σας ευχαριστώ που σπάσατε το αδιέξοδο», ενώ μίλησε για την σημασία της συνόδου στην Αλάσκα, επανεκκινώντας τον διάλογο.