Αργά χθες τη νύχτα ολοκληρώθηκε η πρώτη ημέρα συνεδρίασης για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Στην ατζέντα μεταναστευτικό, στήριξη στην Ουκρανία, ευρωπαϊκές δαπάνες για την Αμυνα.
Μεταναστευτικό-Συμπεράσματα
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανεξέτασε την κατάσταση όσον αφορά τη μετανάστευση μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επιβεβαίωσε τη δέσμευση της ΕΕ να συνεχίσει να ακολουθεί συνολική προσέγγιση για τη μετανάστευση, όπως συμφωνήθηκε στα συμπεράσματά του τον Δεκέμβριο του 2023, αναφέρουν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής.
Σημειώνοντας ότι πάνω από το 90 % των παράτυπων μεταναστών εισέρχονται στην ΕΕ με τη βοήθεια διακινητών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την αποφασιστικότητα της Επιτροπής να ενισχύσει όλα τα εργαλεία που διαθέτει η ΕΕ για την αποτελεσματική καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της διακίνησης, ενώ παράλληλα εγκαινιάζει Παγκόσμια Συμμαχία για να ανταποκριθεί σε αυτήν την παγκόσμια πρόκληση.
Προς αύξηση της συνολικής αμυντικής ετοιμότητας και των δυνατοτήτων αντιμετώπισης των «μεγεθυνόμενων απειλών»
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να αυξήσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα και τις αμυντικές της δυνατότητες ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της στο πλαίσιο των μεγεθυνόμενων απειλών και των προκλήσεων για την ασφάλεια, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Ασφάλεια και την Άμυνα.
Με βάση τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών και τη Στρατηγική Πυξίδα, δεσμεύεται να μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις και να κλιμακώσει τις δυνατότητές της.
Η ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση θα πρέπει να ενισχυθεί αναλόγως σε ολόκληρη την Ένωση. Η αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας και η ενίσχυση της κυριαρχίας της Ένωσης θα απαιτήσουν πρόσθετες προσπάθειες, σύμφωνα με τις αρμοδιότητες των κρατών μελών, για:
α) την εκπλήρωση της κοινής δέσμευσης για ουσιαστική αύξηση των αμυντικών δαπανών και επενδύσεις καλύτερα και ταχύτερα από κοινού,
β) τη βελτίωση της πρόσβασης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας στη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για κινητοποίηση χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση έως τον Ιούνιο. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καλείται να προσαρμόσει την πολιτική της για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία και τον τρέχοντα ορισμό των αγαθών διπλής χρήσης, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα,
γ) την παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη και τις κοινές προμήθειες για την αντιμετώπιση κρίσιμων ελλείψεων δυνατοτήτων της ΕΕ, ιδίως σε στρατηγικούς τομείς, καθώς και για την πλήρη χρήση των συνεργειών μεταξύ εθνικών και ευρωπαϊκών διαδικασιών αμυντικού σχεδιασμού,
δ) την ενίσχυση των συνεργατικών/κοινών αμυντικών επενδύσεων, από την έρευνα και την ανάπτυξη στο στάδιο του σχεδιασμού, στην εκβιομηχάνιση και τις κοινές προμήθειες και να βελτιώσει την προβλεψιμότητα, π.χ. μέσω πολυετών σταθερών συμβάσεων,
ε) την αύξηση της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, της ευελιξίας της και της ικανότητάς της να αναπτύσσει και να παράγει καινοτόμα αμυντικά προϊόντα, ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα και την εναλλαξιμότητα τους και διασφαλίζοντας τη διαθεσιμότητά τους στα κράτη μέλη,
στ) την ενθάρρυνση της περαιτέρω ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής αμυντικής αγοράς σε ολόκληρη την Ένωση, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στις αμυντικές αλυσίδες εφοδιασμού, ιδίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, και τη μείωση της γραφειοκρατίας,
ζ) την ενίσχυση της ταχείας απόκρισης και τον έγκαιρο εντοπισμό των σημείων συμφόρησης στις αλυσίδες εφοδιασμού για την αμυντική αγορά και να εξασφαλίσει ότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας,
η) την υποστήριξη πρωτοβουλιών για τη συνέχιση των επενδύσεων σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό για την αντιμετώπιση των υπαρχουσών ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων στην αμυντική βιομηχανία.
Καλούνται το Συμβούλιο, ο Ύπατος Εκπρόσωπος και η Επιτροπή να προωθήσουν ταχέως τις εργασίες για την κοινή ανακοίνωση για μια ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανική στρατηγική (EDIS). Καλείται επίσης το Συμβούλιο να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση τις εργασίες σχετικά με τη συνοδευτική πρόταση για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανίας (EDIP).
Τονίζεται ότι η εφαρμογή της Στρατηγικής Πυξίδας παραμένει βασικό στοιχείο για την αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης και θα πρέπει να επιταχυνθεί. Η ικανότητα ταχείας ανάπτυξης της ΕΕ, η στρατιωτική κινητικότητα, οι ασκήσεις, η ενίσχυση της διαστημικής ασφάλειας, η αντιμετώπιση κυβερνοαπειλών και υβριδικών απειλών και η αντιμετώπιση της χειραγώγησης και παρέμβασης ξένων πληροφοριών (FIMI) χαρακτηρίζονται διαστάσεις με ιδιαίτερη σημασία από αυτή την άποψη.
Η ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του, κατά τα συμπεράσματα.
Υπογραμμίζεται ότι δεν θίγεται ο ειδικός χαρακτήρας της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.
Επιτάγχυνση και εντατικοποίηση της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη θα επιταχύνουν και θα εντείνουν την παροχή της απαραίτητης στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία, αναφέρουν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει όλες τις πρόσφατες πρωτοβουλίες σχετικά με αυτό, συμπεριλαμβανομένης αυτής που ξεκίνησε από την Τσεχία για την επείγουσα προμήθεια πυρομαχικών για την Ουκρανία, η οποία θα επιτρέψει την ταχεία εκπλήρωση της δέσμευσης της ΕΕ να παράσχει ένα εκατομμύριο βλήματα. Τονίζεται επίσης ότι η Ουκρανία χρειάζεται επειγόντως συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, πυρομαχικά και πυραύλους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την έγκριση της απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με ταμείο βοήθειας για την Ουκρανία, το οποίο διασφαλίζει τη συνέχιση της στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να εργαστεί για την 8η δέσμη στήριξης για την Ουκρανία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ειρήνης. Χαιρετίζει επίσης την αυξημένη ικανότητα της Αποστολής Στρατιωτικής Βοήθειας της ΕΕ (EUMAM).
Οι 27 εξέτασαν την πρόοδο σχετικά με τα επόμενα συγκεκριμένα βήματα προς την κατεύθυνση των κερδών που προέρχονται από παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας προς όφελος της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας χρηματοδότησης στρατιωτικής υποστήριξης. Καλεί το Συμβούλιο να προχωρήσει τις εργασίες σχετικά με τις πρόσφατες προτάσεις του Ύπατου Εκπροσώπου και της Επιτροπής.
Η στρατιωτική υποστήριξη και οι δεσμεύσεις της ΕΕ για την ασφάλεια θα παρέχονται με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την έγκριση της 13ης δέσμης κυρώσεων. Ζητεί περαιτέρω βήματα για να αποδυναμωθεί η ικανότητα της Ρωσίας να συνεχίσει τον επιθετικό της πόλεμο, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση των κυρώσεων. Η πλήρης και αποτελεσματική εφαρμογή των κυρώσεων είναι απαραίτητη.
Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να βελτιώσουν την ανταλλαγή πληροφοριών, να ενισχύσουν τη δράση της ΕΕ και των κρατών μελών με τρίτες χώρες και να κλείσουν όλα τα κενά τόσο εντός όσο και εκτός της Ένωσης. Αυτό περιλαμβάνει την αποτροπή της παράκαμψης των κυρώσεων μέσω τρίτων χωρών και τη διασφάλιση της επιβολής τους, επίσης όσον αφορά τις θυγατρικές εταιρειών της ΕΕ στο εξωτερικό. Η πρόσβαση της Ρωσίας σε ευαίσθητα αντικείμενα και τεχνολογίες που σχετίζονται με το πεδίο μάχης πρέπει να περιοριστεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό, μεταξύ άλλων με τη στόχευση οντοτήτων σε τρίτες χώρες που επιτρέπουν αυτήν την παράκαμψη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να προετοιμάσουν περαιτέρω κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας, της Βόρειας Κορέας και του Ιράν.
Οι ηγέτες καλούν τα τρίτα μέρη να σταματήσουν αμέσως να παρέχουν υλική υποστήριξη στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ανησυχεί για τις αναφορές ότι το Ιράν μπορεί να μεταφέρει βαλλιστικούς πυραύλους και σχετική τεχνολογία στη Ρωσία για χρήση κατά της Ουκρανίας αφού προμήθευσε το ρωσικό καθεστώς με μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV), τα οποία χρησιμοποιούνται σε ανελέητες επιθέσεις κατά του άμαχου πληθυσμού στην Ουκρανία. Εάν το Ιράν το έκανε, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να αντιδράσει γρήγορα και σε συντονισμό με τους διεθνείς εταίρους, μεταξύ άλλων με νέα και σημαντικά περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει σθεναρά τις συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη Ρωσία στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της απέλασης παιδιών. Απορρίπτει σθεναρά και δεν πρόκειται ποτέ να αναγνωρίσει τις παράνομες λεγόμενες «εκλογές» που οργάνωσε η Ρωσία στα προσωρινά κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη της Κριμαίας, της Σεβαστούπολης, του Ντόνετσκ, του Λουχάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, ούτε τα αποτελέσματά τους.
Η Ρωσία και η ηγεσία της πρέπει να λογοδοτήσουν πλήρως για τη διεξαγωγή επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας και για άλλα σοβαρότερα εγκλήματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, καθώς και για τις μαζικές ζημιές που προκλήθηκαν από τον πόλεμό της επισημαίνεται.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της θα συνεχίσουν τις εντατικές προσπάθειες παγκόσμιας προσέγγισης για να εξασφαλίσουν την ευρύτερη δυνατή διεθνή υποστήριξη για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη και τις βασικές αρχές και στόχους της Φόρμουλας Ειρήνης της Ουκρανίας, με σκοπό μια μελλοντική Παγκόσμια Σύνοδο Ειρήνης.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη στρατηγική σημασία της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Υπογραμμίζει την ανάγκη να βοηθηθεί η Ουκρανία να ανοικοδομήσει τη θέση της στις παραδοσιακές εξαγωγικές αγορές της, ιδίως στη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει κάθε σχετική υποστήριξη στη Δημοκρατία της Μολδαβίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ως συνέπεια της επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και να ενισχύει την ανθεκτικότητα, την ασφάλεια και τη σταθερότητα της χώρας απέναντι στις αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες της Ρωσίας . Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει τις διμερείς δεσμεύσεις των κρατών μελών να υποστηρίξουν την αποστολή εταιρικής σχέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPM) στη Μολδαβία προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα του τομέα της ασφάλειας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει επίσης να στηρίζει τη Γεωργία στην ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ως συνέπεια των ενεργειών της Ρωσίας να υπονομεύσει την εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας καθώς καθώς και στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Χρήση εσόδων από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για να αγοραστούν όπλα για την Ουκρανία
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να προχωρήσει προς την κατεύθυνση της χρήσης έκτακτων εσόδων από ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας προς όφελος της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής στρατιωτικής υποστήριξης του Κιέβου.
Αυτό επισημαίνεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ουκρανία.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου λίγο μετά τη λήξη των εργασιών της πρώτης ημέρας της συνόδου κορυφής, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι η ΕΕ πιθανόν θα είναι έτοιμη να εκταμιεύσει το πρώτο δισεκατομμύριο (ευρώ) από κέρδη δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για να υποστηριχθεί η Ουκρανία ήδη στις αρχές Ιουλίου.
«Πράγματι υπάρχει ισχυρή στήριξη για τη χρήση των υπερκερδών από ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για στρατιωτικούς σκοπούς από την Ουκρανία», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Είπα στους ηγέτες ότι αν κινηθούμε με ταχύτητα τώρα στην ολοκλήρωση της πρότασης, θα μπορούσαμε να εκταμιεύσουμε το πρώτο δισεκατομμύριο ήδη την 1η Ιουλίου. Άρα εξαρτάται από εμάς», από το «αν θα κινηθούμε γρήγορα», επέμεινε η πρόεδρος της Επιτροπής.
«Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να δράσουμε πολύ γρήγορα και να θέσουμε σε εφαρμογή αυτό το μηχανισμό», δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στήριξε την πρόταση που παρουσίασε η Επιτροπή και η βελγική προεδρία διαβεβαίωσε ότι η πρόθεση είναι να εργαστούμε πολύ γρήγορα προς αυτήν την κατεύθυνση, ανέφερε ο Σ. Μισέλ και πρόσθεσε πως είναι σημαντικό να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα χρήματα αυτά για να αγοράσουμε αμυντικό εξοπλισμό για την Ουκρανία.
Όσον αφορά την ανάγκη θωράκισης της ευρωπαϊκής άμυνας, η Πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι η αμυντική βιομηχανία, ως βιομηχανία της ενιαίας αγοράς, μπορεί να υποστηριχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενίσχυση των διαφόρων τομέων. Αναφερόμενη στην αμυντική βιομηχανική στρατηγική που πρόσφατα παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισήμανε τη δυνατότητα που έχουν τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν σε κοινές προμήθειες και σε καλύτερες προμήθειες. Τόνισε, επίσης, ότι η ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης θα δώσει ώθηση στην έρευνα και ανάπτυξη σε νέες τεχνολογίες. «Αυτή τη στιγμή αυτό προσπαθούμε να κάνουμε, να έχουμε ένα μηχανισμό που όχι μόνο θα έχουμε γρήγορα καλύτερες προμήθειες», πρόσθεσε.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε, τέλος, ότι το θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας χρειάζεται την «αμέριστη προσοχή πλήρους απασχόλησης». Ως εκ τούτου, πρότεινε στην επόμενη Επιτροπή να υπάρχει Επίτροπος Άμυνας, που θα ασχολείται ακριβώς με αυτό το πολύ σημαντικό τμήμα της κοινής μας αγοράς.