Γαλλία και Μακρόν πιέζουν για την «Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα», η Ουκρανία, όμως, ζητά πλήρες καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ.
Την επόμενη εβδομάδα, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να συζητήσουν -αλλά όχι και να εγκρίνουν- τη γαλλική πρόταση για μια «Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα», την οποία ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν παρουσίασε τον Μάιο ως μια ενδιάμεση επιλογή ένταξης στην ΕΕ για την Ουκρανία.
Η συζήτηση θα γίνει κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα τέλη της επόμενης εβδομάδας, σύμφωνα με προσχέδιο που βρίσκεται στη διάθεση του Politico. Το έγγραφο αναφέρει πως, παρόλο που οι ηγέτες της ΕΕ θα περιγράψουν το όραμα του σχεδίου, θα συμφωνήσουν απλώς να επανεξετάσουν το θέμα σε μεταγενέστερη ημερομηνία.
Θα συζητήσουν, επίσης, για το εάν θα χορηγήσουν στην Ουκρανία το καθεστώς χώρας υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ -ένα σημαντικό βήμα στον δρόμο προς την ένταξη στο μπλοκ. Σύμφωνα με το έγγραφο, πάντως, δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε συμπέρασμα για το συγκεκριμένο θέμα.
Τι αναφέρει η πρόταση της Μακρόν για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ
Εν όψει της συνάντησης, η Γαλλία προώθησε την ιδέα της πολιτικής κοινότητας σε ένα υπόμνημα που μοιράστηκε με τους πρεσβευτές της ΕΕ πριν από μια προκαταρκτική συζήτηση την Τετάρτη. Στο έγγραφο που έλαβε το Politico, η Γαλλία υποστηρίζει ότι ο δρόμος της Ουκρανίας προς την ένταξη στην ΕΕ θα είναι μακρύς και επομένως δεν είναι αυτό που χρειάζεται η χώρα αυτή τη στιγμή, εν μέσω του πολέμου με τη Ρωσία, παρόλο που το Κίεβο έχει «νόμιμες φιλοδοξίες» να ενταχθεί, τελικά, στο μπλοκ.
Η Ουκρανία υπέβαλε αίτηση για ένταξη στην ΕΕ στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας και εκλιπαρεί τους Ευρωπαίους ηγέτες να της χορηγήσουν άμεσα το καθεστώς υποψηφιότητας, απορρίπτοντας κάθε μέση λύση. Ωστόσο, ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξακολουθούν να διστάζουν να κινηθούν πολύ γρήγορα, υποστηρίζοντας ότι η Ουκρανία δεν είναι δομικά έτοιμη.
Το γαλλικό υπόμνημα -γνωστό και ως «non-paper»- υποστηρίζει ότι το καθεστώς υποψηφιότητας προς ένταξη στην ΕΕ «δεν προσφέρει σήμερα το απαραίτητο πολιτικό πλαίσιο για να ανταποκριθεί στις επείγουσες ιστορικές και γεωπολιτικές ανάγκες που προκύπτουν από τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας».
Ψηλά στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής η πρόταση Μακρόν
Το θέμα θα βρίσκεται ψηλά στην ημερήσια διάταξη της συνόδου κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της επόμενης εβδομάδας, σύμφωνα με το προσχέδιο.
«Στόχος είναι να προσφέρουμε μια πολιτική πλατφόρμα συντονισμού για τις ευρωπαϊκές χώρες σε όλη την ήπειρο. Θα μπορούσε να αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια, τις συνδεδεμένες χώρες της Ανατολικής Συνεργασίας και άλλες ευρωπαϊκές χώρες με τις οποίες έχουμε στενές σχέσεις», αναφέρει το έγγραφο με τα συμπεράσματα.
Ωστόσο, σε ένδειξη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τη γαλλική πρόταση και ότι τα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής είναι ακόμη πιθανό να αλλάξουν, το προσχέδιο περιλαμβάνει θέσεις που θέτουν εύστοχες ερωτήσεις σχετικά με τη γαλλική ιδέα: «Τι, ποιος, γιατί;».
Ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ είπε στο Politico ότι ενώ αρκετές ευρωπαϊκές χώρες δεν ήταν αντίθετες με την ιδέα, η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από την προστιθέμενη αξία του πιθανού νέου θεσμού.
Εκτός από την Ουκρανία, οι ηγέτες της ΕΕ θα εξετάσουν επίσης το ενδεχόμενο χορήγησης καθεστώτος υποψήφιας χώρας στη Μολδαβία και τη Γεωργία. Η Μολδαβία θεωρείται πιο πιθανό από τη Γεωργία να τεθεί σε αυτό το καθεστώς.
Η γαλλική «Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα» δε θα αντικαταστήσει τις πολιτικές της ΕΕ
Το εξαιρετικά σημαντικό εδώ, πάντως, είναι ότι το προσχέδιο της ΕΕ αναφέρει ότι το προτεινόμενο γαλλικό πλαίσιο «δεν θα αντικαταστήσει και δεν θα είναι συμπληρωματικό στις υπάρχουσες πολιτικές και τα όργανα της ΕΕ, ιδίως τη διεύρυνση» -μια παραχώρηση προς τις γειτονικές χώρες που φοβούνται ότι το σχέδιο του Μακρόν θα θάψει τις πιθανότητές τους να γίνουν πραγματικό μέλος της ΕΕ.
Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Εντουάρ Χέγκερ, δήλωσε στο Politico τη Δευτέρα ότι πρέπει να δοθεί η ευκαιρία σε κάθε χώρα να συμμετάσχει στη διεύρυνση της ΕΕ, αλλά ότι στα κράτη που δεν σημειώνουν επαρκή πρόοδο θα μπορούσε να προσφερθεί το γαλλικό μοντέλο ως εναλλακτική λύση.
Το προσχέδιο αφορά συγκεκριμένα την πιθανή διεύρυνση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια, όπου οι φιλοδοξίες για επέκταση του μπλοκ έχουν μείνει σε μεγάλο βαθμό στάσιμες.
Το έγγραφο δεσμεύεται ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει την πλήρη αφοσίωσή της στην αδιαμφισβήτητη προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και ζητά την επιτάχυνση της διαδικασίας».
Ωστόσο, σημειώνει επίσης ότι η διαδικασία διεύρυνσης πρέπει να γίνει «με αναστρέψιμο και αξιοκρατικό τρόπο», πράγμα που σημαίνει ότι οι χώρες που δεν σημειώνουν ικανοποιητική πρόοδο θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν -η Σερβία, για παράδειγμα, έχει εκνευρίσει τους ηγέτες της ΕΕ με την άρνησή της, μεταξύ άλλων, να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Το non paper που ανοίγει την πόρτα» στη Βρετανία, αλλά αποτελεί γρίφο για την Ουκρανία
Το γαλλικό υπόμνημα για τους πρεσβευτές της ΕΕ διευκρινίζει ότι η προτεινόμενη Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα θα έχει ευρεία κλίμακα, «ανοιχτή στα ευρωπαϊκά κράτη που μοιράζονται ένα κοινό σύνολο δημοκρατικών αξιών… ανεξάρτητα από τη φύση της τρέχουσας σχέσης τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση: αν θέλουν να ενταχθούν σε αυτή, την έχουν εγκαταλείψει, δεν σκοπεύουν να ενταχθούν σε αυτή ή συνδέονται μαζί της μόνο με οικονομικές συμφωνίες».
Η εν λόγω διατύπωση θα άνοιγε την πόρτα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο αποχώρησε πρόσφατα από την ΕΕ.
Ο Μακρόν έθεσε για πρώτη φορά την ιδέα του για μια ευρωπαϊκή «κοινότητα» στις 9 Μαΐου στο Στρασβούργο, δίνοντας λίγες λεπτομέρειες για το τι θα συνεπαγόταν.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα, απάντησε στην ιδέα με σκεπτικισμό. «Καμία εναλλακτική λύση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ουκρανίας δεν θα είναι αποδεκτή», είπε. Ο Ουκρανός πρόεδρος. Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι γνωρίζει ότι η ένταξη στην ΕΕ θα πάρει χρόνο, αλλά ότι η χορήγηση του καθεστώτος υποψηφίου θα παρείχε μια ανεκτίμητη τόνωση του ηθικού στη χώρα του.
Η Γαλλία, πάντως, τόνισε ότι η συμμετοχή στην προτεινόμενη Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα δεν θα εμπόδιζε την Ουκρανία να είναι υποψήφια για την ΕΕ. Προς το παρόν, ο Μακρόν πραγματοποιεί επίσκεψη στη Μολδαβία, όπου αναμένεται να συζητήσει την ιδέα με την πρόεδρο, Μάγια Σαντού.