Η προτροπή για ανακύκλωση στον τομέα της αλιείας και η ουσιαστική περικοπή της χρήσης πλαστικών είναι το «κλειδί» για τον καθαρισμό των θαλασσών μας.
Σε μια έκθεση που υιοθετήθηκε από το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Πέμπτη με 646 ψήφους υπέρ, 3 κατά και 39 αποχές, οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι τα θαλάσσια απορρίμματα, και ιδιαίτερα τα μικροπλαστικά και νανοπλαστικά, «αποτελούν σοβαρή απειλή για ορισμένα είδη θαλάσσιων ζώων», καθώς και για τους αλιείς και καταναλωτές. Τονίζουν ότι ένας μέσος καταναλωτής μεσογειακών οστρακοειδών καταναλώνει περίπου 11.000 θραύσματα πλαστικών κάθε χρόνο. Ο αλιευτικός τομέας εκτιμάται ότι θα χάσει μεταξύ 1% και 5% των εσόδων του λόγω της θαλάσσιας ρύπανσης.
Μόλις το 1% του πλαστικού στον ωκεανό επιπλέει στην επιφάνεια
Σημειώνεται πως μόνο το 1% του πλαστικού στον ωκεανό βρίσκεται να επιπλέει στην επιφάνεια, ενώ το μεγαλύτερο μέρος καταλήγει σε βαθιά νερά. Κάθε μέρα, 730 τόνοι απορριμμάτων απορρίπτονται απευθείας στη Μεσόγειο και κάθε χρόνο άλλοι 11.200 τόνοι πλαστικών που απορρίπτονται στο περιβάλλον μπαίνουν στη Μεσόγειο, βάσει πληροφοριών από το Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής.
Τα απόβλητα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας αντιπροσωπεύουν το 27% των θαλάσσιων απορριμμάτων. Ως εκ τούτου, το Κοινοβούλιο καλεί την ΕΕ να επιταχύνει την ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας σε αυτόν τον τομέα, καταργώντας σταδιακά τις διευρυμένες συσκευασίες πολυστυρολίου και βελτιώνοντας τα κανάλια συλλογής και ανακύκλωσης θαλάσσιων αποβλήτων. Η έρευνα για βιώσιμα υλικά και νέα σχέδια για εργαλεία αλιείας είναι επίσης βασική, προσθέτουν οι ευρωβουλευτές.
Το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ρύπανσης
Μόνο το 1,5% των αλιευτικών εργαλείων ανακυκλώνεται επί του παρόντος στην ΕΕ και ορισμένα εργαλεία που εγκαταλείπονται, χάνονται ή απορρίπτονται στη θάλασσα «παραμένουν ενεργά για μήνες ή και χρόνια». Αυτά τα λεγόμενα δίχτυα-φάντασμα «επηρεάζουν όλα τα θαλάσσια ζώα, συμπεριλαμβανομένων των αποθεμάτων ψαριών», όπως προειδοποιεί η έκθεση. Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, οι ευρωβουλευτές ζητούν από την Επιτροπή και τα κράτη-μέλη να εγκρίνουν τις εθελοντικές κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ για τη σήμανση των αλιευτικών εργαλείων.
Πέρα από αυτό, το Κοινοβούλιο απαιτεί επίσης ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη σημαντική μείωση της χρήσης πλαστικών και για την αντιμετώπιση της ρύπανσης των ποταμών, των υδάτινων οδών και των ακτών, επισημαίνοντας ότι το 80% των θαλάσσιων αποβλήτων προέρχεται από τη στεριά.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης να πραγματοποιηθεί περισσότερη έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο των θαλάσσιων απορριμμάτων και των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στους αλιευτικούς πόρους.
«Τα θαλάσσια απορρίμματα είναι ένα οριζόντιο ζήτημα, που πρέπει να αντιμετωπιστεί ολιστικά. Η καταπολέμηση των θαλάσσιων απορριμμάτων δεν ξεκινά στη θάλασσα, αλλά πρέπει να αφορά σε ένα σχέδιο που να περιλαμβάνει τον πλήρη κύκλο ζωής ενός προϊόντος. Κάθε κομμάτι απορριμμάτων που καταλήγει στη θάλασσα είναι ένα προϊόν που έχει πέσει έξω από τον κυκλικό οικονομικό βρόχο. Για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης, πρέπει να συνεχίσουμε να προωθούμε επιχειρηματικά μοντέλα και να ενσωματώσουμε νέους τομείς, όπως την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια, σε αυτές τις παγκόσμιες προσπάθειες. Δεν υπάρχει βιώσιμη αλιεία χωρίς έναν υγιή ωκεανό», υποστηρίζει η εισηγήτρια Catherine Chabaud.