Το iefimerida.gr μίλησε αποκλειστικά με τον εκπρόσωπο του GUR (Γενική Διεύθυνση Κατασκοπείας της Ουκρανίας) Αντρίι Γιούσοφ σχετικά με τη ρωσική διείσδυση στην Αφρική και τους κινδύνους που αυτή ενέχει για την Ευρώπη.
Ο «μυστηριώδης» θάνατος του επικεφαλής της «ομάδας Βάγκνερ» Γεβγκένι Πριγκόζιν τον Αύγουστο του 2023 δεν συνέβαλε στην μείωση της ρωσικής παρουσίας στην Αφρική. Αντίθετα, μετά την αποστασιοποίηση των Γάλλων και άλλων δυτικών, η Ρωσία έχει αυξήσει σημαντικά την επιρροή της. Στα προηγούμενα χρόνια η «ομάδα Βάγκνερ» αποτελούσε το «μακρύ χέρι» της Μόσχας στην Αφρική, κυρίως για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και τις «βρώμικες δουλειές».
Με το θάνατο του επικεφαλής της αλλά και αποδεκατισμένη στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας η «Βάγκνερ» αντικαταστάθηκε στην Αφρική απο το λεγόμενο «Αφρικανικό Σώμα», το οποίο κάνει ουσιαστικά τα ίδια πράγματα με αυτά που έκανε η «Βάγκνερ»: Υποστηρίζει φιλικά προσκείμενες προς τη Μόσχα χούντες, τρομοκρατεί τον ντόπιο πληθυσμό, φυλάει τις επιχειρήσεις που έχουν ρωσικό ενδιαφέρον κ.ά. Τα οφέλη που έχει η Μόσχα από την παρουσία της στην Αφρική είναι πολλά - τα περισσότερα από αυτά στρέφονται κατά των ευρωπαϊκών συμφερόντων και της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Εκτός από τον στρατιωτικό βραχίωνα η Μόσχα έχει εντατικοποιήσει την επικοινωνιακή διείσδυση στην αφρικανική ήπειρο. Ελέγχει δεκάδες τηλεοπτικά κανάλια που εκπέμπουν στις τοπικές γλώσσες, προωθεί τα ρωσικά αφηγήματα, «εκπαιδεύει» ντόπιους δημοσιογράφους. Και βεβαίως δεν μπορεί να περάσει «απαρατήρητη» η εκκλησιαστική «εισβολή» που έκαναν οι Ρώσοι με την εισπήδηση στα εδάφη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Οι Ουκρανοί, οι οποίοι έχουν αντιμετωπίσει και -σε μεγάλο βαθμό- εξουδετερώσει τη Βάγκνερ στο Ντονμπάς, παρακολουθούν προσεκτικά τη ρωσική παρουσία στην Αφρική. Δημοσιογραφικές πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας αναφέρουν ότι μονάδες του GUR βρίσκονται στην Αφρική και ότι μπορεί μελλοντικά εν μέρει να αντικαταστήσουν τις δυτικές στρατιωτικές μονάδες εκεί. Ωστόσο αυτές οι πληροφορίες δεν επιβεβαιώνονται από το GUR.
Μιλώντας αποκλειστικά στο iefimerida.gr ο εκπρόσωπος του GUR Αντρίι Γιούσοφ ανέλυσε τον τρόπο και τους σκοπούς της ρωσικής διείσδυσης των Ρώσων σε διάφορες αφρικανικές χώρες. Αναφέρθηκε διεξοδικά στους κινδύνους που ενέχει αυτό. Ένας από τους πιο αισθητούς κινδύνους για την Ελλάδα είναι το μεταναστευτικό. Όπως περιγράφει ο εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Κατασκοπείας, η Ρωσία «με το ένα χέρι» σπρώχνει μετανάστες από την Αφρική προς την Ευρώπη και με το «άλλο χέρι» υποκινεί αντιμεταναστευτικές διαδηλώσεις και συγκρούσεις στην Ευρώπη -χρησιμοποιώντας τους πράκτορες επιρροής της- με στόχο την υπονόμευσή της.
Ποια είναι η παρουσία της Ρωσίας στην Αφρική; Σε ποιες χώρες δραστηριοποιείται και με ποιους τρόπους;
Τα συμφέροντα της Μόσχας στην Αφρική είναι ο έλεγχος των φυσικών πόρων και η πρόσβαση σε συγκοινωνιακούς κόμβους, ιδίως σε λιμάνια που μπορούν να δεχθούν πολεμικά πλοία. Η τρέχουσα παρουσία της Ρωσίας στην Αφρική επικεντρώνεται κυρίως σε πολιτικά ασταθείς χώρες, όπου η Μόσχα μπορεί να εδραιώσει γρήγορα την επιρροή της χωρίς ανταγωνισμό από τη Δύση. Οι κύριες κατευθύνσεις είναι η στρατιωτική συνεργασία, ο έλεγχος των πόρων και η πολιτική υποστήριξη καθεστώτων που βρίσκονται σε αντιπαράθεση με τις δυτικές χώρες.
Οι μέθοδοι επιρροής είναι υβριδικές και περιλαμβάνουν στρατιωτική παρουσία μέσω μη κρατικών δομών όπως το «Αφρικανικό Σώμα», προμήθεια όπλων, προστασία φίλα προσκείμενων καθεστώτων και εκπαίδευση τοπικών δυνάμεων ασφαλείας.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία εξασφαλίζει πρόσβαση σε φυσικούς πόρους — χρυσό, ουράνιο, διαμάντια — μέσω αδιαφανών συμφωνιών ή συστημάτων ανταλλαγής. Πολιτικά, το Κρεμλίνο προσφέρει υποστήριξη χωρίς πολιτικούς όρους, τοποθετώντας τον εαυτό του ως εναλλακτική λύση έναντι της Δύσης.
Μέχρι τα τελευταία χρόνια, η κύρια μορφή στρατιωτικής παρουσίας της Ρωσίας στην Αφρική ήταν η λεγόμενη «ομάδα Wagner». Τι άλλαξε μετά το θάνατο του Πριγκόζιν και τη μερική ενσωμάτωση των δομών της Wagner στον ρωσικό στρατό;
Σήμερα, στην Αφρική δραστηριοποιείται το λεγόμενο «Αφρικανικό Σώμα», το οποίο υπάγεται απευθείας στο Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας. Στην πραγματικότητα, είναι ο διάδοχος της «Ομάδας Βάγκνερ». Το «Αφρικανικό Σώμα» έλαβε άμεση κρατική χρηματοδότηση, καθώς και οπλισμό και εξοπλισμό: θωρακισμένα οχήματα, τεθωρακισμένα μεταφορικά μέσα και ακόμη και άρματα μάχης. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, μετά την ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, οι Ρώσοι μετέφεραν στην Αφρική μέρος του στρατιωτικού εξοπλισμού που βρισκόταν στις ρωσικές βάσεις στη Συρία. Ο εξοπλισμός αυτός τέθηκε στη διάθεση του «Αφρικανικού Σώματος».
Γιατί η Αφρική είναι τόσο σημαντική για τη Ρωσία; Πρόκειται κυρίως για οικονομικά συμφέροντα (φυσικοί πόροι, εμπόριο όπλων) ή η Μόσχα επιδιώκει παγκόσμια πολιτική επιρροή μέσω της παρουσίας της στην ήπειρο;
Η Αφρική είναι μια ήπειρος πλούσια σε φυσικούς πόρους, αλλά ταυτόχρονα πολιτικά ευάλωτη. Αντί να προάγει τη σταθερότητα, την ανάπτυξη και την ειρήνη, η Ρωσία «εξάγει πόλεμο», υποθάλπει εχθρότητα μεταξύ κρατών και λαών και μετατρέπει την περιοχή σε «πυριτιδαποθήκη». Η τακτική του «εξαγώγιμου πολέμου» εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Μόσχας. Ενώ οι κυβερνήσεις είναι βυθισμένες σε εσωτερικές διαμάχες και ο πληθυσμός αγωνίζεται για την επιβίωσή του, η Ρωσία εκμεταλλεύεται το χάος προς όφελός της, με στόχο την εκμετάλλευση του οικονομικού δυναμικού της αφρικανικής ηπείρου.
Προμηθεύει όπλα, υποστηρίζει καθεστώτα που της είναι συμφέροντα, χρησιμοποιεί μισθοφόρους και δημιουργεί στρατιωτική υποδομή για να προβάλλει τη δύναμή της στην περιοχή. Αυτό δεν είναι απλώς υπονόμευση της τοπικής σταθερότητας — είναι παγκόσμια απειλή. Διότι μια ειρηνική, ανεπτυγμένη Αφρική είναι αυτό που επιδιώκει ολόκληρος ο ελεύθερος κόσμος.
Ποιοι είναι οι κύριοι κίνδυνοι που συνδέονται με την ενίσχυση της ρωσικής παρουσίας στην Αφρική; Μπορεί αυτό, για παράδειγμα, να επηρεάσει τη μεταναστευτική πίεση προς την Ευρώπη;
Η μεταναστευτική πίεση είναι ένα μακροχρόνιο στοιχείο του υβριδικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ευρώπης. Προκαλώντας νέες συγκρούσεις, ιδίως στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, η Μόσχα συμβάλλει συνειδητά στην αύξηση του ρεύματος προσφύγων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στη συνέχεια, με τη βοήθεια του προπαγανδιστικού δικτύου, διαδίδονται αντι-μεταναστευτικά μηνύματα στις ευρωπαϊκές χώρες και πυροδοτείται η εχθρότητα μεταξύ εθνικών και θρησκευτικών ομάδων. Στην προώθηση των αντι-μεταναστευτικών αφηγήσεων συμμετέχουν πολιτικοί και δημόσιοι παράγοντες που χρηματοδοτούνται από τη Ρωσία.
Επίσης, χρησιμοποιείται και η κλασική παραπληροφόρηση, ιδίως στο πλαίσιο της ρωσικής επιχείρησης «Doppelganger». Στο πλαίσιο αυτής της επιχείρησης, οι ειδικές υπηρεσίες του Κρεμλίνου δημιουργούν ιστότοπους και σελίδες στα κοινωνικά δίκτυα, που μοιάζουν με πραγματικά μέσα ενημέρωσης και διαδίδουν παραπληροφόρηση με τη μορφή πραγματικών ειδήσεων.
Με αυτές τις ενέργειες, το Κρεμλίνο προσπαθεί όχι μόνο να δημιουργήσει σοβαρές κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, αλλά και να αποσπάσει την προσοχή των ευρωπαίων πολιτών και των πολιτικών τους από τις πραγματικές απειλές, ιδίως τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας και ολόκληρης της Ευρώπης.
Πώς έχει αλλάξει η κατάσταση τον τελευταίο καιρό, λαμβάνοντας υπόψη την αποχώρηση ή την αποδυνάμωση των δυτικών χωρών — κυρίως της Γαλλίας — από την περιοχή;
Μετά την αποχώρηση της Γαλλίας και τη μείωση του ρόλου των ΗΠΑ, η Ρωσία ενέτεινε τη δραστηριότητα των στρατιωτικών της ομάδων — αρχικά της «ομάδας Wagner» και στη συνέχεια του «Αφρικανικού Σώματος». Η παρουσία τους είναι ιδιαίτερα αισθητή στο Μαλί, τη Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα. Η δραστηριότητα αυτών των δυνάμεων συχνά συνοδεύεται από σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων: βασανιστήρια και δολοφονίες, που μόνο επιδεινώνουν την ανισότητα στις χώρες της περιοχής.
Οι δυτικές χώρες προσπαθούν επί του παρόντος να επανεξετάσουν τον ρόλο τους στην περιοχή, επαναπροσανατολίζοντας τις εκπαιδευτικές, διπλωματικές και τεχνικές αποστολές αντί της άμεσης στρατιωτικής συμμετοχής.
Συνολικά, η τρέχουσα κατάσταση ασφάλειας στην Αφρική δείχνει σαφή οπισθοδρόμηση. Η αποδυνάμωση της δυτικής επιρροής δεν συνοδεύεται από σταθεροποίηση, αλλά αντίθετα η περιοχή βυθίζεται σε μια βαθύτερη κρίση ασφάλειας, που συνδυάζεται με πολιτική κατακερματισμού, ανθρωπιστική αστάθεια και ενεργοποίηση εξωτερικών παραγόντων — κυρίως της Ρωσίας.
Μπορεί η Ουκρανία να διαδραματίσει νέο ρόλο στην Αφρική, καλύπτοντας το κενό που άφησαν οι ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως στον τομέα της ασφάλειας και της συνεργασίας με τις αφρικανικές χώρες;
Η Ουκρανία ήδη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αφρικανική ήπειρο, ιδίως ως αξιόπιστος προμηθευτής τροφίμων και μεταλλουργικών προϊόντων. Μεταξύ των κύριων εξαγωγικών προϊόντων είναι τα σιτηρά, το ηλιέλαιο και τα μεταλλουργικά προϊόντα.
Παρά τον μεγάλο πόλεμο με τη Ρωσία, η Ουκρανία συνεχίζει να εξασφαλίζει μία από τις πιο σημαντικές ανάγκες της ανθρωπότητας — την επισιτιστική ασφάλεια. Μόνο πέρυσι, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος, παραδώσαμε δωρεάν 725 χιλιάδες τόνους σιτηρών στις φτωχότερες χώρες.
Υπάρχει σχέση μεταξύ της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην Αφρική και των προσπαθειών εκκλησιαστικής επιρροής;
Η θρησκευτική επέκταση είναι ένα ακόμα μέσο επιρροής της Ρωσίας στην Αφρική που στοχεύει στη διάσπαση της παγκόσμιας ορθοδοξίας. Από το 2021 λειτουργεί η λεγόμενη «πατριαρχική εξαρχία της Αφρικής». Αυτή η δομή δημιουργήθηκε από την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία για να υπονομεύσει την εξουσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, το οποίο έχει βαθιές ιστορικές ρίζες στην περιοχή.
Η Ρωσική Εκκλησία οργάνωσε μαζικές «μετακινήσεις» ορθόδοξου κλήρου υπό τη δικαιοδοσία της, με το πρόσχημα της «προστασίας από τη διάσπαση της εκκλησίας». Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής υλοποιούνται προγράμματα κατασκευής ναών, εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες και ανθρωπιστικά έργα, τα οποία έχουν ως στόχο να διαμορφώσουν στον πληθυσμό μια κοσμοθεωρία ευνοϊκή προς τη Ρωσία.
Ποιες είναι οι κύριες απειλές που μπορεί να προκύψουν στο άμεσο μέλλον σε σχέση με την ενίσχυση της επιρροής της Ρωσίας στην Αφρική, τόσο σε γεωπολιτικό όσο και σε τοπικό επίπεδο;
Η Ρωσία φέρνει μαζί της πόλεμο, χάος και κοινωνικές κρίσεις. Το Κρεμλίνο πυροδοτεί σκόπιμα συγκρούσεις, χρησιμοποιώντας τις ως μέσο για την επίτευξη των δικών του στόχων — κυρίως της εδαφικής και οικονομικής επέκτασης.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία δεν ενδιαφέρεται για τις περιβαλλοντικές συνέπειες, την κοινωνική σταθερότητα ή το βιοτικό επίπεδο του τοπικού πληθυσμού. Όταν μια τέτοια καταστροφική επίδραση εξαπλώνεται σε ολόκληρη ήπειρο, αυτό αποτελεί ήδη απειλή παγκόσμιας κλίμακας. Μεταξύ αυτών των απειλών είναι οι νέες μεταναστευτικές ροές που προκαλούνται από τους πολέμους που πυροδοτεί η Μόσχα, η επιδείνωση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης λόγω της αύξησης του κόστους των θαλάσσιων μεταφορών, καθώς και η εκτεταμένη κρίση των πόρων.
Ελέγχοντας τα κοιτάσματα ορυκτών πόρων που ανήκουν στους αφρικανικούς λαούς, η Ρωσία αποκτά μέσα επιρροής σε ολόκληρους κλάδους της παγκόσμιας βιομηχανίας — από την ενέργεια έως τις υψηλές τεχνολογίες.
Μήπως η ενισχυμένη παρουσία της Ρωσίας στην Αφρική έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα άλλων ισχυρών παικτών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, όπως η Κίνα, η Ινδία ή η Τουρκία; Υπάρχει συνεργασία ή περισσότερο ανταγωνισμός;
Η Μόσχα ακολουθεί επιθετική πολιτική σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της Αφρικής, όπου επιδιώκει να αποκτήσει τον μέγιστο έλεγχο των τοπικών κοινωνιών. Οποιαδήποτε ξένη παρουσία που δεν ελέγχεται από τη Μόσχα θεωρείται απειλή για την επιρροή της. Με αυτόν τον τρόπο, οι Ρώσοι διατηρούν την εξάρτηση των τοπικών κυβερνήσεων και εμποδίζουν την ανάπτυξη εναλλακτικών συνεργασιών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα αφρικανικά κράτη.
Η Κίνα, για παράδειγμα, επενδύει ενεργά σε έργα υποδομής μέσω της πρωτοβουλίας «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος», κατασκευάζοντας δρόμους, σιδηροδρόμους και λιμάνια, αποφεύγοντας παράλληλα την ανοιχτή στρατιωτική παρουσία. Το Πεκίνο ενδιαφέρεται για ένα σταθερό περιβάλλον για τις επενδύσεις του, οπότε η υπερβολική παρέμβαση της Ρωσίας σε ζώνες συγκρούσεων μπορεί να προκαλέσει ανησυχία.
Η Τουρκία προωθεί επίσης την «ήπια δύναμη» μέσω της πολιτιστικής διπλωματίας, των ανθρωπιστικών προγραμμάτων και του εμπορίου, αν και ταυτόχρονα ενισχύει τη στρατιωτική συνεργασία σε ορισμένες χώρες (για παράδειγμα, στη Σομαλία ή τη Λιβύη). Υπό αυτή την έννοια, μπορεί να βλέπει τη Ρωσία ως ανταγωνιστή για την επιρροή μεταξύ των αφρικανικών ελίτ.
Υπάρχουν αποδείξεις για επαφές μεταξύ ρωσικών παραστρατιωτικών δομών και τρομοκρατικών ή εξτρεμιστικών ομάδων στην Αφρική, για παράδειγμα στην περιοχή του Σαχέλ;
Για την επίτευξη των στόχων του, το Κρεμλίνο καταφεύγει σε οποιαδήποτε μέθοδο, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με ριζοσπαστικές ή τρομοκρατικές οργανώσεις. Η ουκρανική στρατιωτική κατασκοπεία παρακολουθεί όλες τις προσπάθειες των Ρώσων να εμβαθύνουν τις σχέσεις τους με τέτοιες ομάδες.
Πώς χρησιμοποιεί η Ρωσία την παραπληροφόρηση και τα φιλορωσικά μέσα ενημέρωσης στην Αφρική; Υπάρχουν αποδείξεις για επιχειρήσεις παραπληροφόρησης, για παράδειγμα, για επηρεασμό των εκλογών ή μέσω των κοινωνικών δικτύων;
Η συνεργασία με τα μέσα ενημέρωσης είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της ρωσικής στρατηγικής στην Αφρική. Ελέγχοντας τα μέσα ενημέρωσης, οι Ρώσοι υλοποιούν πληροφοριακές εκστρατείες με στόχο την προώθηση των δικών τους αφηγημάτων. Η αποστολή που αναθέτει το Κρεμλίνο εκτελείται από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης — συγκεκριμένα το πρακτορείο ΤΑСС και το τηλεοπτικό κανάλι RT.
Σήμερα, τα ρωσικά προπαγανδιστικά μέσα ενημέρωσης εκπέμπουν σε περισσότερες από 40 χώρες της Αφρικής σε έξι γλώσσες. Από τον Ιούνιο του 2025 ξεκίνησε η μετάφραση του περιεχομένου στα πορτογαλικά για το κοινό της Μοζαμβίκης και της Αγκόλας. Μέχρι το τέλος του έτους προβλέπεται η έναρξη εκπομπών στην αμχαρική γλώσσα για το κοινό της Αιθιοπίας. Σε δύο χρόνια, ο αριθμός των αφρικανικών τηλεοπτικών καναλιών - εταίρων αυξήθηκε από 30 σε 60. Επιπλέον, πραγματοποιείται εκπαίδευση τοπικών δημοσιογράφων, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης υπόκεινται σε ενεργή ενημερωτική επιρροή από τους Ρώσους.
Ποιος είναι ο ρόλος της Ρωσίας στο εμπόριο όπλων στην Αφρική; Αυξάνεται η εξάρτηση των αφρικανικών κρατών από τα ρωσικά όπλα;
Από την εποχή της ΕΣΣΔ, οι αφρικανικές χώρες ήταν σημαντικοί αγοραστές σοβιετικών όπλων. Η Ρωσία κληρονόμησε την τεχνολογία και τους ειδικούς, συνεχίζοντας τον εκσυγχρονισμό και τη συντήρηση των σοβιετικών όπλων, τόσο των τεθωρακισμένων όσο και των αεροσκαφών. Παράλληλα, η Μόσχα προωθεί ενεργά τα σύγχρονα ρωσικά όπλα. Σε συνδυασμό με την τακτική της «εξαγωγής του πολέμου», αυτό δημιουργεί συνθήκες όπου οι συγκρούσεις που πυροδοτεί η Ρωσία γίνονται αφορμή για προμήθεια όπλων. Ως αποτέλεσμα, οι τοπικές κυβερνήσεις καταλήγουν σε κατάσταση εξάρτησης. Χωρίς τα ρωσικά όπλα και τη συντήρησή τους, χάνουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν την εξουσία ή να διεξάγουν πολεμικές επιχειρήσεις.
Πώς αντιδρούν οι αφρικανικές κυβερνήσεις στην παρουσία της Ρωσίας; Την αντιλαμβάνονται ως ευκαιρία, απειλή ή μέσο πίεσης προς τη Δύση;
Η στάση των αφρικανικών κυβερνήσεων απέναντι στην παρουσία της Ρωσίας είναι γενικά ρεαλιστική. Πολλά καθεστώτα, ιδίως οι στρατιωτικές χούντες στο Μάλι, τη Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα, θεωρούν τη Ρωσία ως εναλλακτικό εταίρο που δεν θέτει απαιτήσεις σχετικά με τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τη διαφάνεια. Τους έλκει η προθυμία της Μόσχας να παρέχει βοήθεια στον τομέα της ασφάλειας γρήγορα και χωρίς πολιτικούς όρους.
Ταυτόχρονα, ορισμένες κυβερνήσεις συνειδητοποιούν ότι η υπερβολική εξάρτηση από τη Ρωσία ενέχει κινδύνους — επιδείνωση των σχέσεων με τη Δύση, απομόνωση, κυρώσεις ή εσωτερική αποσταθεροποίηση λόγω των ενεργειών των ρωσικών ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών. Ως εκ τούτου, η ρωσική παρουσία συχνά θεωρείται ως μέσο τακτικής ισορροπίας ή ακόμη και ως μέσο πίεσης προς τους δυτικούς εταίρους για την επίτευξη ευνοϊκότερων όρων συνεργασίας.
Υπάρχει μια ενιαία στρατηγική της Μόσχας για την Αφρική ή πρόκειται μάλλον για περιστασιακές, ευκαιριακές ενέργειες ανάλογα με τις ανάγκες του Κρεμλίνου;
Η Ρωσία έχει μια ολοκληρωμένη και συνεπή προσέγγιση για την επέκταση της επιρροής της στην Αφρική. Το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί τις υπάρχουσες πολιτικές κρίσεις, τις αντιδυτικές διαθέσεις ή τα στρατιωτικά πραξικοπήματα ως ευκαιρία για να εδραιωθεί σε μια συγκεκριμένη χώρα.
Η ρωσική προσέγγιση βασίζεται κυρίως στην υποστήριξη αυταρχικών ή στρατιωτικών καθεστώτων σε αντάλλαγμα για πρόσβαση σε πόρους, τοπικά δίκτυα εφοδιασμού και γεωπολιτική επιρροή. Σε αυτό το πλαίσιο, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι στρατιωτικές δομές που υπάγονται στο Κρεμλίνο, ιδίως το «Αφρικανικό Σώμα», καθώς και το δίκτυο μέσων ενημέρωσης του Κρεμλίνου.
Αυτή η προσέγγιση εξυπηρετεί ταυτόχρονα δύο στόχους: Δημιουργεί επιπλέον σημεία στρατιωτικής και κοινωνικής έντασης στον κόσμο για να καλύψει τις προσπάθειες οικονομικής και εδαφικής επέκτασης της Ρωσίας, καθώς και βοηθά στη διατήρηση αυταρχικών καθεστώτων ως συστατικών στοιχείων ενός αντιδημοκρατικού μπλοκ κρατών.
-