Ο μόνιμος εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, Νάτσο Σάντσεθ Αμόρ, πραγματοποίησε επίσκεψη στη χώρα στις αρχές Δεκεμβρίου.
Το κράτος δικαίου στη Τουρκία προβληματίζει την ΕΕ, με τον Αμόρ να επισκέπτεται στις φυλακές Αδριανούπολης και Σιλιβρί τους Σελαχατίν Ντεμιρτάς, Εκρέμ Ιμάμογλου, Οσμάν Καβάλα και Τζαν Αταλάι.
Ο Ευρωβουλευτής έστειλε ένα σαφές και αυστηρό μήνυμα προς τις τουρκικές αρχές: η Τουρκία απομακρύνεται ραγδαία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι λόγω γεωπολιτικών διαφορών, αλλά εξαιτίας της συστηματικής υπονόμευσης της δημοκρατίας και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.
Στη δήλωσή του μετά τις επισκέψεις, υπογράμμισε ότι «και οι τέσσερις άνδρες κρατούνται με πολιτικά κίνητρα, κάτι που συνιστά άμεση πρόκληση για τις ευρωπαϊκές αξίες και για την ίδια τη δέσμευση της Τουρκίας προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο». Επισήμανε ότι στις υποθέσεις Ντεμιρτάς, Καβάλα και Αταλάι υπάρχουν τελεσίδικες αποφάσεις από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ή από το Τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο που ακυρώνουν τις καταδίκες τους.
Παρ’ όλα αυτά, οι τουρκικές αρχές αρνούνται να εφαρμόσουν αυτές τις αποφάσεις, γεγονός που, όπως σημείωσε, ισοδυναμεί με «de facto αναστολή» τμημάτων του ίδιου του τουρκικού Συντάγματος. Ακόμη πιο ανησυχητική χαρακτήρισε την υπόθεση Ιμάμογλου, τον οποίο θεωρεί ξεκάθαρα θύμα πολιτικής εξουδετέρωσης ενόψει των επόμενων προεδρικών εκλογών.
«Δημοκρατική οπισθοχώρηση της Τουρκίας»
Ο Αμόρ άσκησε σφοδρή κριτική στην τουρκική κυβέρνηση για την επίμονη άρνησή της να προχωρήσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα αποκαθιστούσαν την εμπιστοσύνη μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή πολιτική διεύρυνσης έχει αποκτήσει νέα δυναμική λόγω των διεθνών εξελίξεων, η Τουρκία –όπως τόνισε– «χάνει το ιστορικό αυτό παράθυρο ευκαιρίας», επειδή δεν κάνει τα αυτονόητα: να σεβαστεί το κράτος δικαίου και τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Υπογράμμισε ότι η διαδικασία ένταξης δεν πρόκειται να αναβιώσει με τεχνικές κινήσεις όπως το άνοιγμα νέων κεφαλαίων· αντιθέτως, το μόνο πραγματικό βήμα προόδου είναι ο απόλυτος σεβασμός των αποφάσεων του ΕΔΔΑ και του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Στο πλαίσιο αυτό, ο εισηγητής προειδοποίησε ότι η συνεχής δημοκρατική οπισθοχώρηση απομακρύνει την Τουρκία από την ΕΕ και διαβρώνει την αμοιβαία εμπιστοσύνη που απαιτείται για στενότερη συνεργασία σε κρίσιμους τομείς, όπως το εμπόριο και η ασφάλεια. Παρότι αναγνώρισε ότι η Τουρκία παραμένει σημαντικός εταίρος, κατέστησε σαφές ότι η πορεία της χώρας δεν μπορεί να ευθυγραμμιστεί με την ευρωπαϊκή, όσο συνεχίζονται πρακτικές που αντιβαίνουν στις θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές.
Με την παρέμβασή του, ο Sánchez Amor επιχείρησε να υπενθυμίσει ότι η σχέση Τουρκίας–ΕΕ δεν είναι απλώς θέμα στρατηγικών συμφερόντων, αλλά πρωτίστως θέμα αξιών. Και, όπως κατέληξε, «ο δρόμος της Τουρκίας προς την ΕΕ ξεκινά από μέρη όπως το Σιλιβρί» — εκεί όπου, κατά τη γνώμη του, αντικατοπτρίζεται ξεκάθαρα το μέγεθος της απομάκρυνσης της χώρας από την ευρωπαϊκή οικογένεια.