Η Κομισιόν ανακοίνωσε την Παρασκευή (28/4) ότι κατέληξε σε συμφωνία με πέντε κράτη-μέλη της ΕΕ για τη διαμετακόμιση των ουκρανικών σιτηρών.
Ανάμεσα στις χώρες αυτές είναι η Πολωνία και η Ουγγαρία. Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να εγγυηθεί τη διαμετακόμιση των ουκρανικών σιτηρών, μετά τις απαγορεύσεις εισαγωγής που επέβαλαν αρκετές από τις χώρες αυτές, τις οποίες οι Βρυξέλλες θεωρούν «απαράδεκτες».
Η ΕΕ είχε αναστείλει τον Μάιο του 2022, για έναν χρόνο, τους τελωνειακούς δασμούς σε όλα τα προϊόντα που εισάγονταν από την Ουκρανία σε μια προσπάθεια να της επιτρέψει την εξαγωγή των αποθεμάτων της σε σιτηρά αφότου σταμάτησαν τα δρομολόγια μέσω της Μαύρης Θάλασσας, μετά τη ρωσική εισβολή στη χώρα τον Φεβρουάριο του 2022.
Τα γειτονικά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έβλεπαν να αυξάνονται μαζικά στο έδαφός τους οι ποσότητες καλαμποκιού, σιταριού και ηλίανθου από την Ουκρανία, προκαλώντας κορεσμό στα σιλό αποθήκευσης δημητριακών όπως και πτώση των τιμών στα εγχώρια προϊόντα.
«Κατ'αρχήν» συμφωνία της ΕΕ και με τη Ρουμανία για να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες τους και αυτές της Ουκρανίας
Η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Βουλγαρία είχαν απαγορεύσει στα μέσα Απριλίου την εισαγωγή από την Ουκρανία σιτηρών και άλλων γεωργικών προϊόντων, λέγοντας ότι θέλουν να προστατέψουν τους αγρότες τους και ανοίγοντας μια αντιπαράθεση με την Κομισιόν, που είναι υπεύθυνη για την εμπορική πολιτική της ΕΕ.
Η Επιτροπή κατέληξε την 28η Απριλίου σε μια «κατ' αρχήν συμφωνία» με αυτές τις τέσσερις χώρες, όπως και με τη Ρουμανία έτσι, ώστε «να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα οι ανησυχίες της Ουκρανίας και εκείνες γειτονικών χωρών-μελών της ΕΕ», όπως ανακοίνωσε ο επίτροπος Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόφσκις.
Η συμφωνία προβλέπει τον τερματισμό των μονομερών μέτρων απαγόρευσης που έλαβαν οι χώρες αυτές, με αντάλλαγμα τη λήψη «έκτακτων μέτρων διάσωσης» όσον αφορά τέσσερα προϊόντα από την Ουκρανία που θεωρούνται «τα πιο ευαίσθητα»: σιτάρι, καλαμπόκι, ελαιοκράμβη, ηλιόσποροι.
Αξιολογήσεις θα γίνουν και σε άλλα ουκρανικά προϊόντα, όπως η σόγια και το ελαιόλαδο.
Η Επιτροπή είχε επίσης υποσχεθεί στις 19 Απριλίου μια πρόσθετη βοήθεια 100 εκατομμυρίων ευρώ για τους αγρότες που επλήγησαν σε αυτές τις πέντε χώρες, έπειτα από ένα αρχικό κονδύλι 56,3 εκατ. ευρώ που χορηγήθηκε στα τέλη Μαρτίου, πόροι που αντλούνται από το αποθεματικό κρίσης της κοινής αγροτικής πολιτικής.
ΕΕ: Συμφωνία που διατηρεί την εξαγωγική ικανότητα της Ουκρανίας και τα βιοποριστικά μέσα των αγροτών
Πρωτίστως, η συμφωνία εγγυάται τη δυνατότητα διαμετακόμισης των ουκρανικών σιτηρών και γεωργικών προϊόντων μέσω των πέντε χωρών προς τρίτες χώρες -ένα κρίσιμο θέμα για το Κίεβο, το οποίο θέλει να συνεχίσει να εξάγει την παραγωγή του.
«Η συμφωνία αυτή διατηρεί ταυτόχρονα την εξαγωγική ικανότητα της Ουκρανίας ώστε να συνεχίσει να σιτίζει τον κόσμο, και τα βιοποριστικά μέσα των αγροτών μας», έγραψε στο Twitter η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η διαμετακόμιση σιτηρών και άλλων γεωργικών προϊόντων μέσω της Πολωνίας προς άλλες χώρες, η οποία είχε ανασταλεί από τη Βαρσοβία για σχεδόν μια εβδομάδα, είχε ήδη επαναληφθεί επίσημα στις 21 Φεβρουαρίου, διατηρώντας ωστόσο την αυστηρή απαγόρευση πώλησής τους στην πολωνική αγορά.
Νωρίτερα σήμερα, οι κυβερνήσεις των 27 συμφώνησαν να ανανεωθεί για έναν χρόνο η αναστολή των τελωνειακών δασμών σε όλα τα ουκρανικά προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ.