Ο συντηρητικός Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι θα αντιμετωπίσει σήμερα τους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο μετά την πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας, το οποίο έκρινε ότι ορισμένα άρθρα των Ευρωπαϊκών Συνθηκών είναι ασύμβατα με το Σύνταγμα της χώρας.
Ο Μοραβιέτσκι θα μιλήσει σήμερα το πρωί στο ευρωκοινοβούλιο σε μια συνεδρίαση, στην οποία θα είναι παρούσα και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες εδώ και πολλά χρόνια, κυρίως για τις αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος από το κυβερνών, εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).
Ήδη πολλοί ευρωβουλευτές απαιτούν από την Κομισιόν να ενεργοποιήσει τη διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της Βαρσοβίας, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει στην αναστολή της καταβολής των ευρωπαϊκών πόρων στην Πολωνία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει την αντίδρασή της στην ιστορική απόφαση της 7ης Οκτωβρίου του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας. Η υπόθεση που εξέταζε το Ανώτατο Δικαστήριο αφορούσε τις αλλαγές που προώθησε το PiS στο δικαστικό σύστημα της Πολωνίας, οι οποίες, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, απειλούν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στη χώρα.
Την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η οποία θέτει εν αμφιβόλω την υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου έναντι του εθνικού, αλλά και τις Συνθήκες της ΕΕ καταδίκασαν οι Βρυξέλλες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και χώρες μέλη. Εξάλλου προκάλεσε συζήτηση για ενδεχόμενη αποχώρηση της Πολωνίας από το μπλοκ και ώθησε χιλιάδες Πολωνούς να βγουν στον δρόμο για να ζητήσουν η χώρα τους να παραμείνει στην ΕΕ.
Η ΕΕ δεν έχει εγκρίνει ακόμη επιδοτήσεις ύψους 23 δισεκ. ευρώ για την Πολωνία και το σχέδιο ανάκαμψης της χώρας ύψους 34 δισεκ. ευρώ, με την έγκρισή τους να αναμένεται να καθυστερήσει μετά τη μετωπική επίθεση της Βαρσοβίας εναντίον του ευρωπαϊκού δικαίου.
Δικαστές υπό πίεση
Ένας Πολωνός δικαστής, ο Πάβελ Γιουτσίνσκι, κατήγγειλε «την τεράστια πίεση» που δέχονται οι δικαστές, οι οποίοι κινδυνεύουν να απαλλαγούν από τα καθήκοντά τους, αν εφαρμόσουν ευρωπαϊκές αποφάσεις.
«Είμαστε απογοητευμένοι από τη βραδύτητα της Κομισιόν και την απουσία δράσης από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς σε ό,τι αφορά την υπεράσπιση των κοινών μας αξιών», τόνισε μιλώντας σε δημοσιογράφους από το Στρασβούργο.
Η Κομισιόν, που δέχεται πιέσεις να αντιδράσει, ενδέχεται να ξεκινήσει εναντίον της Πολωνίας μία ακόμη διαδικασία επί παραβάσει, η οποία ίσως την οδηγήσει ως το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης από τον Ιανουάριο έχει στη διάθεσή της ένα εργαλείο που της επιτρέπει να αναστείλει την καταβολή ή να μειώσει το ποσό των ευρωπαϊκών πόρων που καταβάλλονται σε μια χώρα που δεν σέβεται τις αξίες του κράτους δικαίου, κάτι που οι ευρωβουλευτές ζητούν να γίνει για τις περιπτώσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας.
Ωστόσο οι δύο αυτές χώρες αμφισβητούν τη νομιμότητα του μηχανισμού αυτού και έχουν προσφύγει στο Δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο αναμένεται να εκδώσει την απόφασή του στις αρχές του 2022.
Μέχρι τότε η Κομισιόν μπορεί να στείλει μια επιστολή στη Βαρσοβία εν είδει προειδοποίησης προτού ξεκινήσει τη διαδικασία αυτή, η οποία ενδέχεται να διαρκέσει έως και εννέα μήνες μέχρι να καταλήξει σε αναστολή ή μείωση των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.