Σε ένα άρθρο-κόλαφο, ο Economist εξηγεί πώς η αμερικανική κεντρική τράπεζα οδηγεί στις παγκόσμιες οικονομίες στην ύφεση μέσω της ασυντόνιστης αύξησης των επιτοκίων για να... ωφεληθεί εκείνη.
Καθώς ο ρυθμός της πίεσης και της επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας έχει αυξηθεί, ολοένα και μεγαλύτερος οικονομολόγων προειδοποιεί ότι αυτή η ταχεία και ταυτόχρονη, αλλά σε μεγάλο βαθμό ασυντόνιστη πολιτική δημιουργεί προβλήματα.
Ο Maurice Obstfeld, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος στο ΔΝΤ, υποστήριξε πρόσφατα ότι η αποτυχία των κεντρικών τραπεζών να εξετάσουν τις παγκόσμιες επιπτώσεις των πολιτικών τους θέτει την παγκόσμια οικονομία σε κίνδυνο «ιστορικής» επιβράδυνσης. Αν και κάθε δεδομένη αύξηση των επιτοκίων μπορεί να είναι δικαιολογημένη, συνδυαστικά θα μπορούσαν να έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις από το αναμενόμενο.
Οι προσπάθειες μείωσης του πληθωρισμού οδηγούν σε ένα είδος νομισματικού πολέμου
Ο αυξανόμενος πληθωρισμός είναι συνέπεια της υπερβολής στο «κυνήγι του χρήματος» μετά από μια περιορισμένη προσφορά αγαθών και υπηρεσιών. Οι κεντρικές τράπεζες που αυξάνουν τα επιτόκια σχεδιάζουν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη μειώνοντας τις δαπάνες, αλλά σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία οι δαπάνες εκτείνονται πέρα από τα σύνορα. Όταν μια κεντρική τράπεζα προσπαθεί να μειώσει τη ζήτηση, επηρεάζει και την κατανάλωση ξένων αγαθών, βοηθώντας ουσιαστικά άλλες κεντρικές τράπεζες να διαχειριστούν τα προβλήματα πληθωρισμού τους. Εάν δεν ληφθούν υπόψη τέτοιες διαρροές, η παγκόσμια οικονομία θα επιβραδυνθεί περισσότερο από ό,τι είχαν στόχο να επιτύχουν μεμονωμένα οι κεντρικές τράπεζες.
Οι χρηματοοικονομικές ροές λειτουργούν παράλληλα με αυτή τη διαδικασία. Μια αύξηση των επιτοκίων σε μια χώρα μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και ρευστότητα. Αυτό σημαίνει μείωση του κόστους των εισαγωγών, η οποία με τη σειρά της μπορεί να συμβάλει στη μείωση του εγχώριου πληθωρισμού. Στη συνέχεια, ωστόσο, άλλες οικονομίες αντιμετωπίζουν υψηλότερο κόστος εισαγωγών, γεγονός που επιδεινώνει τα προβλήματα πληθωρισμού τους. Η ασυντόνιστη σύσφιξη των πολιτικών μπορεί να μετατραπεί σε ένα είδος νομισματικού πολέμου, στον οποίο κάθε χώρα εργάζεται για να μεταφέρει το βάρος του πληθωρισμού σε άλλη, με το τελικό αποτέλεσμα να είναι υπερβολική σύσφιξη της οικονομίας.
Ευπρόσδεκτες για την αμερικανική Fed η αύξηση των επιτοκίων σε άλλες χώρες -Για να αντιμετωπιστεί π πληθωρισμός στις ΗΠΑ
Το μεγαλύτερο πρόβλημα συντονισμού στον κόσμο, ωστόσο, μπορεί να μην είναι τόσο πρόβλημα της κάθε κεντρικής τράπεζας, όσο το γεγονός ότι μια κυρίαρχη κεντρική τράπεζα -η Federal Reserve της Αμερικής- δίνει τον ρυθμό που πρέπει να ακολουθήσουν και άλλοι, είτε τους αρέσει είτε όχι. Η τεράστια επιρροή του δολαρίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα του δίνει έναν ισχυρό ρόλο στην κατεύθυνση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών κύκλων. Μια πρόσφατη εργασία από τον κ. Obstfeld και τον Haonan Zhou του Πανεπιστημίου του Πρίνστον σημειώνει ότι η νομισματική σύσφιξη στην Αμερική συνδέεται στενά με την ανατίμηση του δολαρίου και την επιδείνωση σε μια σειρά από παγκόσμια οικονομικά και χρηματοπιστωτικά μέτρα.
Η δέσμευση της Fed να επαναφέρει τον αμερικανικό πληθωρισμό στο 2% της αφήνει ελάχιστο περιθώριο για να εξυπηρετήσει άλλες οικονομίες. Μπορεί να καλωσορίσει τις αυξήσεις των επιτοκίων σε άλλες χώρες ως μια χρήσιμη συμβολή στην καταπολέμηση του πληθωρισμού της Αμερικής, ακόμα κι αν οι χώρες αυτές αρχίσουν να πέφτουν στην ύφεση σαν ντόμινο. Πράγματι, όσο περισσότερη πλεονάζουσα ικανότητα δημιουργείται σε άλλες οικονομίες και όσο μεγαλύτερη είναι η καθοδική πίεση που ασκεί στις τιμές παγκοσμίως, τόσο λιγότερο μπορεί να αυξηθεί η ανεργία στην Αμερική προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Fed.
Ο κόσμος έχει γίνει πολύ πιο ενοποιημένος οικονομικά από το 1971, όταν ο John Connally, τότε υπουργός Οικονομικών, είπε στους εκπροσώπους των άλλων μεγάλων οικονομιών του κόσμου ότι «το δολάριο είναι το δικό μας νόμισμα, αλλά δικό σας πρόβλημα». Καθώς τα επιτόκια σε όλο τον κόσμο κινούνται ανοδικά με ασυντόνιστο τρόπο, η πιθανότητα οποιαδήποτε οικονομία να βγεί αλώβητη από αυτήν την εμπειρία μειώνεται όλο και περισσότερο.