Οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων είναι οι επόμενες υποψήφιες χώρες για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ανακαλύψτε τι κάνει η ΕΕ για να διευκολύνει την ένταξή τους.
Ήταν μακροπρόθεσμος στόχος της ΕΕ να ενταχθούν κάποια στιγμή οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ διαφωνούν σχετικά με το πόση πρόοδο πρέπει να σημειώσουν και πόσο σύντομα θα μπορούσαν να ενταχθούν.
Ποιες χώρες αφορά;
Οι τρέχουσες υποψήφιες χώρες περιλαμβάνουν την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κοσσυφοπέδιο είναι πιθανές υποψήφιες. Αυτές οι χώρες επωφελούνται ήδη από τη χρηματοδότηση της ΕΕ, τις λεπτομερείς συμβουλές πολιτικής, καθώς και τις Συμφωνίες Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, καθώς τους παρέχεται εκτεταμένη πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ. Εκτός από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, υποψήφια χώρα είναι και η Τουρκία μια προοπτική που έχει υποχωρήσει δραματικά τα τελευταία χρόνια, και μάλλον μόνο τυπικά υπάρχει αυτήν τη στιγμή. Εξάλλου, οι ευρωβουλευτές έχουν ζητήσει την αναστολή των διαπραγματεύσεων λόγω ανησυχιών για την πολιτική κατάσταση στην Τουρκία.
Ποια είναι τα κριτήρια για να είσαι υποψήφια χώρα στην ΕΕ;
Για να υποβάλει αίτηση για ένταξη στην ΕΕ μια χώρα πρέπει να είναι ευρωπαϊκή και να σέβεται τις δημοκρατικές αξίες της ΕΕ. Χρειάζεται επίσης σταθερούς θεσμούς που εγγυώνται τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Να έχει μια λειτουργική οικονομία της αγοράς και την ικανότητα ανάληψης και εκτέλεσης των υποχρεώσεων της ένταξής της στην ΕΕ.
Πώς λειτουργεί η διαδικασία της διεύρυνσης;
Μια χώρα μπορεί να γίνει επίσημα υποψήφια όταν πληροί βασικά πολιτικά, οικονομικά και μεταρρυθμιστικά κριτήρια. Στη συνέχεια, μπορεί να ξεκινήσει επίσημες διαπραγματεύσεις για 35 κεφάλαια που καλύπτουν πολλούς διαφορετικούς τομείς πολιτικής με την ΕΕ. Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και των μεταρρυθμίσεων, οριστικοποιείται μια Συνθήκη Προσχώρησης, η οποία πρέπει να επικυρωθεί από όλα τα υπάρχοντα κράτη μέλη της ΕΕ και την ίδια τη χώρα προτού μπορέσει να ενταχθεί στην ΕΕ.
Ποιος είναι ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
Οι ευρωβουλευτές συζητούν και ψηφίζουν επί των ετήσιων εκθέσεων προόδου για κάθε χώρα, γεγονός που είναι μια ευκαιρία για τον εντοπισμό τομέων ανησυχίας. Απαιτείται επίσης η έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου για να μπορέσει μια χώρα να ενταχθεί στην ΕΕ.
Πώς έχει εξελιχθεί η κατάσταση τα τελευταία χρόνια;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το έγγραφο στρατηγικής της για τη διεύρυνση στις 6 Φεβρουαρίου 2018, στο οποίο αναφέρεται το 2025 ως ενδεικτική ημερομηνία προσχώρησης για τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Οι εκπρόσωποι της Κομισιόν συζήτησαν
τότε τη στρατηγική με τους ευρωβουλευτές κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης στην ολομέλεια στο Στρασβούργο την ίδια ημέρα. Οι ευρωβουλευτές χαιρέτησαν σε γενικές γραμμές τη στρατηγική, αλλά τόνισαν επίσης την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια.
Κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στο Brdo pri Kranju της Σλοβενίας, στις 6 Οκτωβρίου 2021, οι ηγέτες της ΕΕ επανέλαβαν την υποστήριξή τους στις χώρες και ανέπτυξαν μια σειρά πρωτοβουλιών για την στήριξη της περιοχής. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνεχίζει να υποστηρίζει την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2020, οι ευρωβουλευτές καλούν την ΕΕ να κάνει περισσότερα για να πετύχει η διαδικασία διεύρυνσης για αυτές τις χώρες.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2019, οι ευρωβουλευτές είχαν εκφράσει την απογοήτευσήτους που η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία δεν μπόρεσαν να ξεκινήσουν ενταξιακές συνομιλίες, τονίζοντας ότι η διαδικασία διεύρυνσης έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη σταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων. Σήμερα η Β. Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο και Αλβανία περνούν μια φάση εντάσεων και αστάθειας ανά περίπτωση γεγονός που δυσχεραίνει την ενταξιακή τους πορεία αλλά η ΕΕ επιμένει με πολιτικά, αναπτυξιακά και οικονομικά μέσα να δημιουργήσει τους όρους ένταξης των χωρών αυτών.