Σήμερα συμπληρώνονται δέκα ακριβώς χρόνια από το χειρότερο τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι, το οποίο σόκαρε τον πλανήτη.
Ήταν 13 Νοεμβρίου του 2015, όταν τζιχαντιστές σκότωσαν 131 άτομα και τραυμάτισαν άλλα 400, σε σειρά επιθέσεων εκείνο το βράδυ στο συναυλιακό χώρο του Bataclan, έξω από το Stade de France και σε ένα μπαρ και ένα εστιατόριο. Οι επιθέσεις αυτές χαρακτηρίστηκαν ως οι πλέον φονικές που έχουν πραγματοποιηθεί σε γαλλικό έδαφος μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και οι χειρότερες -ως εκείνη τη στιγμή- μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους.
Συνολικά 90 από τα 131 θύματα έχασαν τη ζωή τους στον συναυλιακό χώρο του Bataclan, ένας έξω από το Stade de France και οι υπόλοιποι στα καταστήματα εστίασης La Belle Équipe, Le Carillon, Petit Cambodge, Café Bonne Bière και La Casa Nostra.
Οι επιθέσεις
Bataclan
Γύρω στις 21:50 κι ενώ το συγκρότημα Eagles of Death Metal έπαιζε μουσική, άρχισαν να ακούγονται συνεχόμενοι πυροβολισμοί. Περίπου 1.500 άτομα βρίσκονταν μέσα στον χώρο και άρχισε να επικρατεί πανικός.
Τρία άτομα με διαφορετικούς τύπους όπλων άρχισαν να πυροβολούν όποιον έβρισκαν μπροστά τους. Συνολικά γέμισαν 3 ή 4 φορές τα όπλα τους, σύμφωνα με τις αρχές. Κόσμος έτρεχε να κρυφτεί όπου έβρισκε μέσα στο κτίριο, άλλοι κρέμονταν ή πηδούσαν από μπαλκόνια του χώρου για να γλιτώσουν, για να τραυματιστούν από πτώσεις.
Κάποιοι ακόμη κι εκείνη τη στιγμή, δέχτηκαν σφαίρες ενώ κρέμονταν από μπαλκόνια. 90 σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν.
Stade de France
Την ίδια ώρα στο εμβληματικό στάδιο του Παρισιού, η εθνική Γαλλίας έπαιζε φιλικό με την εθνική Γερμανίας, παρουσία του τότε Γάλλου προέδρου, Φρανσουά Ολάντ. Ο αγώνας άρχισε στις 21:00 και στο 16ο λεπτό ακούστηκε ένας εκκωφαντικός θόρυβος.
Ακολούθησε δεύτερος στις 21:19 και ένας τρίτος στις 21:53. Ο αγώνας είχε διακοπεί καθώς είχαν ενημερωθεί ότι είναι σε εξέλιξη τρομοκρατική ενέργεια. Εγιναν τρεις επιθέσεις αυτοκτονίας, αλλά οι δράστες δεν κατάφεραν να μπουν στο στάδιο και να προκαλέσουν μακελειό. Αντίθετα σκοτώθηκαν έξω από αυτό και σκότωσαν ένα άτομο ακόμη.
Εστιατόρια και καφέ
Ο πρώτος πυροβολισμός της επίθεσης έπεσε στις 21:25. Οι τρομοκράτες βγήκαν από ένα ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο και άρχισαν να πυροβολούν θαμώνες στο Le Carillon, ένα καφέ-μπαρ.
Μετά πέρασαν απέναντι στο Le Petit Cambodge όπου φώναξαν «Αλλαχού Ακμπάρ» και άνοιξαν πυρ για να φύγουν στη συνέχεια από το σημείο.
Στις 21:32, επιτέθηκαν στο Café Bonne Bière, όπου σκότωσαν πέντε θαμώνες.
Στις 21:36, έφτασαν στο εστιατόριο La Belle Équipe και συνέχισαν να σκοτώνουν αθώους πολίτες.
Συνολικά 21 άτομα έχασαν τη ζωή τους από αυτές τις επιθέσεις. Στις 21:40 ένας από τους δράστες, ο Μπραχίμ Αμπντεσλάμ, μπήκε σε ένα καφέ φορώντας ένα γιλέκο. Αφού ζήτησε «συγνώμη για την διακοπή» χαμογέλασε στους θαμώνες και ανατίναξε τον εαυτό του, τραυματίζοντας 15 άτομα.
Με μετατραυματικό στρες οι περισσότεροι επιζώντες
Εκατοντάδες άνθρωποι που βίωσαν τον τρόμο εκείνη τη νύχτα, αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα. Ακόμη και συγγενείς θυμάτων που επί δέκα χρόνια προσπαθούν να προσαρμοστούν στη σκληρή πραγματικότητα της απώλειας και δεν τα έχουν καταφέρει.
Ο Arthur Denouveaux, πρόεδρος της ένωσης «Life for Paris», περιγράφει στο Euronews: «Θυμάμαι καθαρά τη φλόγα να βγαίνει από το κάννη του όπλου… Θυμάμαι να σέρνομαι πάνω από κορμιά. Πιστεύω ότι τα περισσότερα δεν ήταν νεκρά, αλλά μόλις προσομοίωναν. Αλλά θυμάμαι μερικά πρόσωπα όπου -από τη γωνία του λαιμού και το χρώμα του δέρματος- κατάλαβα πως ήταν νεκροί».
Ο ίδιος δήλωσε πως για δύο χρόνια δυσκολευόταν ακόμη και να κοιμηθεί. Αν και το ξεπέρασε,υπάρχουν στιγμές που αισθάνεται ότι ο εφιάλτης μπορεί να έρθει και πάλι στο μυαλό του.
«Χρειάστηκε ένας χρόνος και πολλά φάρμακα για να περάσω την κρίσιμη φάση του PTSD… αλλά ακόμη μετά το 2017, έχω περιόδους κατά τις οποίες επιστρέφει – π.χ. στο μετρό ή όταν μυρίζω καπνό ή ακούω πυροτεχνήματα»
Μία άλλη γυναίκα, έχασε τον σύζυγό της που είχε πάει στη συναυλία στο Bataclan. Η ίδια προτίμησε εκείνο το βράδυ να μείνει με τα παιδιά της (2 και 6 ετών τότε) στο σπίτι από το να πάει στην μητέρα της και να τον ακολουθήσει στη συναυλία. Αυτό την έσωσε, αλλά ο γολγοθάς είχε μόλις ξεκινήσει γι’ αυτήν.
«Τα παιδιά κοιμόντουσαν όταν το έμαθα. Πέρασα όλη τη νύχτα στο τηλέφωνο τηλεφωνώντας σε νοσοκομεία, αλλά δεν είχα νέα του Κριστόφ. Όταν τα παιδιά ξύπνησαν, ρώτησαν πού ήταν ο πατέρας τους και τους είπα απλώς ότι ήταν στο νοσοκομείο και ότι δεν μπορούσαμε να πάμε να τον δούμε. Ήξερα ότι αυτό που είχε συμβεί ήταν πολύ άσχημο, αλλά δεν ήξερα ότι είχε πεθάνει» είπε ενώ περιέγραψε την πολύ δύσκολη επόμενη ημέρα.
«Έχασα εντελώς τον προσανατολισμό μου, όλα κατέρρευσαν. Πήγα σε ψυχιάτρους να χειριστώ αυτό το στρες που είχα και πήγα και τα παιδιά σε παιδοψυχολόγο για να αντιμετωπίσουν την απώλεια», ανέφερε.
Ενας άλλος επιζών από το Bataclan περιέγραψε τις σκηνές τρόμου: «Υπήρχε αίμα παντού… σωροί σωμάτων που δεν ήξερα αν ήταν ζωντανοί ή νεκροί… ένας άντρας σηκώθηκε στα χέρια-και-γαμπές, προσπάθησε να τρέξει προς την έξοδο και απλώς έπεσε πίσω και δεν ξανασηκώθηκε»
Έρευνα του 2019 είχε αποτυπώσει την ψυχολογική κατάσταση των επιζώντων, αλλά και των συγγενών των θυμάτων: Το 12,4% εμφάνισε συμπτώματα μετατραυματικού στρες (PTSD) και το 11,2% συμπτώματα άγχους. Αλλη έρευνα έδειξε ότι ακόμη και 8-11 μήνες μετά την επίθεση, πολλοί πολίτες ανέφεραν σοβαρή ψυχική επιβάρυνση και ανάγκη για υποστήριξη.
Ένας στους δύο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει βαριά κατάθλιψη ακόμη και σήμερα.
Εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα της επίθεσης στο Παρίσι
Για τη σημερινή επέτειο των επιθέσεων, έχουν προγραμματιστεί στην πόλη του Παρισιού διάφορες εκδηλώσεις.
Ο Δήμος του Παρισιού από το περασμένο Σάββατο έχει καλέσει τους κατοίκους του «να αποτίσουν φόρο τιμής» στην Πλατεία της Δημοκρατίας (Place de la République) τοποθετώντας «ένα κερί, ένα λουλούδι ή ένα σημείωμα προς τιμήν των θυμάτων, των επιζώντων, των οικογενειών τους και όλων των ήρωων που ήταν εκεί γι' αυτούς».
Στην ίδια πλατεία παρουσιάζεται έκθεση με φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από φωτογράφους της πόλης τις ημέρες που ακολούθησαν τις επιθέσεις, ενώ ο Πύργος του 'Αιφελ θα φωταγωγηθεί σήμερα και αύριο στα χρώματα της Γαλλίας, δηλαδή σε μπλε, λευκό και κόκκινο.
Η σημερινή «ημέρα μνήμης» θα ξεκινήσει το πρωί με φόρο τιμής στον Μανουέλ Ντίας, το πρώτο θύμα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 13ης Νοεμβρίου του 2015 στο Στάδιο της Γαλλίας (Stade de France), κοντά στο οποίο τρεις τζιχαντιστές πυροδότησαν τα γιλέκα αυτοκτονίας τους.
Οι φίλαθλοι της Παρί Σεν Ζερμέν απέτισαν τον δικό τους φόρο τιμής το βράδυ της περασμένης Παρασκευής. Θα ακολουθήσουν εκδηλώσεις μνήμης σε κάθε ένα από τα σημεία που έγιναν στόχοι των τρομοκρατικών επιθέσεων, παρουσία του προέδρου της χώρας Εμανουέλ Μακρόν και της δημάρχου του Παρισιού Αν Ινταλγκό, οι οποίοι αναμένεται να αναφερθούν στην «έκρηξη αδελφοσύνης και αλληλεγγύης» που κυριάρχησε στην γαλλική πρωτεύουσα μετά τις επιθέσεις.
Στο τέλος της ημέρας θα εγκαινιαστεί στην καρδιά του Παρισιού, στην Πλατεία Σεν-Ζερβέ (Place Saint-Gervais), ο Κήπος της 13ης Νοεμβρίου 2015 κατά τη διάρκεια μιας τελετής «αφιερωμένης στα 132 θύματα, τους επιζώντες, τις οικογένειές τους και όλους όσοι στάθηκαν δίπλα τους», ανακοίνωσε ο Δήμος του Παρισιού, ενώ από τις εκδηλώσεις δεν θα λείψει και η ροκ μουσική, ως «φόρος τιμής στο πάθος για το οποίο έχασαν τη ζωή τους οι θαυμαστές του συγκροτήματος «Eagles of Death Metal», που έπαιζαν εκείνο το βράδυ στην αίθουσα Μπατακλάν, όπου υπήρξε ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων.
*Με πληροφορίες από Le Monde, France 24 και Euronews