Η αποτυχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να πείσει τον πρώην τσάρο της οικονομίας Μεχμέτ Σιμσέκ να επανενταχθεί στην κυβέρνησή του αποτελεί μια οπισθοδρόμηση στην προσπάθεια να ενισχύσει την υποστήριξη ενόψει των κρίσιμων τουρκικών εκλογών του Μαΐου.
Μετά από μια συνάντηση στα κεντρικά γραφεία του κόμματος του Ερντογάν τη Δευτέρα στην Άγκυρα που διήρκεσε περισσότερο από μία ώρα, ο Σίμσεκ δήλωσε στο Twitter ότι δεν σχεδιάζει να επιστρέψει στην ενεργό πολιτική δράση λόγω της δουλειάς του σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στο εξωτερικό -αν και είναι έτοιμος να βοηθήσει στην περιοχή του ειδικότητάς του, εφόσον αυτό χρειάζεται.
Η απόφαση του Σίμσεκ ήρθε λίγες ώρες αφότου ένας αναδυόμενος ηγέτης του ισλαμικού κόμματος επέλεξε να μην συμμετάσχει στη συμμαχία του προέδρου με ορισμένα συντηρητικά και εθνικιστικά κόμματα, προτιμώντας να σταθεί εναντίον του. Το κόμμα του Ερντογάν κατάφερε να εξασφαλίσει την υποστήριξη ενός άλλου περιθωριακού κόμματος, το οποίο ιδρύθηκε από μέλη της παράνομης στρατιωτικής ομάδας της Χεζμπολάχ.
Οι κινήσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι «βλέπει» την ήττα του
Ωστόσο, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος επελέγη από τους ηγέτες της αξιωματικής αντιπολίτευσης ως κοινός υποψήφιος μετά από μακροχρόνιες διαμάχες, κέρδισε την υποστήριξη της μεγαλύτερης ανεξάρτητης πολιτικής ομάδας της χώρας, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Το φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP), το οποίο αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 10% του εκλογικού σώματος, θα ανακοινώσει την υποστήριξή του σε συνάντηση με άλλα αριστερά κόμματα στην Άγκυρα την Τετάρτη.
Ο πρόεδρος «δεν θα ένιωθε την ανάγκη να ζητήσει την υποστήριξη περιθωριακών κύκλων αν θεωρούσε υψηλές τις πιθανότητές του να κερδίσει», δήλωσε την Τρίτη στο πρακτορείο Bloomberg ο Ilter Turan, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Bilgi της Κωνσταντινούπολης. «Είναι πολύ νωρίς για να καταλήξουμε σε συμπεράσματα, αλλά για πρώτη φορά ο πρόεδρος αντιμετωπίζει σοβαρό ενδεχόμενο να χάσει -εάν οι εκλογές διεξαχθούν σύμφωνα με τους κανόνες».
Μια ήττα για τον Ερντογάν θα είχε σεισμικές επιπτώσεις για τη Μέση Ανατολή, αλλά και ευρύτερα για τον κόσμο. Ο 69χρονος πρόεδρος έχει περάσει τις δύο τελευταίες δεκαετίες χτίζοντας ένα σύστημα μονοπρόσωπης αυταρχικής διακυβέρνησης και διαδραματίζει βασικό ρόλο στις σχέσεις μεταξύ της περιοχής και της Κίνας, της Ρωσίας, των ΗΠΑ και άλλων.
«Το εκλογικό σώμα είναι πολύ πολωμένο και οι εκλογές είναι η τελευταία "έξοδος" πριν το τέλος», δήλωσε ο Νιχάτ Αλί Οζτζάν, υπεύθυνος στρατηγικής στο Ίδρυμα Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής στην Άγκυρα. «Εάν οι ψηφοφόροι αποφασίσουν να βάλουν τέλος στην κυριαρχία του Ερντογάν, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της Τουρκίας προς τους παραδοσιακούς συμμάχους της υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και μακριά από τη Ρωσία».
Ο Ερντογάν δεν φαίνεται πρόθυμος να εγκαταλείψει τις ανορθόδοξες πολιτικές
Ενώ το κόμμα του Ερντογάν (AKP) υποβάθμισε την σημασία της άρνησης του Σίμσεκ να επανέλθει στις τάξεις της κυβέρνησης, το αποτέλεσμα υποδηλώνει ότι ο πρώην υπουργός Οικονομικών δεν θεωρούσε ότι ο πρόεδρος μπορεί να πειστεί να αντιστρέψει τις ανορθόδοξες οικονομικές του πολιτικές. Από τότε που ο Σίμσεκ έφυγε από την κυβέρνηση το 2018, η Τουρκία έχει ξοδέψει μεγάλο μέρος των επίσημων αποθεμάτων της, είδε τη λίρα να πέφτει σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ και τον πληθωρισμό να ξεφεύγει από κάθε έλεγχο.
Ο Σίμσεκ, πρώην επικεφαλής στρατηγικής της Merrill Lynch, θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους επενδυτές ως πρόσωπο φιλικό προς την αγορά στις κυβερνήσεις του Ερντογάν από τότε που ανέλαβε για πρώτη φορά τα καθήκοντά του το 2007. Τα τελευταία χρόνια της πολιτικής του σταδιοδρομίας, θεωρήθηκε ως αντίβαρο στην αντισυμβατική προτίμηση του Ερντογάν για χαμηλά επιτόκια και υπερταχεία ανάπτυξη εις βάρος του χαμηλού πληθωρισμού και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
«Ο Ερντογάν πιθανότατα αρνήθηκε να δώσει στον Σίμσεκ την εντολή να αυξήσει τα επιτόκια όπως απαιτείται», δήλωσε σε σημείωμα την Τρίτη ο Τιμ Ας, στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην BlueBay Asset Management. «Αυτό που μάθαμε νομίζω και πάλι είναι ότι ο Ερντογάν δεν είναι έτοιμος για "στροφή". Δεν είναι διατεθειμένος να συμβιβάσει τις απόψεις του για τη νομισματική πολιτική».