Ο διορισμός του Βαλέρι Γκερασίμοφ από τον Βλαντίμιρ Πούτιν ως νέου επικεφαλής των δυνάμεών του στην Ουκρανία έγινε σε μια περίοδο που η Ρωσία επιχειρεί να αλλάξει την πορεία του πολέμου.
Ολα αυτά μετά από πολύμηνο αγώνα για να σημειώσει πρόοδο στα πεδία των μαχών, εν μέσω μιας ισχυρής ουκρανικής αντεπίθεσης που έχει απελευθερώσει χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα από τον ρωσικό έλεγχο.
Η Ρωσία φαίνεται να απέχει μια ανάσα από την σημαντικότερη νίκη της από τον Αύγουστο έχοντας σχεδόν θέσει υπό τον έλεγχό της την πόλη Σολεντάρ στην ανατολική Ουκρανία, που διαθέτει ορυχεία αλατιού.
Σε ανάρτησή του στο Telegram το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε ότι ο Γκερασίμοφ επιλέχθηκε για να βοηθήσει στην οργάνωση στενότερης συνεργασίας μεταξύ των κλάδων των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και να βελτιώσει την «αποτελεσματικότητα» των Ρώσων στρατιωτών.
Η στρατιωτική πείρα του Γκερασίμοφ
Μαζί με τον Πούτιν, τον υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόϊγκου και τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Νικολάι Πατρούσεφ ο αρχηγός από το 2012 του επιτελείου του ρωσικού στρατού Γκερασίμοφ πιστεύεται ότι μετείχε στη μικρή ομάδα επιτελών που σχεδίασαν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τώρα αντικαθιστά τον Σεργκέι Σουροβίκιν, τον «στρατηγό Αρμαγεδδώνα», όπως τον αποκαλούν τα ρωσικά ΜΜΕ.
Γόνος οικογένειας εργατών από το Καζάν -κάπου 800 χλμ. ανατολικά της Μόσχας – ο Γκερασίμοφ αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Σουβορόι του Καζάν και συνέχισε την εκπαίδευσή του στη Στρατιωτική Ακαδημία του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσίας. Ανέβηκε γρήγορα στις τάξεις των διαφόρων τμημάτων του Κόκκινου Στρατού με αποσπάσεις σε ολόκληρη την ΕΣΣΔ προτού διοριστεί Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων και Πρώτος Αναπληρωτής Υπουργός Άμυνας από τον Πούτιν τον Νοέμβριο του 2012, αντικαθιστώντας τον Νικολάι Μακάροφ. Λέγεται επίσης ότι ήταν ο γενικός διοικητής των ρωσικών δυνάμεων και των φιλορώσων αυτονομιστών κατά τη νίκη τους στη μάχη του Ιλοβάισκ το 2014, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας. Κατά τη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκαν πάνω από 1.000 Ουκρανοί στρατιώτες.
Το «δόγμα Γκερασίμοφ»
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο νέος διοικητής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία φέρεται να συνέλαβε το «δόγμα Γκερασίμοφ», το οποίο συνδυάζει στρατιωτικές, τεχνολογικές, διπλωματικές, οικονομικές, πολιτιστικές και άλλες τακτικές με πληροφορίες για την επίτευξη στόχων. Οι Financial Times ανέφεραν ότι αυτή η μορφή «υβριδικού πολέμου» που υποστήριξε ο Γκερασίμοφ σε ένα δοκίμιο 2.000 λέξεων «έχει καταστήσει τη Ρωσία μεγαλύτερη απειλή από οποιοδήποτε άλλη χρονική περίοδο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο».
«Δυτικοί παρατηρητές έσπευσαν να χαρακτηρίσουν το δοκίμιό του ως σχέδιο για μια μελλοντική ρωσική υβριδική επίθεση εναντίον της Δύσης», ανέφεραν οι FT, προσθέτοντας ότι ο επικεφαλής του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Νέλερ, διάβασε τρεις φορές το δοκίμιο του Γκερασίμοφ. Τον Δεκέμβριο του 2021 ο Γκερασίμοφ προειδοποίησε την ουκρανική κυβέρνηση να μην επιχειρήσει να διευθετήσει τον πόλεμο στο Ντονμπάς διά της βίας καταγγέλλοντας το Κίεβο ότι «δεν εκπληρώνει τις Συμφωνίες του Μινσκ».
Κατά την έναρξη της επιχείρησης στην Ουκρανία, τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Γκερασίμοφ εξαφανίστηκε από τα φώτα της δημοσιότητας μαζί με άλλους αξιωματούχους. Όμως, τον Απρίλιο του 2022, στάλθηκε στο Ιζιούμ για να επιβλέψει τη ρωσική επίθεση στην περιοχή, σύμφωνα με ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, ενώ τον Μάιο δημοσιεύματα υποστήριξαν ότι τραυματίστηκε στο Ντονμπάς , αλλά δεν τα επιβεβαίωσαν οι ΗΠΑ.
Σκληρή κριτική κατά του Γκερασίμοφ
Όπως και ο υπουργός Άμυνας Σόιγκου ο Γκερασίμοφ έχει δεχθεί σκληρή κριτική από φιλοπόλεμους Ρώσους στρατιωτικούς blogger και διεθνή ΜΜΕ για τις αποτυχίες της Ρωσίας στα μέτωπα της Ουκρανίας σε μια «ειδική επιχείριση» που το Κρεμλίνο ανέμενε ότι θα κρατήσει πολύ λίγο.
«Ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και ο Βαλέρι Γκερασίμοφ, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου, αντιμετώπισαν αμφότεροι τρομερό πόλεμο, που τους απέκλεισε ουσιαστικά ως αξιόπιστους ηγέτες οποιασδήποτε κίνησης του στρατιωτικού κατεστημένου για την κατάληψη της εξουσίας», γράφει το Politico. Ο Γκερασίμοφ βρέθηκε επίσης στο σταυρόνημα πολλών κυρώσεων, πρώτα από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Απρίλιο του 2014 και αργότερα από τον Καναδά, την Ελβετία και την Αυστραλία λόγω της «ρωσικής παρέμβασης στην Ουκρανία». Πρόσφατα, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσέθεσαν τον Γκερασίμοφ στη λίστα των Ειδικά Προσδιορισμένων Υπηκόων και Αποκλεισμένων Προσώπων.
Μένει να φανεί αν ο Γκερασίμοφ θα υιοθετήσει αποτελεσματικότερες τακτικές στα πεδία των μαχών στην Ουκρανία ή αν θα διαψεύσει τις προσδοκίες του Πούτιν καθώς ο πόλεμος διανύει τον ενδέκατο μήνα από την έναρξή του.