Ιστορικά, όπως φαίνεται από παραδείγματα, ο αυστηρός έλεγχος σε «φιλελεύθερες» αγορές δεν λειτούργησε αποτελεσματικά, κάτι που φαίνεται να έγινε και με τις μάσκες μέσα στον κορωνοϊό.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στις ΗΠΑ επιτρεπόταν στους κατόχους αυτοκινήτων να διαθέτουν μόνο πέντε λάστιχα, με αποτέλεσμα να τεθεί μεγάλο μέρος του στόλου εκτός δρόμου, ενώ κανείς δεν μπορούσε να αγοράσει πάνω από 250 γραμμάρια ζάχαρη την εβδομάδα, ένα μέτρο το οποίο τροφοδότησε τη μαύρη αγορά. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η αμερικανική κυβέρνηση επέβαλε διατίμηση στη βενζίνη, η οποία συνοδεύθηκε από την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Αυτοί οι έλεγχοι τιμών προκάλεσαν χάος – και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις βίαια επεισόδια, αφού περίπου το 20% των πρατηρίων βενζίνης μερικές φορές δεν είχαν καύσιμα.
Θα μπορούσαν να είναι οι μάσκες για τον κορωνοϊό εξαίρεση στον κανόνα της διατίμησης;
Ας πάρουμε το παράδειγμα δύο επαγγελματιών. Ο πρώτος, είναι καλά αμειβόμενος, μπορεί να τηλεργαστεί και επειδή φοβάται μήπως κολλήσει τον ιό αποφεύγει να κυκλοφορεί. Ο δεύτερος τα βγάζει πέρα δύσκολα. Εργάζεται σε μονάδα παραγωγής, όπου καθημερινά πρέπει να έρχεται σε επαφή με συνεργάτες του, πολλές φορές μη τηρώντας τις αποστάσεις.
Δεδομένου ότι ο πρώτος επαγγελματίας δεν αλληλεπιδρά με άλλους, δεν υπάρχει ιδιαίτερο όφελος να φοράει μάσκα. Αλλά ο εργάτης στη μονάδα παραγωγής που συγχρωτίζεται με δεκάδες άτομα καθημερινά φορώντας μάσκα προστατεύει πολλούς ακόμα. Ο πρώτος επαγγελματίας μπορεί να εύκολα να τις προμηθευθεί χωρίς να υπολογίζει τα έξοδα, ακόμα και αν η τιμή τους εκτοξευθεί πάνω από το ένα ευρώ. Ο δεύτερος, αν χρειάζεται τρεις χειρουργικές μάσκες την ημέρα, όχι.
Στην εξίσωση αυτή θα πρέπει να προστεθεί ένας ακόμα παράγοντας: το δεύτερο κύμα του ιού παγκοσμίως ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα αύξηση των τιμών των μασκών, καθιστώντας τις σπάνια αγαθά, όπως συνέβη και στην περίπτωση του πρώτου κύματος την άνοιξη. Επιτρέποντας στην αγορά να λειτουργήσει ελεύθερα (προς τα πάνω) ελλοχεύει ο κίνδυνος οι άνθρωποι που μπορεί να συνεισφέρουν περισσότερο φορώντας τις –όπως ο εργάτης του παραδείγματος- να δυσκολεύονται να τις αποκτήσουν. Ακόμα χειρότερα μπορεί να γίνουν τα πράγματα αν οι αυξημένες τιμές αποτελέσουν εμπόδια για τους «εργάτες» της πρώτης γραμμής, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές, να έχουν πρόσβαση στο πλέον πολύτιμο προστατευτικό εφόδιο για τη μάχη τους με τον κορωνοϊό κατά την νοσηλεία των ασθενών. Και φυσικά, στην περίπτωση του δεύτερου κύματος, δεν θα πρέπει να αποκλειστούν νέα φαινόμενα αισχροκέρδειας.
Η πορεία της τιμής για τις μάσκες
Πριν από μερικά χρόνια, όταν ακόμα το κοινό είχε πρόσβαση στο παρατηρητήριο τιμών υγείας, είχαν καταγραφεί κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για τις μάσκες. Για παράδειγμα, τον Νοέμβριο του 2013, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης είχε προμηθευτεί απλές χειρουργικές μάσκες με μισό λεπτό (0,005 ευρώ) τη μία. Λίγο καιρό πριν, τον Μάιο το Γενικό Νοσοκομείο Διδυμότειχου τις είχε βρει με 0,8 λεπτά το τεμάχιο. Αντίστοιχα τον Νοέμβριο του 2012 ειδικές μάσκες FFP3 -που είναι πλέον άκρως απαραίτητες για το νοσηλευτικό προσωπικό στις εντατικές ώστε να μην κολήσουν κορωνοϊό από τους ασθενείς- αγοράστηκαν από το Αλεξάνδρα έναντι 0,52 ευρώ η μία. Οι τιμές αυτές δεν άλλαξαν τρομακτικά στα χρόνια που ακολούθησαν. Για παράδειγμα το 2017 οι απλές χειρουργικές αγοράζονταν από νοσοκομεία στα 1,8 λεπτά. Ενώ, μάσκες FFP3 τον Δεκέμβριο του 2019 κόστιζαν 0,6 ευρώ. Αυτά μέχρι την κρίση της COVID-19: σήμερα, οι υγειονομικές περιφέρειες προμηθεύονται μαζικά χειρουργικές μάσκες στα 23 – 32 λεπτά τη μία (δηλαδή έως και 6.400% περισσότερο από την τιμή που είχε πετύχει το νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης το 2013) και τις αυξημένης προστασίας FFP3 στα 7,28 ευρώ (+1460% σε σχέση με το Αλεξάνδρα το 2012).
Η κατάσταση ήταν χειρότερη κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος
Η κατάσταση ήταν σαφώς χειρότερη κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος την άνοιξη: Λόγω της κρίσης του κορωνοϊού στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν απευθείας αναθέσεις με τις FFP3 να φτάνουν έως και τα 21 ευρώ το τεμάχιο, ενώ οι απλές μάσκες δίνονταν έως και 80 λεπτά σε φορείς του δημοσίου. Ήταν η περίοδος που ολόκληρος ο πλανήτης έτρεχε να προμηθευθεί μάσκες, κυρίως για το νοσηλευτικό προσωπικό που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή. Τα lock downs «διαδίδονταν» από χώρα σε χώρα και δεν είχαν εφαρμοστεί τότε ακόμα μέτρα για την υποχρεωτική χρήση μάσκας από τον γενικό πληθυσμό. Η Κίνα, ο νο1 εξαγωγέας μασκών παγκοσμίως είχε παγώσει τις εξαγωγές της τον Φεβρουάριο και ό,τι παραγόταν προοριζόταν για εσωτερική κατανάλωση, με αποτέλεσμα οι τιμές των διαθέσιμων αποθεμάτων να πάρουν την ανηφόρα, ενώ τα κράτη επιδίδονταν σε «πειρατείες» μασκών για να εξασφαλίσουν τα πολύτιμα προστατευτικά είδη.
Οι ελλείψεις έφεραν ανταγωνισμό ανάμεσα σε κυβερνήσεις, εταιρείες, νοσοκομεία
Λόγω των πρωτόγνωρων ελλείψεων, κυβερνήσεις, εταιρείες, νοσοκομεία και μεσάζοντες άρχισαν να ανταγωνίζονται για ιατρικά εφόδια. Στις αρχές Απριλίου αναφέρθηκε στο διεθνή Τύπο ότι αμερικανοί αγοραστές «που κουνούσαν μετρητά» κατάφεραν να φυγαδεύσουν φορτία μασκών από την Κίνα που επρόκειτο να αποσταλούν σε μία από τις χειρότερα πληττόμενες από τον ιό περιοχές της Γαλλίας. Σε άλλη περίπτωση, οι ΗΠΑ κατηγορήθηκαν για εκτροπή αποστολών ιατρικών προϊόντων που προορίζονταν για τη Γερμανία από ένα αεροδρόμιο της Μπανγκόκ. Οι πολιτικοί αντέδρασαν καταδικάζοντας αυτή τη συμπεριφορά ως «μέθοδο Άγριας Δύσης». Αλλά η κρίση οδήγησε επίσης σε εντάσεις εντός των χωρών. Ο Γάλλος πρώην υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ δήλωσε ότι ακόμη και εντός της χώρας του επικρατούσε «πόλεμος μάσκας» μεταξύ των τοπικών αρχών και του κράτους. Το πρόβλημα εκείνη την περίοδο για την Ελλάδα ξεπεράστηκε μέσω δωρεών και διμερών συμφωνιών που πραγματοποιήθηκαν από τα μέσα Μαρτίου έως και τον Απρίλιο. Ταυτόχρονα η παραγωγή στην Κίνα και οι εξαγωγές μασκών έπαιρναν ξανά μπροστά: από τον Μάρτιο έως τον Μάιο εξήχθησαν πάνω από 70 δισεκατομμύρια κινεζικές μάσκες, ενώ η παραγωγή ολόκληρου του πλανήτη το 2019 ανερχόταν σε 20 δισεκατομμύρια μάσκες.
Η ανώτατη τιμή και η μαύρη αγορά
Εντός του Μαΐου, απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή Επικρατείας του Κινήματος Αλλαγής Γεωργίου Καμίνη με θέμα «Μάσκες μιας χρήσης /τιμή πώλησης», ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης είχε ανάμεσα σε άλλα αναφέρει ότι όπου εφαρμόστηκε το μέσο της διατίμησης, «όλοι ορίζουν την τιμή στην ανώτατη τιμή της διατίμησης και βεβαίως αρχίζει και η μαύρη αγορά». Επικαλούμενος στοιχεία από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή σημείωσε ότι οι τιμές για τις μάσκες σε τρεις αλυσίδες σουπερμάρκετ κυμαίνονταν από 59 λεπτά το τεμάχιο έως 63 στην πρώτη, από 27 έως 42 το τεμάχιο στη δεύτερη και από 56 ως 58 στην τρίτη. «Όπως ανακοίνωσε η υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, κυρία Ρουσανέρ, οι τιμές για μάσκες προστασίας θα ανέρχονται στη Γαλλία, στα 2 ως 3 ευρώ για τις υφασμάτινες μάσκες πολλαπλών χρήσεων, ενώ για τις χειρουργικές μάσκες μίας χρήσης ορίστηκε ανώτατη τιμή, διατίμηση δηλαδή, στα 95 λεπτά. Εσείς αν πάτε τώρα σε μία αλυσίδα, θα την πάρετε 42 λεπτά. Τώρα, στα σοβαρά συζητάμε να πάμε να βάλουμε διατίμηση στα 95 λεπτά; Γιατί αν βάλουμε στα 42 τι κινδυνεύουμε; Να σταματήσουν οι εισαγωγές, να μείνουμε από μάσκες και να αρχίσει πάλι η τιμή να ανεβαίνει», είπε ο υπουργός και τόνισε απευθυνόμενος στον Γιώργο Καμίνη: «Ξέρω ότι αυτά είναι δύσκολα να ακούγονται για ορισμένους, όχι για εσάς, αναφέρομαι σε άλλες πτέρυγες, (που) με την ελεύθερη αγορά έχουν μεγάλα ιδεολογικά ζητήματα. Αλλά, σας διαβεβαιώ, η ελεύθερη αγορά λειτουργεί και σε αυτήν την περίπτωση».
Η κατάσταση είχε εξομαλυνθεί αρκετά έως τις αρχές καλοκαιριού του 2020, με τις τιμές στην Κίνα να είναι μεν κάπως τσιμπημένες. Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγής μασκών από νέες εταιρείες (τουλάχιστον 36.000 δημιουργήθηκαν στην Κίνα με το συγκεκριμένο αντικείμενο από τις αρχές του 2020) έφερνε κάποια ισορροπία. Τότε στο Alibaba –μία πλατφόρμα τύπου Amazon για ασιατικά προϊόντα- απλές χειρουργικές μάσκες σε μεγάλες ποσότητες διατίθονταν έως και 3,4 λεπτά του ευρώ το τεμάχιο, ενώ οι FFP3 με βαλβίδα και ευρωπαϊκές προδιαγραφές, στην ίδια πλατφόρμα, κόστιζαν περί τα 2 ευρώ το τεμάχιο.
Το πλαφόν για τις χειρουργικές μάσκες τέθηκε στα 32 λεπτά
Σχεδόν δύο μήνες μετά από την απάντηση του υπουργού Ανάπτυξης στη Βουλή, στις αρχές Ιουλίου 2020, το Κεντρικό Συμβούλιο Υγειονομικών Περιφερειών (ΚΕΣΥΠΕ) –ένα όργανο που αποτελείται από τον υπουργό και τον γενικό γραμματέα Υγείας καθώς και τους διοικητές των υγειονομικών περιφερειών- με απόφασή του όρισε τις ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές που θα προμηθεύονταν τα νοσοκομεία τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας για τον κορωνοϊό. Δηλαδή κάτι σαν διατίμηση για τις νοσοκομειακές προμήθειες. Το πλαφόν για τις χειρουργικές μάσκες τέθηκε στα 32 λεπτά, για τις μάσκες ενισχυμένης προστασίας FFP2 στα 6 ευρώ και για τις αυξημένης προστασίας FFP3 στα 7,28 ευρώ – όλες οι τιμές χωρίς ΦΠΑ.
Η έρευνα του OCCRP για τα υγειονομικά υλικά στο iefimerida.gr
Το iefimerida.gr απέκτησε πρόσβαση σε στοιχεία ερευνητικού πρότζεκτ κατά το οποίο δημοσιογράφοι από 37 χώρες συνέλλεξαν περίπου 37.000 αναθέσεις και συμβόλαια αξίας άνω των 20 δισεκατομμυρίων ευρώ για υγειονομικά υλικά σχετιζόμενα με την κρίση της COVID-19, τα οποία αφορούν το διάστημα Φεβρουαρίου – Οκτωβρίου 2020. Στην έρευνα που συντόνισε το OCCRP (www.occrp.org - η διεθνής ένωση δημοσιογράφων που ασχολούνται με θέματα διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος) έλαβαν μέρος μέσα ενημέρωσης όπως οι Times του Λονδίνου, οι κρατικοί τηλεοπτικοί σταθμοί της Φινλανδίας YLE, της Νορβηγίας NKP και της Δανίας DR, οι Irish Times, η εφημερίδα De Tijd στο Βέλγιο, η Publico στην Πορτογαλία, και πολλοί οργανισμοί ερευνητικής δημοσιογραφίας σε Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ρωσία και αλλού.
Πώς ξόδεψαν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εν μέσω κορωνοϊού
Τα δεδομένα αυτά δεν θα πρέπει να θεωρηθούν ολοκληρωμένα, ωστόσο δίνουν μια καλή εικόνα για το πώς ξόδεψαν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ενώ βρίσκονταν στο επίκεντρο της υγειονομικής κρίσης. Ανάμεσα χιλιάδες στοιχεία που συγκεντρώθηκαν φαίνεται ότι, ενώ το πρώτο κύμα κορωνοϊού ήταν στο απώγειό του την άνοιξη, άλλες χώρες κατάφερναν να προμηθεύονται μάσκες σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές σε σχέση με τα ελληνικά δεδομένα αλλά και την απόφαση του ΚΕΣΥΠΕ τον Ιούλιο, όταν είχε πλέον εξομαλυνθεί η κατάσταση με τις εξαγωγές από την Κίνα.
Για παράδειγμα, στις 14 Μαρτίου με τον κορωνοϊό να καλπάζει στην Ιταλία και τις κινεζικές εξαγωγές να «φυτοζωούν» η Ιταλία πέτυχε να προμηθευτεί 27 εκατομμύρια χειρουργικές μάσκες με τιμή 8 λεπτά το τεμάχιο. Η Φινλανδία έναν μήνα μετά, στις 16 Απριλίου, 232.000 μάσκες για 1 λεπτό/τμχ και η Ισπανία στις 3 Απριλίου, με τα κρούσματα στη χώρα να σημειώνουν απανωτά ρεκόρ, 60 εκατομμύρια μάσκες για 15 λεπτά/τμχ. Φυσικά, υπήρξαν και περιπτώσεις κατά τις οποίες το κόστος για χειρουργικές μάσκες ήταν δυσθεώρητα υψηλό, όπως η προμήθεια της 15ης Μαρτίου από την Σλοβακία για 10 εκατομμύρια χειρουργικές μάσκες έναντι 1,11 ευρώ ή της Πορτογαλίας στις 20 Μαρτίου για 4 εκατομμύρια στην τιμή των 0,76 ευρώ/τμχ. Όμως αυτές οι περιπτώσεις δεν ήταν ιδιαίτερα συχνές.
Ποιες χώρες αγόρασαν φθηνά τις μάσκες και ποιες ακριβά
Μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες που προέκυψαν από την ανάλυση των 30.000 αναθέσεων και συμβολαίων αφορούσαν τις ενισχυμένης προστασίας μάσκες FFP2, οι οποίες μπορούν να φιλτράρουν μικροσκοπικά σωματίδια, και είναι απαραίτητες στο νοσηλευτικό προσωπικό για την περίθαλψη των ασθενών.
Οι FFP2 είναι φθηνότερες από τις FFP3 καθώς τα φίλτρα τους κατακρατούν μικρότερο αριθμό σωματιδίων – οι FFP3 είναι αυτές που προσφέρουν μέγιστη προστασίας. Για τις FFP2 εντοπίστηκαν συμβόλαια συνολικής αξίας 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ η μέση τιμή που πληρώθηκε για την απόκτησή τους, όπως προέκυψε από την ανάλυση των στοιχείων, ήταν 3,3 ευρώ την περίοδο του πρώτου κύματος. Δηλαδή σχεδόν στο μισό από αυτό που όρισε ως ανώτατη τιμή το συμβούλιο υγειονομικών περιφερειών στην Ελλάδα τον Ιούλιο. Μάλιστα, από τα στοιχεία που συλλέχθηκαν βρέθηκε ότι το φθηνότερο 25% των μασκών αγοράστηκε κάτω από 2,2 ευρώ, ενώ η Ιταλία κατάφερε να κάνει προμήθειες σταθερά κάτω από τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο των 3,3 ευρώ. Οι ποσότητες που προμηθεύτηκε η γείτονας δεν ήταν μικρές: εντοπίστηκαν συμβόλαια για περισσότερες από 60 εκατομμύρια FFP2 σε τιμές που κυμαίνονταν από 1,3 έως 2,5 ευρώ. Την ίδια περίοδο η Ισπανία πέτυχε για 56,2 εκατομμύρια FFP2 την τιμή των 2,67 ευρώ. Υπήρχαν όμως και άλλες περιπτώσεις ακόμα φθηνότερες: η Αυστρία, στο διάστημα 17-19 Μαρτίου προμηθεύθηκε τουλάχιστον 1 εκατομμύριο τεμάχια FFP2 στην τιμή των 0,96 ευρώ. Η Λιθουανία 2,3 εκατομμύρια FFP2 τον Μάρτιο και τον Απρίλιο για 1,35 – 1,46 ευρώ. Τρεις μήνες μετά, και ενώ είχε εξομαλυνθεί η κατάσταση με τις εξαγωγές από την Κίνα, το πλαφόν στην Ελλάδα τέθηκε από το ΚΕΣΥΠΕ στα 6 ευρώ.
Αντίστοιχα χαμηλές τιμές εντοπίστηκαν και στην προμήθεια των FFP3 μασκών αλλά όχι για πολύ μεγάλες ποσότητες, όπως στην περίπτωση των FFP2. Για παράδειγμα, 1 εκατομμύριο FFP3 στη Σλοβενία αποκτήθηκαν με 3,6 ευρώ έκαστη, ενώ 45.000 τεμάχια στην Εσθονία για 2,6 ευρώ το καθένα. Επίσης χαμηλά προμηθεύθηκε η Λιθουανία 20.000 μάσκες με 3 περίπου ευρώ – και αυτές οι προμήθειες αφορούν την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου, ενώ η κρίση του πρώτου κύματος βρισκόταν στο χειρότερο σημείο. Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα εντοπίστηκε απόφαση για προμήθεια σε νοσοκομείο με 21 ευρώ, ενώ δήμος της Κρήτης «έπιασε» τα 36,3 ευρώ (είχαν δύο φίλτρα, αντί ενός).
Οι αναθέσεις που έγιναν στην Ελλάδα -Πόσο αγοράστηκαν οι μάσκες
Οι αναθέσεις στην Ελλάδα που ακολούθησαν την απόφαση του ΚΕΣΥΠΕ τον Ιούλιο φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτό που είχε αναφέρει ο υπουργός Ανάπτυξης στην απάντησή του ότι «όλοι ορίζουν την τιμή στην ανώτατη τιμή διατίμησης» - τουλάχιστον στην περίπτωση που οι ποσότητες ήταν μεγάλες. Οι μαζικές προμήθειες σε δεκάδες χιλιάδες FFP και εκατομμύρια απλές χειρουργικές μάσκες από τις Υγειονομικές Περιφέρειες γίνονται πλέον στα όρια του πλαφόν.
Μέσα Ιουλίου αποφασίστηκε στην 1η ΥΠΕ (Αττική) η προμήθεια 35.000 FFP2 στα 5,85 ευρώ και 21.000 στα 6 ευρώ (τιμή πλαφόν).
Επίσης, 63.000 FFP3 στα 7,28 ευρώ (επίσης όριο πλαφόν). Οι τιμές αυτές είναι κατά 1000% μεγαλύτερες από τα προ κρίσης επίπεδα, 400% μεγαλύτερες από τις τιμές Ιουνίου του Alibaba και 200-500% μεγαλύτερες από προμήθειες που είχαν πετύχει άλλες χώρες την περίοδο της μεγάλης κρίσης του Μαρτίου-Απριλίου που γίνονταν οι «πειρατείες» από κράτη που «κουνούσαν μετρητά».
Σε αυτή την ανάθεση κάπως καλύτερα ήταν τα πράγματα με τις απλές χειρουργικές μάσκες: η προμήθεια 7 εκατομμυρίων τεμαχίων αποφασίστηκε έναντι 22,4-27 λεπτών. Επισημαίνεται ότι η Ιταλία εν μέσω έξαρσης του πρώτου κύματος κατάφερε να αγοράσει πολλαπλάσιες ποσότητες με 8 λεπτά – μία διαφορά της τάξεως του 300%.
Εντός του Ιουλίου και η 3η ΥΠΕ (Μακεδονία) ενέκρινε προμήθειες 2.100.000 χειρουργικών μασκών στα 31,5 – 32 λεπτά (πλαφόν). Ακόμα, 10.000 FFP2 στα 5,88 ευρώ (σχεδόν πλαφόν) και 24.500 FFP3 στα 7,28 ευρώ (πλαφόν). Τέλη Ιουλίου και η 2η ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου αποφάσισε για 35.000 FFP3 στα 7,28 ευρώ (πλαφόν) και 6,3 εκατομμύρια απλές χειρουργικές με μέση τιμή τα 26,1 λεπτά το τεμάχιο.
Τον επόμενο μήνα: η 4η ΥΠΕ (Μακεδονία και Θράκη) ενέκρινε προμήθεια 4,2 εκατομμυρίων χειρουργικών μασκών με μέση τιμή τα 29 λεπτά/τμχ. Επιπλέον, 28.000 τεμάχια FFP2 στα 6 ευρώ (πλαφόν) και 35.000 FFP3 στα 7,28 ευρώ (πλαφόν). Εντός του Αυγούστου και η 7η ΥΠΕ (Κρήτη) αποφάσισε την προμήθεια 2,5 εκατομμυρίων χειρουργικών μασκών με περίπου 31 λεπτά (σχεδόν πλαφόν), 14.000 FFP2 στα 6 ευρώ (πλαφόν) και 28.000 FFP3 στα 7,28 ευρώ (και πάλι πλαφόν). Και στα τέλη Αυγούστου στην 1η ΥΠΕ (Αττική) ορίστηκαν ως προσωρινοί ανάδοχοι για 66.000 μάσκες FFP3, δύο εταιρείες που είχαν κάνει προσφορά στα 7,28 ευρώ…
Χαμηλές τιμές για μικρές ποσότητες
Εντύπωση πάντως προκαλεί ότι όταν πρόκειται για μικρές ποσότητες, οι τιμές είναι χαμηλές σε σχέση με τις μαζικές παραγγελίες: για παράδειγμα, εντός Σεπτεμβρίου αποφασίστηκε η προμήθεια 200 μασκών FFP2 για το Κέντρο Υγείας Γαστούνης κατόπιν προσφοράς στα 1,035 ευρώ/τμχ – την ώρα που για χιλιάδες κομμάτια η τιμή της κάθε μάσκας σχεδόν εξαπλασιάζεται. Ή την ίδια περίοδο για το Νοσοκομείο Καρδίτσας περίπου 130.000 απλές χειρουργικές μάσκες με τιμή 9,8 λεπτά το τεμάχιο, ενώ εκατομμύρια κομμάτια δίνονται στα 32 λεπτά που είναι και το πλαφόν. Ή ακόμα και στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης 3000 FFP3 στα 3,8 ευρώ – σχεδόν μισοτιμής σε σχέση με τις μεγάλες προμήθειες.
Προφανώς κάτι δεν λειτουργεί καλά στη «διατιμημένη» ελληνική πραγματικότητα.
Το άρθρο έχει πνευματικά δικαιώματα και απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση του, με αστικές και ποινικές κυρώσεις για τους παραβάτες.