Μια από τις σημαντικότερες ιστορικούς της εποχής μας η Αμερικανίδα Anne Applebaum, σε άρθρο-καταπέλτη που δημοσίευσε στην έγκυρη επιθεώρηση The Atlantic, εξηγεί τι έγινε στην Αλάσκα στη Σύνοδο Κορυφής Τραμπ-Πούτιν σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Applebaum περιγράφει τη Σύνοδο ως μείγμα «τραγωδίας και φάρσας» και αναφέρει χαρακτηριστικά: « Ήταν ντροπιαστικό για τους Αμερικανούς να καλωσορίζουν έναν διαβόητο καταζητούμενο εγκληματία πολέμου στο έδαφός τους. Ήταν ταπεινωτικό να βλέπεις έναν Αμερικανό πρόεδρο να συμπεριφέρεται σαν χαρούμενο κουτάβι συναντώντας τον δικτάτορα ενός πολύ φτωχότερου, πολύ λιγότερο σημαντικού κράτους και να τον αντιμετωπίζει ως ανώτερο».
Ολόκληρο το άρθρο της Anne Applebaum:
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέπληξε τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο. Επέτρεψε δύο φορές στο Πεντάγωνο να σταματήσει προγραμματισμένες στρατιωτικές αποστολές προς την Ουκρανία. Υποσχέθηκε ότι όταν εξαντληθεί η τρέχουσα παρτίδα όπλων, δεν θα υπάρξει άλλη. Έκοψε ή απείλησε να διακόψει τα αμερικανικά κονδύλια που προηγουμένως στήριζαν ανεξάρτητα ρωσόφωνα μέσα ενημέρωσης και την αντιπολίτευση. Η κυβέρνησή του χαλαρώνει αργά και σιωπηλά τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, τερματίζοντας «βασικά μέτρα κυρώσεων και ελέγχου εξαγωγών που είχαν διατηρήσει και ενισχύσει την αμερικανική πίεση», σύμφωνα με έκθεση της μειοψηφίας στη Γερουσία.
«Κάθε μήνας που περνάει χωρίς δράση έχει ενισχύσει το χέρι του Πούτιν, έχει αποδυναμώσει το δικό μας και έχει υπονομεύσει τις προσπάθειες της Ουκρανίας να τερματίσει τον πόλεμο», έγραψαν σε κοινή τους δήλωση οι γερουσιαστές Τζιν Σαχίν και Ελίζαμπεθ Γουόρεν [Δημοκρατικοί]. Πολλές από αυτές τις αλλαγές πέρασαν σχεδόν απαρατήρητες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά είναι ευρέως γνωστές στη Ρωσία. Οι επιθέσεις της κυβέρνησης κατά του Ζελένσκι, των Ευρωπαίων και της Voice of America έχουν γιορταστεί στη ρωσική τηλεόραση. Φυσικά, ο Βλαντίμιρ Πούτιν γνωρίζει για τη σταδιακή άρση των κυρώσεων. Ως αποτέλεσμα, ο Ρώσος πρόεδρος έχει ξεκάθαρα κάνει τον υπολογισμό του: ο Τραμπ, για να χρησιμοποιήσουμε τη γλώσσα που κάποτε εξαπέλυσε εναντίον του Ζελένσκι, δεν έχει ισχυρά χαρτιά στα χέρια του. Ο Τραμπ λέει ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, και μερικές φορές λέει επίσης ότι είναι θυμωμένος που ο Πούτιν δεν το κάνει. Αλλά αν οι ΗΠΑ δεν είναι πρόθυμες να χρησιμοποιήσουν κανένα οικονομικό, στρατιωτικό ή πολιτικό εργαλείο για να βοηθήσουν την Ουκρανία, αν ο Τραμπ δεν πρόκειται να ασκήσει διπλωματική πίεση στον Πούτιν ή να επιβάλει νέες κυρώσεις σε ρωσικά συμφέροντα, τότε η επιθυμία του Αμερικανού προέδρου να εμφανιστεί ως ειρηνοποιός μπορεί να αγνοηθεί με ασφάλεια.
Δεν είναι περίεργο που όλες οι προθεσμίες που έθεσε στον Πούτιν έχουν παρέλθει χωρίς αποτέλεσμα, ακόμη και η πρόσκληση στην Αλάσκα δεν απέφερε τίποτα. Δεν υπάρχουν και πολλά να πει κάποιος για τη χθεσινή συνάντηση Τραμπ–Πούτιν στην Αλάσκα, πέρα από την παρατήρηση των αλληλένδετων στοιχείων τραγωδίας και φάρσας. Ήταν ντροπιαστικό για τους Αμερικανούς να καλωσορίζουν έναν διαβόητο καταζητούμενο εγκληματία πολέμου στο έδαφός τους. Ήταν ταπεινωτικό να βλέπεις έναν Αμερικανό πρόεδρο να συμπεριφέρεται σαν χαρούμενο κουτάβι συναντώντας τον δικτάτορα ενός πολύ φτωχότερου, πολύ λιγότερο σημαντικού κράτους και να τον αντιμετωπίζει ως ανώτερο. Είναι βασανιστικό να βλέπει κάποιος πόσο άσχημα παρερμήνευσε ο διπλωματικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, την τελευταία του συνάντηση με τον Πούτιν στη Μόσχα, νομίζοντας ότι η σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα θα ήταν επιτυχής. Είναι δυσοίωνο ότι ο Τραμπ τώρα λέει πως δεν θέλει να πιέσει για κατάπαυση του πυρός αλλά για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, γιατί ο δεύτερος δρόμος δίνει στον Πούτιν χρόνο να συνεχίσει να σκοτώνει Ουκρανούς. Είναι περίεργο ότι οι ρωσικές αναφορές για τη συνάντηση εστίασαν στη συνεργασία για τις επιχειρήσεις. «Η ρωσοαμερικανική επιχειρηματική και επενδυτική συνεργασία έχει τεράστιο δυναμικό», είπε ο Πούτιν.
Πιστεύω ότι πολλοί Ουκρανοί, Ευρωπαίοι και βέβαια Αμερικανοί ανακουφίστηκαν που ο Τραμπ δεν ανακοίνωσε κάτι χειρότερο. Δεν κάλεσε σε ουκρανική παράδοση, ούτε ζήτησε από την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη. Εκτός κι αν υπάρχουν μυστικά πρωτόκολλα, ίσως κάποιες επιχειρηματικές συμφωνίες, που δεν έχουμε μάθει ακόμα, η Αλάσκα μάλλον δεν θα περάσει ως ένα από τα εγκληματικά σκηνικά της ιστορίας, μια νέα Διάσκεψη του Μονάχου ή ένα Σύμφωνο Μολότοφ–Ρίμπεντροπ. Αλλά αυτό είναι πολύ χαμηλός πήχης για να μην τον περάσει κάποιος. Ο καλύτερος τρόπος να κατανοήσει κανείς τι έγινε στην Αλάσκα δεν είναι ως την αρχή κάτι νέου, αλλά ως την κορύφωση μιας διαδικασίας που έχει βάθος χρόνου.
Καθώς οι ΗΠΑ αποδομούν τα εργαλεία εξωτερικής πολιτικής τους, καθώς αυτή η κυβέρνηση απολύει ανθρώπους που ξέρουν πώς να τα χρησιμοποιούν, η ικανότητά μας να ενεργούμε με οποιαδήποτε ευελιξία θα μειώνεται. Από το Υπουργείο Οικονομικών έως τον Οργανισμό των ΗΠΑ για τα Παγκόσμια Μέσα Ενημέρωσης, από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έως το Γραφείο του Διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, κάθε υπηρεσία υπονομεύεται, σκόπιμα ή κατά λάθος, από πολιτικούς διορισμένους που είναι άπειροι, δειλοί ή εχθρικοί προς την ίδια τους την αποστολή.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν ισχυρά χαρτιά διότι τα χαρίζουμε. Αν θελήσουμε ποτέ να τα ξαναπαίξουμε, θα πρέπει να τα κερδίσουμε πίσω: Να εξοπλίσουμε την Ουκρανία, να επεκτείνουμε τις κυρώσεις, να σταματήσουμε τα θανατηφόρα σμήνη drones, να συντρίψουμε τη ρωσική οικονομία και να κερδίσουμε τον πόλεμο. Τότε θα υπάρξει ειρήνη.
*Η Anne Applebaum είναι Αμερικανίδα ιστορικός. Έχει γράψει εκτενώς για τον Μαρξισμό-Λενινισμό και την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ το 2004 για το βιβλίο της «Γκουλάγκ, η αληθινή ιστορία». Αρθογράφησε στο The Economist, The Spectator, Washington Post και τώρα αρθρογραφεί στο The Atlantic.