Oι πύλες της κολάσεως άνοιξαν στη Μέση Ανατολή με το Ισραήλ να εξαπολύει μαζικές επιθέσεις στο Ιράν για να εξαλείψει την υπαρξιακή όπως λέει απειλή των πυρηνικών του δυνατοτήτων και την Τεχεράνη να απαντά με μπαράζ πυραύλων.
Αλλά πέραν του διακηρυγμένου στόχου του Ισραήλ αναφορικά με τις επιθέσεις, ο πρωθυπουργός του, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, επιδιώκει την ανατροπή του καθεστώτος του Ιράν, ελπίζοντας ότι τα άνευ προηγουμένου πλήγματα θα πυροδοτήσουν μια αλυσιδωτή αντίδραση, που θα οδηγήσει σε εσωτερικές ταραχές, που θα γκρεμίσουν το καθεστώς των μουλάδων, αναφέρει το BBC.
Eξ ου και η δήλωση που έκανε ο Νετανιάχου το βράδυ της Παρασκευής καλώντας τον ιρανικό λαό «να ενωθεί γύρω από τη σημαία και την ιστορική κληρονομιά του, ορθώνοντας το ανάστημά του για την απελευθέρωσή του από το μοχθηρό και καταπιεστικό καθεστώς».
Πολλοί Ιρανοί είναι δυσαρεστημένοι με την κατάσταση της οικονομίας της χώρας τους, που λυγίζει υπό το βάρος των δυτικών κυρώσεων, την έλλειψη ελευθερίας του λόγου, την καταπάτηση των δικαιωμάτων των γυναικών και μειονοτήτων.
Η επίθεση του Ισραήλ συνιστά πραγματική απειλή για την ιρανική ηγεσία. Από τα πλήγματά του σκοτώθηκαν ο διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης, ο Γενικός Επιτελάρχης των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν και πολλά ακόμη υψηλόβαθμα στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης, ενώ οι επιθέσεις δεν έχουν τελειώσει με την Τεχεράνη να συνεχίζει το μπαράζ αντιποίνων. Τα πλήγματα και η εξόντωση υψηλόβαθμων Ιρανών μπορεί να κλονίσουν το καθεστώς και να ανοίξουν το δρόμο για λαϊκή εξέγερση, ελπίζουν πιθανώς στο Τελ Αβίβ.
Η ριψοκίνδυνη ζαριά του Νετανιάχου στο Ιράν
Αλλά σύμφωνα με την ανάλυση του BBC πρόκειται για μια ριψοκίνδυνη ζαριά, καθώς δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι θα ξεκινήσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στο εσωτερικό του Ιράν κι ούτε είναι βέβαιο που θα οδηγήσουν αν όντως ξεσπάσουν.
Αυτοί που έχουν την περισσότερη εξουσία στο Ιράν είναι τα άτομα που ελέγχουν τις ένοπλες δυνάμεις και την οικονομία του, κι οι περισσότεροι είναι σκληροπυρηνικά μέλη των Φρουρών της Επανάστασης και κάποιων μη εκλεγμένων οργάνων, που δεν χρειάζεται να προβούν σε πραξικόπημα γιατί βρίσκονται ήδη στην εξουσία και μπορεί να ωθήσουν τη χώρα σε μια ακόμη πιο συγκρουσιακή πορεία.
Μολαταύτα δεν αποκλείεται μια κατάρρευση του καθεστώτος των μουλάδων με αποτέλεσμα να διολισθήσει στο χάος το Ιράν των περίπου 90 εκατομμυρίων κατοίκων, με όλα όσα θα συνεπάγεται μια τέτοια εξέλιξη για την Μέση Ανατολή.
Ποιος θα αναλάμβανε τα ηνία στο Ιράν αν έπεφτε το καθεστώς των μουλάδων;
Όπως αναφέρει το βρετανικό δίκτυο, το Ισραήλ θα επιθυμούσε μια εξέγερση στο Ιράν, που θα έφερνε μια φιλική ηγεσία στο τιμόνι, αλλά ένα από τα μεγάλα ερωτήματα είναι ποια θα μπορούσε να είναι η εναλλακτική αυτή ηγεσία.
Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης του Ιράν είναι κατακερματισμένες τα τελευταία χρόνια. Μετά τις ταραχές του 2022 υπό το σύνθημα «Γυναίκα – Ζωή – Ελευθερία», που ξέσπασαν μετά τη δολοφονία της Μαχσά Αμινί, ορισμένες αντιπολιτευόμενες ομάδες προσπάθησαν να συγκροτήσουν έναν συνασπισμό με αντικαθεστωτικές ομάδες και ακτιβιστές, αλλά ξέσπασαν έριδες για το ποιος θα ηγηθεί αυτής της συμμαχίας και ποια μορφή θα έχει η νέα εξουσία μετά την κατάρρευση του νυν καθεστώτος.
Ο εξόριστος γιος του Σάχη, οι Μουτζαχεντίν-ε Καλκ και οι αντιφρονούντες
Η ισραηλινή ηγεσία πιθανώς να βλέπει σε κάποιες από αυτές τις ομάδες ή προσωπικότητες την εναλλακτική λύση, όπως επί παραδείγματι τον πρώην πρίγκιπα Ρεζά Παχλεβί, γιο του πρώην Σάχη, που ανετράπη το 1979 από την Ισλαμική Επανάσταση. Ο Ρεζά Παχλεβί ζει εξόριστος στο εξωτερικό και προσπαθεί να πείσει ξένους παίκτες να τον υποστηρίξουν, ενώ έχει επισκεφθεί τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ. Ωστόσο, αν και είναι δημοφιλής για κάποιους Ιρανούς, άγνωστο παραμένει αν αυτό θα μπορούσε γρήγορα να μετασχηματιστεί σε μια δύναμη που θα ανατρέψει το καθεστώς των μουλάδων.
Υπάρχει ακόμη η αριστερή μουσουλμανική οργάνωση των Μουτζαχεντίν ε Καλκ, γνωστών και ως ΜΕΚ, μια εξόριστη αντιπολιτευόμενη ομάδα που υποστηρίζει την ανατροπή του καθεστώτος, αλλά αντιτίθεται στην παλινόρθωση της μοναρχίας στο Ιράν. Μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979 τα μέλη της ΜΕΚ πήγαν στο Ιράκ και ένωσαν τις δυνάμεις τους με τον Σαντάμ Χουσεΐν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στη διάρκεια του πολέμου του κατά του Ιράν, γεγονός που τους έκανε μισητούς για πολλούς Ιρανούς.
Η ΜΕΚ συνεχίζει τη δράση της και έχει φίλους στις ΗΠΑ, ορισμένοι εκ των οποίων βρίσκονται κοντά στο στρατόπεδο του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά φαίνεται ότι πλέουν ασκούν λιγότερη επιρροή στον Λευκό Οίκο απ’ ό,τι στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ρεπουμπλικανού, όταν ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι όπως ο Μάικ Πομπέο, ο Τζον Μπόλτον και ο Ρούντι Τζουλιάνι εμφανίστηκαν σε συγκεντρώσεις της ομάδας αυτής.
Υπάρχουν, βέβαια, κι άλλες πολιτικές δυνάμεις στο Ιράν, όπως εκείνοι που θα ήθελαν μια κοσμική δημοκρατία ή εκείνοι που θα επιθυμούσαν μια συνταγματική μοναρχία.
Ποιος είναι ο τελικός σκοπός του καθεστώτος στο Ιράν;
Ωστόσο, θα πρέπει να αναρρωτηθεί κανείς πώς θα αντιδράσει το καθεστώς των μουλάδων και ποιος είναι ο τελικός του στόχος.
Πέρα από τις επιθέσεις κατά στόχων στο Ισραήλ η ηγεσία του Ιράν δεν φαίνεται να διαθέτει πολλές καλές επιλογές. Ορισμένοι μπορεί να θεωρούν ότι η ασφαλέστερη έξοδος από την κρίση είναι να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις με τις ΗΠΑ με στόχο την αποκλιμάκωση, αλλά η επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως απαιτεί ο Τραμπ, είναι δύσκολη επιλογή για το καθεστώς γιατί θα σήμαινε ότι πετάει λευκή πετσέτα.
Μια άλλη επιλογή – η πιο επιθυμητή όπως φαίνεται του καθεστώτος - είναι να συνεχίσει η Τεχεράνη τα αντίποινα κατά του Ισραήλ, όπως έχει υποσχεθεί η ιρανική ηγεσία στους οπαδούς της. Αλλά ακόμη και αν συνεχίσει τις επιθέσεις, μπορεί να προκαλέσει νέα πλήγματα από το Ισραήλ.
Το Ιράν είχε απειλήσει στο παρελθόν να στοχοθετήσει βάσεις, πρεσβείες και συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο, χώρια που θα έσυρε την Αμερική στον πόλεμο – το τελευταίο πράγμα, δηλαδή, που θα επιθυμούσαν στην Τεχεράνη», αναφέρει η ανάλυση του BBC.
Και καταλήγει σημειώνοντας ότι καμία από τις επιλογές αυτές δεν είναι εύκολη ούτε για το Ιράν ούτε για το Ισραήλ κι οι συνέπειες τους δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν. Μέχρι να καθίσει ο κουρνιαχτός δεν θα γνωρίζουμε τι αλλαγές θα προκύψουν από τις εξελίξεις.