Σε μια τρομακτική μεταβατική περίοδο έχει μπει εδώ και κάποιες ώρες το Αφγανιστάν, με τους Ταλιμπάν να καταλαμβάνουν την εξουσία, έπειτα από μια ασταμάτητη επέλαση προς την Καμπούλ. Οι αλλαγές που συντελούνται, ήταν δεδομένο πως θα επηρεάσουν και τα ΜΜΕ.
Από σήμερα, Δευτέρα (16/8), πολλά αφγανικά μέσα ενημέρωσης έχουν ρίξει ένα ιδιότυπο «μαύρο» στα προγράμματά τους και παρέχουν μόνο περιορισμένες υπηρεσίες. Πολλά εξ αυτών μεταδίδουν μόνο επαναλήψεις, αντί για ζωντανό πρόγραμμα.
Γενικά τα τηλεοπτικά δίκτυα επέλεξαν να μην προβάλουν εκπομπές με γυναίκες και οτιδήποτε άλλο έχει δεχθεί στο παρελθόν επικρίσεις από τους υπερσυντηρητικούς κύκλους, καθώς οι Ταλιμπάν έχουν πλέον τον έλεγχο.
Φυσικά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι και ένας εξαιρετικός δίαυλος για τους Ταλιμπάν, προκειμένου να προπαγανδίσουν την επόμενη ημέρα στη χώρα, αλλά και να μεταφέρουν στους πολίτες το πόσο καλύτερο θα είναι για τις ζωές τους η επιστροφή τους στην εξουσία έπειτα από 20 χρόνια.
Ο Guardian φιλοξενεί ένα θέμα με τις επιπτώσεις που έχει για τους εκπροσώπους των ΜΜΕ η αλλαγή σκηνικού στο Αφγανιστάν, κυρίως για τις γυναίκες, που το υπερσυντηρητικό καθεστώς δεν είχε ποτέ σε πρώτο πλάνο. Μάλιστα, για να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει θέμα (ακόμη και με κίνδυνο ζωής) για όσες επέλεξαν να μιλήσουν, τα ονόματα που χρησιμοποιούνται στο ρεπορτάζ δεν είναι πραγματικά.
Η «Αΐσα» είναι ένα από αυτά τα πρόσωπα. Εξέχουσα παρουσιάστρια ειδήσεων και παρουσιάστρια πολιτικών εκπομπών, παρακολουθεί πλέον τις προσπάθειες της ζωής της να καταρρέουν σε δευτερόλεπτα. «Για πολλά χρόνια, δούλεψα ως δημοσιογράφος… για να υψώσω τη φωνή των Αφγανών, αλλά τώρα η ταυτότητά μας καταστρέφεται και τίποτα δεν έχει γίνει από την πλευρά μας για να το αξίζουμε», σημείωσε.
«Τα τελευταία 24ωρα, η ζωή μας έχει αλλάξει και έχουμε περιοριστεί στα σπίτια μας. Ο θάνατος μας απειλεί κάθε στιγμή. Βλέπουμε σιωπή, “επενδυμένη” από φόβο γύρω μας», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον Guardian, οι γυναίκες δημοσιογράφοι που επικοινώνησαν με το Μέσο τις τελευταίες ημέρες, ενώ κατέγραφαν την πτώση τους έθνους τους, ήταν πολλές. Τώρα, φοβούνται ότι η όποια αναφορά τους στα όσα γίνονται, θα τους κοστίσουν το μέλλον τους.
Οπως αναφέρεται, λαμβάνουν συνεχώς απειλητικά μηνύματα από τους Ταλιμπάν και από άλλους που συμφωνούν ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ίσες. Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της «Φερέιμπα», η οποία με τρεμάμενη φωνή, θυμήθηκε τη στιγμή που οι αντάρτες έμπαιναν στις πύλες της Καμπούλ.
«Ημουν έξω από το σπίτι και μόλις πήρα τηλέφωνο από τον αδερφό μου λέγοντάς του: “Πού είσαι; Πρέπει να γυρίσεις σπίτι τώρα”. Και ήταν πολύ τρομακτικό. Δεν μπορείτε να φανταστείτε την εικόνα των ανθρώπων και τα μάτια τους, τα πρόσωπά τους και και τις εκφράσεις τους».
Η φωνή της «πνίγηκε», όταν έκανε αναφορές σε γυναίκες και κορίτσια που ξυλοκοπήθηκαν, έγιναν σύζυγοι με το ζόρι, βιάστηκαν και ζουν στον φόβο, συνειδητοποιώντας ότι ενδεχομένως αυτή θα είναι σύντομα και η δική της μοίρα. «Πρώτον, ανησυχώ για τον εαυτό μου επειδή είμαι κορίτσι και επίσης γυναίκα δημοσιογράφος», είπε, για να προσθέσει: «Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έπρεπε να φορέσω μπούρκα. Η ταυτότητά μου θα χαθεί. Στις επαρχίες πήραν μερικά κορίτσια και τα χρησιμοποίησαν τα ως σκλάβες».
Η «Ζέιμπα» εργάζεται για ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα μέσων μαζικής ενημέρωσης του Αφγανιστάν, κάτι που σήμαινε ότι εκείνη, ο σύζυγός της και τα παιδιά της δεν θα εισέπρατταν το έλεος των Ταλιμπάν. Οπως σημείωσε, εκείνη και άλλοι δημοσιογράφοι προσπαθούν να στείλουν τα βιογραφικά τους και να εργαστούν σε πρεσβείες, πριν καταστρέψουν οποιοδήποτε ίχνος της ύπαρξής τους, φυσικά και διαδικτυακά.
Κάτι που θεωρείται βέβαιο, είναι πως πολλές από τις θέσεις των γυναικών στα ΜΜΕ της χώρας θα τα 0πάρουν άνδρες. Και κάτι ακόμη που μοιάζει δεδομένο, είναι πως η ενημέρωση από εδώ και έπειτα θα είναι προσαρμοσμένη στα «θέλω» των Ταλιμπάν.