Σε αδιέξοδο οδηγήθηκαν οι διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής για τον διάδοχο του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στο τιμόνι της Κομισιόν, αφού η Άνγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν παρέμειναν αμετακίνητοι στις θέσεις τους, με αποτέλεσμα να συγκληθεί νέα Σύνοδος στις 30 Ιουνίου, δύο μέρες πριν την πρώτη συνεδρίαση του νέου ευρωκοινοβουλίου.
«Δεν υπήρξε πλειοψηφία υπέρ κανενός υποψηφίου. Θα ξανασυναντηθούμε την 30ή Ιουνίου. Θα συνεχίσω τις διαβουλεύσεις», τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ μετά το πέρας των εργασιών της πρώτης ημέρας της συνόδου. Τις ισχνές ελπίδες εξεύρεσης λύσης είχε ήδη διαγράψει ο Τουσκ έπειτα από την κατ' ιδίαν συνάντησή του με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν και τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ. «Χθες ήμουν συγκρατημένα αισιόδοξος. Σήμερα είμαι περισσότερο συγκρατημένος παρά αισιόδοξος», ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μέσω Twitter μετά τη συζήτηση που είχε με τους δύο ηγέτες.
Εμμένει στο όχι για τον Βέμπερ ο Μακρόν
Ο Μακρόν δεν δέχεται να οριστεί υποψήφιος αυτός που προωθεί η Μέρκελ, ο 46χρονος Γερμανός Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ, δεξιά). Η σύνοδος άνοιξε μ' ένα βαρύ πλήγμα για τη Μέρκελ: την ανακοίνωση των επικεφαλής των Σοσιαλιστών και των κεντρώων της Renew Europe ότι δεν θα ταχθούν υπέρ της υποψηφιότητας του Βέμπερ σε περίπτωση που τεθεί σε ψηφοφορία, κάτι που εκμηδένισε τις ελπίδες της ότι θα εξασφαλιζόταν πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ώστε να εκλεγεί πρόεδρος της Κομισιόν.
Ο Μακρόν δεν έκρυψε την ικανοποίησή του για την εξέλιξη. Αλλά η Μέρκελ αρνείται να θεωρήσει δεδομένη την έκβαση της διαπραγμάτευσης. Επανέλαβε την υποστήριξή της στο σύστημα των Spitzenkandidaten, των υποψηφιοτήτων των επικεφαλής των ψηφοδελτίων των ευρωπαϊκών πολιτικών οικογενειών για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κι άφησε να γίνει σαφές ότι δεν επρόκειτο να ληφθεί απόφαση σε αυτή τη σύνοδο.
Το ΕΛΚ έχει αποφασίσει να συνεχίσει να προωθεί την υποψηφιότητα του Μάνφρεντ Βέμπερ, εξήγησαν ηγετικά του στελέχη στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Ο Μάνφρεντ Βέμπερ δεν είναι νεκρός, μόλις γευμάτισα μαζί του», πέταξε σε καυστικό τόνο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ιταλός Αντόνιο Ταγιάνι, σημαίνον στέλεχος της πολιτικής ομάδας. Ο Μακρόν από την πλευρά του επισήμανε ότι δεν τάσσεται καταρχήν εναντίον κάθε γερμανικής υποψηφιότητας, υπενθυμίζοντας κάτι που έχει ξαναπεί, ότι εάν ήταν υποψήφια η Μέρκελ, θα τασσόταν υπέρ της. Οι άλλοι δύο υποψήφιοι είναι ο Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς (Σοσιαλιστές & Δημοκράτες) και η Δανή Μαγκρέιτε Βεστάγκερ (Φιλελεύθεροι και κεντρώοι της Renew Europe).
Παζάρι για τη μοιρασιά των κορυφαίων πόστων της ΕΕ
Το πρόσωπο που θα εκλεγεί και θα διαδεχθεί τον Γιούνκερ την 1η Νοεμβρίου πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη τουλάχιστον 21 από τους 28 ηγέτες — με την διόλου ασήμαντη προϋπόθεση ότι θα αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία των πολιτών της ΕΕ — και τουλάχιστον 376 ψήφους στο ΕΚ.
Αυτό που προτείνεται είναι το μοίρασμα των τεσσάρων κορυφαίων ευρωπαϊκών αξιωμάτων. Το ΕΛΚ, που διατήρησε τη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο ΕΚ, διεκδικεί την προεδρία της Κομισιόν για τον υποψήφιο και αυτή η απαίτηση δεν αμφισβητείται μεν, αλλά αναζητείται κάποιος άλλος υποψήφιος, πέραν του Βέμπερ, τον οποίο στηρίζει η Μέρκελ, επισήμαναν στο Γαλλικό Πρακτορείο τρεις αξιωματούχοι. Οι Φιλελεύθεροι θέλουν την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι Σοσιαλιστές εποφθαλμιούν την ηγεσία της ευρωπαϊκής διπλωματίας και να μοιραστούν τα πέντε χρόνια της προεδρίας της ευρωβουλής με τους Πράσινους, με κάθε πολιτική ομάδα να την ασκεί δυόμισι χρόνια.
Μένει να υπάρξει συμφωνία για τα ονόματα. Ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ ξεκαθαρίζει ότι δεν είναι υποψήφιος. Ο Βέλγος Σαρλ Μισέλ, το όνομα του οποίου έχει ακουστεί για την προεδρία του Συμβουλίου, δεν έχει κάνει δηλώσεις. Η όποια συμφωνία θα πρέπει να τηρεί την απαίτηση για γεωγραφική ισοκατανομή. Ο Ντόναλντ Τουσκ έχει εξάλλου δεσμευθεί ότι τουλάχιστον δύο από τα κορυφαία αξιώματα θα τα καταλάβουν γυναίκες.
Αδιέξοδο για την κλιματική αλλαγή
Πολλά άλλα δύσκολα ζητήματα τέθηκαν επίσης στην ημερησία διάταξη της Συνόδου. Για το πρώτο, την προσπάθεια να οριστεί το έτος 2050 ως η ημερομηνία που η ΕΕ θα γίνει κλιματικά ουδέτερη, υπήρξε αδιέξοδο έπειτα από 5 ώρες δύσκολων διαπραγματεύσεων, εξαιτίας του ότι μια φούχτα χώρες της ανατολικής Ευρώπης, υπό την ηγεσία της Πολωνίας, παρέμειναν ανυποχώρητες. Μεγάλες καταναλώτριες ορυκτών καυσίμων, οι χώρες αυτές αρνούνται να δεσμευθούν χωρίς ξεκάθαρες δεσμεύσεις ότι θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή τους μετάβαση.
Συνεχίζεται το μπρα-ντε-φερ
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες υποσχέθηκαν να συνεχίσουν τις συζητήσεις τους για τα αξιώματα, μετά την πρώτη αποτυχία. Ωστόσο, οι δηλώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ και άλλων ηγετικών στελεχών του ΕΛΚ προδίδουν εκνευρισμό για τα πλήγματα που δέχθηκε ο υποψήφιός τους. «Η θέση των ηγετών των Φιλελεύθερων και των Σοσιαλιστών αποφασίστηκε στο Παρίσι και στη Μαδρίτη», ερίζουν στελέχη της πολιτικής οικογένειας της κεντροδεξιάς. Το αδιέξοδο αποκρυσταλλώθηκε έπειτα από τέσσερις ώρες διαπραγματεύσεων.
«Διαπίστωσα μ' έναν βαθμό ευχαρίστησης, διασκέδασης, ικανοποίησης και ναι, ευτυχίας, ότι δεν είναι πολύ εύκολο να με αντικαταστήσουν», σχολίασε με γερή δόση ειρωνείας ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που θα παραμείνει επικεφαλής της Κομισιόν ως τα μεσάνυχτα της 31ης Οκτωβρίου. Θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία για το όνομα του διαδόχου του πριν από τη 2α Ιουνίου, την ημέρα της εναρκτήριας συνεδρίασης του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην οποία αναμένεται να εκλεγεί ο πρόεδρος αυτού του οργάνου. «Είναι ανάγκη να εξευρεθεί γρήγορα μια συμφωνία, διότι πρέπει να έχουμε μια λειτουργική Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να διαχειριστεί το Brexit, πάνω απ' όλα αν ο Μπόρις Τζόνσον γίνει πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου», υπογράμμιζε νωρίτερα Ευρωπαίος διπλωμάτης. Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν στο περιθώριο της συνόδου της G20 στην Οσάκα σήμερα Παρασκευή και αύριο Σάββατο, σημείωσε ο Γιούνκερ.