Μπορεί η πρόοδος των εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης να είναι εντυπωσιακή τα τελευταία χρόνια, όμως η περαιτέρω ανάπτυξή τους απαιτεί πόρους ασύμβατους με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Είναι μέρος της «δουλειάς τους» να ζητούν περισσότερα. Εργαλεία AI όπως τα ChatGPT, Gemini και οι ανταγωνιστές τους συνεχώς επεξεργάζονται περισσότερα δεδομένα κι άρα χρειάζονται περισσότερη υπολογιστική ισχύ. Όμως περισσότερη ισχύς σημαίνει πολύ περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια, με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που αυτή συνεπάγεται.
«Ένα από τα χαρακτηριστικά της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ότι χρειάζεται συνεχώς περισσότερα από τα πάντα: δεδομένα, υπολογιστική ισχύ, ενέργεια για τη λειτουργία των μηχανών… Αυτή η λογική είναι εντελώς ασύμβατη με τις κλιματικές απαιτήσεις» υπογραμμίζει στην ιστοσελίδα του Digiconomist ο Άλεξ ντε Φρίες, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.
Ο Ντε Φρίες δεν είναι ο μόνος που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο - μεταξύ αυτών το MIT στη Βοστώνη, τα πανεπιστήμια του Ρόουντ Άιλαντ και της Τύνιδας - μελετούν το ζήτημα. Η γαλλική Humanité σημειώνει ότι οι γίγαντες της τεχνολογίας που αναπτύσσουν αυτά τα εργαλεία έχουν εγκαταλείψει τις περιβαλλοντικές τους υποσχέσεις και στόχους. Προσθέτει πως οι ετήσιες εκθέσεις τους για το κλιματικό τους αποτύπωμα αποδεικνύονται ολοένα και πιο ανακριβείς, με εκτιμήσεις που δεν ανταποκρίνονται στα πραγματικά δεδομένα.
Σε ανάλυση που δημοσίευσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Guardian, σημείωνε πως «οι πραγματικές εκπομπές των κέντρων δεδομένων των Big Tech είναι πιθανώς περίπου 662% - ή 7,62 φορές - υψηλότερες από αυτές που δηλώθηκαν επίσημα».
Από 15 έως 100 φορές πιο ενεργοβόρα η απάντηση μέσω AI από τα «παλιά» αποτελέσματα της Google
Τα στοιχεία που δίνουν ειδικοί για τις καταναλώσεις είναι ενδεικτικά. Μια τυπική αναζήτηση στην Google καταναλώνει μόλις 0,2 βατο-ώρες (Wh), ενώ για να απαντηθεί ένα ερώτημα που τέθηκε στο ChatGPT 3, απαιτεί περίπου 3 Wh. Το ίδιο ερώτημα που τέθηκε στην τελευταία έκδοση, δηλαδή το ChatGPT 5, που κυκλοφόρησε στις αρχές Αυγούστου, θα απαιτούσε 18 έως 20 Wh.
Αυτά τα δεδομένα προέρχονται από μελέτη που έκαναν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ρόουντ Άιλαντ στις ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου της Τύνιδας. Οι καταναλώσεις αυτές θα είναι ακόμη μεγαλύτερες αν ζητηθεί από τα εργαλεία αυτά να παράγουν, για παράδειγμα, ένα βίντεο.
Δεδομένου ότι υπάρχουν 2,5 δισεκατομμύρια ερωτήματα στο ChatGPT καθημερινά, η AI θα κατανάλωνε τόση ενέργεια καθημερινά όσο 1,5 εκατομμύριο αμερικανικά νοικοκυριά, τα οποία καταναλώνουν κατά μέσο όρο διπλάσια ενέργεια από ένα ευρωπαϊκό νοικοκυριό.
Το ChatGPT έχει πράγματι γίνει το 5ο πιο χρησιμοποιούμενο διαδικτυακό εργαλείο στον κόσμο, ακριβώς πίσω από το Instagram. Στη Γαλλία, περίπου το 10% της εθνικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καταναλώνεται από κέντρα δεδομένων. Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 2% πριν από τρία χρόνια.
Πρόβλημα με την κατανάλωση νερού στα data centers και τα τσιπς
Εκτός από την ηλεκτρική ενέργεια, υπάρχει και το νερό. Πριν από λίγα χρόνια, η ενεργειακή απόδοση των κέντρων δεδομένων μετρήθηκε και επικρίθηκε. Ως αποτέλεσμα, το ενεργοβόρο, κλιματιζόμενο σύστημα εγκαταλείφθηκε υπέρ των υδρόψυκτων μηχανημάτων.
Από τότε, εκτός από τα λίγα στοιχεία που παρέχουν οι κατασκευαστές κέντρων δεδομένων, οι δείκτες είναι ελλιπείς. Ένα μεσαίου μεγέθους κέντρο δεδομένων μπορεί να καταναλώσει έως και 1,5 εκατομμύριο λίτρα νερού την ημέρα, που ισοδυναμεί με την ημερήσια κατανάλωση περισσότερων από 13.000 νοικοκυριά. Σύμφωνα με την Humanité, υπάρχουν περισσότερα από 300 κέντρα δεδομένων στη Γαλλία και περισσότερα από 5.000 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το νερό είναι επίσης απαραίτητο στην κατασκευή των τσιπ. Ο γίγαντας της βιομηχανίας, η TSMC της Ταϊβάν, ετοιμάζει ένα νέο εργοστάσιο ειδικά για την τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις της καταναλώνουν ήδη 150.000 τόνους νερού την ημέρα για να ξεπλένουν το πυρίτιο. Αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 10% της συνολικής κατανάλωσης νερού του νησιωτικού κράτους.
Το ίδιο το AI μπορεί να δώσει λύση, λένε υποστηρικτές του
Πάντως υπάρχει και αντίλογος στον ισχυρισμό πως η Τεχνητή Νοημοσύνη «καίει» υπερβολικά πολλή ενέργεια κάνοντας κακό στον πλανήτη. Ειδικοί στο νέο αυτό πεδίο επισημαίνουν πως η Τεχνητή Νοημοσύνη αναπτυσσόμενη, μπορεί να βρει εναλλακτικούς πόρους λειτουργίας κι έτσι να μην χρειάζεται να καταναλώνει από τις υπάρχουσες γνωστές πηγές.