Ένα χρόνο μετά τη δήλωσή του που προκάλεσε αίσθηση, ο καθηγητής Τιμ Κούλσον του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης επαναφέρει στο προσκήνιο τη θεωρία ότι το είδος που θα μπορούσε να κυριαρχήσει στη Γη μετά την εξαφάνιση του ανθρώπου δεν είναι τα πρωτεύοντα, αλλά… τα χταπόδια.
Σύμφωνα με τον κορυφαίο βιολόγο και ζωολόγο, τα χταπόδια διαθέτουν τα σωματικά και διανοητικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να εξελιχθούν σε ένα είδος ικανό να δημιουργήσει πολιτισμό, εάν ο άνθρωπος εξαφανιστεί λόγω πολέμων ή κλιματικής κατάρρευσης.
Ο καθηγητής εξηγεί ότι η εξαιρετική ευφυΐα, η περιέργεια, η ικανότητα επικοινωνίας και ο χειρισμός αντικειμένων καθιστούν τα χταπόδια ιδανικούς υποψηφίους για να αναπτύξουν πολύπλοκα εργαλεία και πιθανώς να οικοδομήσουν έναν υποθαλάσσιο «πολιτισμό τύπου Ατλαντίδας». Αν και δύσκολα θα εξελιχθούν σε πλήρως χερσαία ζώα, μπορούν ήδη να παραμένουν εκτός νερού για έως και 30 λεπτά και ενδέχεται, στο μακρινό μέλλον, να αναπτύξουν νέες μεθόδους κυνηγιού στη στεριά.
«Τα χταπόδια είναι από τα πιο ευφυή, ευπροσάρμοστα και επινοητικά πλάσματα του πλανήτη», ανέφερε ο Κούλσον μιλώντας στο περιοδικό The European. «Η ικανότητά τους να λύνουν πολύπλοκα προβλήματα, να χρησιμοποιούν εργαλεία και να καμουφλάρονται με ακρίβεια δείχνει ότι, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε ένα είδος που δημιουργεί πολιτισμό μετά τον άνθρωπο».
Ο επιστήμονας, που έχει συνεργαστεί με κυβερνήσεις και διεθνή ερευνητικά ιδρύματα, επισημαίνει ότι τα κεφαλόποδα διαθέτουν ένα μοναδικό νευρικό σύστημα, εξαιρετική προσαρμοστικότητα και επιβίωση σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα. Αυτά τα χαρακτηριστικά, όπως λέει, θα μπορούσαν να τους επιτρέψουν να εκμεταλλευτούν νέα οικολογικά «κενά» σε έναν πλανήτη χωρίς ανθρώπους.
Παρά τις θεωρίες που ήθελαν τα πρωτεύοντα να είναι οι φυσικοί διάδοχοι του ανθρώπου, ο Κούλσον εκτιμά πως οι πίθηκοι και τα υπόλοιπα συγγενικά μας είδη θα εξαφανιστούν μαζί μας, καθώς αντιμετωπίζουν τις ίδιες περιβαλλοντικές απειλές και έχουν χαμηλότερους ρυθμούς αναπαραγωγής.
Αντίθετα, τα χταπόδια αναπαράγονται γρήγορα, ωριμάζουν μέσα σε λίγα χρόνια και ζουν σε ποικίλα περιβάλλοντα, από τα βαθιά ωκεάνια ρήγματα έως τα ρηχά παράκτια νερά. Διακρίνονται για την ικανότητά τους να λύνουν γρίφους, να χειρίζονται αντικείμενα, να αναγνωρίζουν εικονικά και πραγματικά σχήματα και να χρησιμοποιούν τα «δάχτυλα» των πλοκαμιών τους για να δημιουργούν εργαλεία.
Αν και δύσκολα θα αποκτήσουν ποτέ σκελετό για να κινούνται στη στεριά, ο καθηγητής θεωρεί ότι δεν αποκλείεται στο μακρινό μέλλον να αναπτύξουν μεθόδους «τεχνητής αναπνοής», παρόμοιες με εξοπλισμό κατάδυσης, ώστε να μπορούν να παραμένουν περισσότερο εκτός νερού.
«Φυσικά, όλα αυτά είναι εικασίες», παραδέχεται ο Κούλσον. «Η εξέλιξη είναι απρόβλεπτη. Ωστόσο, αν έπρεπε να στοιχηματίσουμε σε ένα είδος που θα ευημερούσε σε έναν μετα-ανθρώπινο κόσμο, το χταπόδι δεν θα ήταν μια παράλογη επιλογή».