Η σχέση της μουσικής με το περιβάλλον είναι σήμερα πιο δυνατή από ποτέ και οι καλλιτέχνες και τα συγκροτήματα χρησιμοποιούν τις συναυλίες τους για να στείλουν οικολογικά μηνύματα.
Η μουσική, ως μία από τις πιο ισχυρές μορφές τέχνης, έχει εδώ και καιρό τη δύναμη να εμπνέει, να συγκινεί και να κινητοποιεί. Πέρα από την ψυχαγωγική της αξία, πολλοί μουσικοί και συγκροτήματα έχουν αναλάβει ενεργό ρόλο στην ευαισθητοποίηση του κοινού για σημαντικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι συναυλίες τους, που συγκεντρώνουν χιλιάδες ανθρώπους, γίνονται πλατφόρμες όχι μόνο για μουσική απόλαυση αλλά και για την προώθηση οικολογικών μηνυμάτων και δράσεων.
Η «Πράσινη Επανάσταση» στις συναυλίες
Οι Coldplay είναι ένα από τα πιο δημοφιλή συγκροτήματα στον κόσμο που έχουν υιοθετήσει μια σαφή περιβαλλοντική στάση. Ήδη από το 2019, το συγκρότημα ανακοίνωσε ότι θα προσπαθήσει να κάνει τις συναυλίες του πιο φιλικές προς το περιβάλλον, μειώνοντας δραστικά το ανθρακικό του αποτύπωμα. Για παράδειγμα, αποφάσισαν να περιορίσουν τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης και να αυξήσουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τον φωτισμό και τον ήχο των συναυλιών τους.
Στην περιοδεία “Music of the Spheres” (2021-2022), οι Coldplay συνεργάστηκαν με ειδικούς για την κατασκευή σκηνικών που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια και χρησιμοποίησαν υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Επιπλέον, ένα σημαντικό μέρος των εσόδων των συναυλιών προορίζεται για την υποστήριξη δράσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και την προστασία της φύσης. Με αυτόν τον τρόπο, οι Coldplay θέλουν να στείλουν το μήνυμα ότι η ψυχαγωγία μπορεί και πρέπει να συνυπάρχει με την ευθύνη για τον πλανήτη.
Billie Eilish και η ενίσχυση της οικολογικής συνείδησης
Η νεαρή και πολύ δημοφιλής Billie Eilish είναι επίσης γνωστή για τις περιβαλλοντικές της ανησυχίες. Στις συναυλίες της, η Billie προωθεί την ανακύκλωση και την μείωση της χρήσης πλαστικού, καλώντας το κοινό να συμμετάσχει σε οικολογικές δράσεις. Η ίδια και η ομάδα της φροντίζουν να ελαχιστοποιούν τα απορρίμματα που παράγονται κατά τη διάρκεια των live εμφανίσεών της.
Συχνά η Billie χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενημερώσει το κοινό για θέματα περιβάλλοντος, ενώ στις περιοδείες της προωθεί και την πώληση προϊόντων (merchandise) από βιώσιμα υλικά. Με αυτόν τον τρόπο, εμπνέει τους νέους ανθρώπους να σκεφτούν τις περιβαλλοντικές τους επιλογές, δείχνοντας ότι η μουσική και η οικολογία μπορούν να συνυπάρχουν.
Radiohead: Πρωτοπόροι στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση
Οι Radiohead έχουν εδώ και χρόνια ένα ενεργό περιβαλλοντικό προφίλ. Ο Thom Yorke και οι συνεργάτες του έχουν μιλήσει επανειλημμένα για την κλιματική κρίση και τη σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης. Σε πολλές από τις περιοδείες τους, έχουν συνεργαστεί με περιβαλλοντικές οργανώσεις και έχουν ενσωματώσει μηνύματα για την προστασία του περιβάλλοντος στις συναυλίες τους.
Επίσης, το συγκρότημα έχει αναλάβει προσπάθειες να μειώσει τις εκπομπές CO2 που σχετίζονται με τις μετακινήσεις και τον εξοπλισμό, χρησιμοποιώντας πιο αποδοτικά μέσα και τεχνολογίες. Η έμφαση που δίνουν στην οικολογία είναι εμφανής και στη σκηνική τους παρουσία, όπου προωθούν την απλότητα και την ανακύκλωση.
Οι Pearl Jam και η δράση για το περιβάλλον
Οι Pearl Jam, ένα από τα πιο σημαντικά συγκροτήματα της ροκ σκηνής, έχουν μακρά παράδοση υποστήριξης περιβαλλοντικών πρωτοβουλιών. Από τη δεκαετία του 1990, συμμετέχουν ενεργά σε εκστρατείες για την προστασία των δασών, των ποταμών και των ωκεανών.
Στις συναυλίες τους, προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό με ενημερωτικά έντυπα και εκδηλώσεις, ενώ συνεργάζονται με οργανώσεις που εργάζονται για τη βιωσιμότητα. Μάλιστα, η μπάντα έχει υποστηρίξει προγράμματα που προωθούν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις συναυλιακές εγκαταστάσεις, καθώς και την ανακύκλωση απορριμμάτων.
Sheryl Crow και Dave Matthews Band
Η Sheryl Crow, γνωστή τραγουδίστρια και ακτιβίστρια, χρησιμοποιεί τη μουσική της για να ευαισθητοποιήσει σχετικά με το περιβάλλον. Μέσα από συναυλίες, τηλεοπτικές εμφανίσεις και δημόσιες παρεμβάσεις, προωθεί τη χρήση βιώσιμων πηγών ενέργειας και την προστασία των δασών.
Στα live της, η Sheryl Crow συνεργάζεται συχνά με περιβαλλοντικές οργανώσεις και καλεί το κοινό να αναλάβει δράση για την κλιματική αλλαγή, δημιουργώντας ένα κλίμα συλλογικής ευθύνης και συμμετοχής.
Tέλος, την πιο σημαντική δράση για το κλίμα έχει αναλάβει η μπάντα του Dave Matthews η οποία συνεργάζεται με την Reverb, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που έχει ως στόχο να κάνει τις ζωντανές μουσικές εκδηλώσεις πιο φιλικές προς το περιβάλλον, εμπνέοντας τους θαυμαστές να αναλάβουν δράση για την κλιματική αλλαγή.
Με την καλοκαιρινή περιοδεία τους σε εξέλιξη, οι προσπάθειες της Dave Matthews Band είναι μόνο ένα παράδειγμα της αυξημένης εστίασης στην αειφορία στη ζωντανή μουσική τα τελευταία χρόνια. Δεκαετίες μετά την πρωτοπορία καλλιτεχνών όπως η Bonnie Raitt, που άρχισαν να δίνουν προτεραιότητα στο κλίμα, όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες αγκαλιάζουν την αειφορία και πιέζουν για αλλαγή — τόσο εντός όσο και εκτός της βιομηχανίας — με τη βοήθεια οργανώσεων όπως η Reverb.
Ιδρυμένη το 2004 από την περιβαλλοντολόγο Lauren Sullivan και τον σύζυγό της Adam Gardner, κιθαρίστα και τραγουδιστή του alt-rock συγκροτήματος Guster, η Reverb έχει γίνει ηγετική δύναμη στην οικολογικοποίηση της ζωντανής μουσικής. Η μη κερδοσκοπική οργάνωση στέλνει υπαλλήλους όπως ο Hutnik σε περιοδείες με καλλιτέχνες από τον Matthews έως την Billie Eilish, δημιουργώντας οικολογικά χωριά και οργανώνοντας εθελοντές. Οι υπάλληλοι της Reverb λειτουργούν ως de facto συντονιστές βιωσιμότητας των συγκροτημάτων, επιτρέποντας την επέκταση πρωτοβουλιών όπως το RockNRefill, αντί να πρέπει κάθε καλλιτέχνης να δημιουργεί κάτι παρόμοιο από το μηδέν.
Η Reverb συνεργάζεται επίσης με διοργανωτές συναυλιών και χώρους διεξαγωγής, οι οποίοι διαθέτουν τις δικές τους ομάδες και προγράμματα βιωσιμότητας. Η εκστρατεία Road To Zero της εταιρείας, μια συνεργασία με τον Matthews, απέτρεψε το 90% των απορριμμάτων που προορίζονταν για χώρους υγειονομικής ταφής στην πλειονότητα των συναυλιών του συγκροτήματος το περασμένο καλοκαίρι.
Η ζωντανή μουσική έχει αναπτυχθεί τεράστια από την πανδημία — οι 100 κορυφαίες περιοδείες απέφεραν περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, σχεδόν το διπλάσιο από το 2019. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη της Reverb, 9 στους 10 θεατές συναυλιών ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή και είναι έτοιμοι να αναλάβουν δράση — και οι καλλιτέχνες είναι έτοιμοι να ηγηθούν αυτής της προσπάθειας.
«Καθώς όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες ζητούν τα ίδια πράγματα, είναι λογικό οι χώροι διεξαγωγής συναυλιών να το κάνουν μόνιμη αλλαγή και όχι κάτι που απλά λένε: «Εντάξει, βάλτε στην άκρη όλο το πλαστικό και όλα αυτά τα σκουπίδια, θα τα φυλάξουμε για την επόμενη μπάντα»», είπε ο Gardner μιλώντας στον ιστότοπο Grist. «Και εκεί είναι που αρχίζει να μπαίνει πραγματικά σε παιχνίδι η δύναμη».
Πέρα από τους μεμονωμένους καλλιτέχνες, πολλά μεγάλα μουσικά φεστιβάλ έχουν υιοθετήσει πολιτικές φιλικές προς το περιβάλλον. Για παράδειγμα, το Glastonbury Festival στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει προχωρήσει σε εκτεταμένες δράσεις ανακύκλωσης, μείωσης πλαστικού και ενεργειακής εξοικονόμησης. Πολλοί καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο φεστιβάλ ενισχύουν αυτά τα μηνύματα κατά τις εμφανίσεις τους.
Παράλληλα, φεστιβάλ όπως το Bonnaroo και το Coachella προσπαθούν να μειώσουν το οικολογικό τους αποτύπωμα, υιοθετώντας πράσινες τεχνολογίες και προωθώντας την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση μέσω των καλλιτεχνών τους.
Η σχέση της μουσικής με το περιβάλλον είναι σήμερα πιο δυνατή από ποτέ. Οι καλλιτέχνες και τα συγκροτήματα που χρησιμοποιούν τις συναυλίες τους για να στείλουν οικολογικά μηνύματα, συμβάλλουν ουσιαστικά στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση ενός μεγάλου κοινού.
Μέσα από παραδείγματα όπως οι Coldplay, Billie Eilish, Radiohead, Pearl Jam και άλλοι, βλέπουμε ότι η ψυχαγωγία και η περιβαλλοντική ευθύνη μπορούν να συνυπάρχουν και να ενισχύουν η μία την άλλη.