Σε μια μεγάλη επιστημονική έρευνα καταδεικνύεται το τεράστιο μέγεθος της ρύπανσης που έχουν υποστεί τα ποτάμια του πλανήτη ειδικά από τα κατάλοιπα φαρμακευτικών προϊόντων.
Η ρύπανση αυτή δύναται να προκαλέσει έναν τεράστιο κίνδυνο για την ανθρωπότητα, καθώς μπορεί να καταστήσει τα γνωστά μας αντιβιοτικά «άχρηστα», και να προκαλέσει το ξέσπασμα της επόμενης πανδημίας.
Σύμφωνα με την πρώτη στο είδος της μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 127 ερευνητές από 86 διαφορετικά ινστιτούτα, περίπου το 25% από τα 285 ποτάμια που εξετάστηκαν σε διάφορα μέρη της υφηλίου, έχει μολυνθεί με ενεργά φαρμακευτικά κατάλοιπα, τα οποία καθιστούν την υδρόβια ζωή εκί «μη ασφαλή». Μάλιστα, στα συμπεράσματα της μελέτης αναφέρεται ότι οι άνθρωποι κινδυνεύουν επίσης από αυτή τη μόλυνση.
Οι επιστήμονες πήραν δείγματα νερού από περισσότερα από 1.000 σημεία σε 104 χώρες και τα εξέτασαν για 61 ενεργές φαρμακευτικές ουσίες, όπως διαφόρων αντιβιοτικών, μετφορμίνης (αντιδιαβητικού φαρμάκου), καρμπαμαζεπίνης (αντιεπιληπτικού), προπρανολόλης (β-αναστολέα για υπέρταση), λοραραταδίνης (αντισταμινικού-αντιαλλεργικού), παρακεταμόλης (αναλγητικού), αντισυλληπτικών, αρτεμισινίνης (κατά της ελονοσίας) κ.α., καθώς επίσης νικοτίνης και καφεΐνης.
Τα φαρμακευτικά κατάλοιπα -μεταξύ αυτών και τα ναρκωτικά- καταλήγουν στους ποταμούς μέσω των αποχευτευτικών συστημάτων συνήθως, ή ακόμα και απευθείας από το περιβάλλον. Οι συνέπειες αυτής της μόλυνσης στην υδρόβια ζωή δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς, αλλά είναι γνωστό ότι επιφέρει τη μείωση στον πληθυσμό των ψαριών, αλλά και των πουλιών που θρέφονται από αυτά.
Ο μεγάλος κίνδυνος από τη μόλυνση των ποταμών
Αν και οι άνθρωποι που κολυμπούν σε αυτά τα νερά δεν κινδυνεύουν άμεσα, σύμφωνα με τα όσα είναι γνωστά, ελοχεύει ένας άλλος μεγάλος κίνδυνος: Η παρουσία των αντιβιοτικών στα νερά επιτρέπει την ανάπτυξη «αντιστάσεων» στα διάφορα βακτήρια, κι έτσι, εν καιρώ, να καταστήσουν αυτά τα φάρμακα αναποτελεσματικά.
«Όπως λένε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο ΟΗΕ, η αντοχή των μικροβίων είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα και μπορεί να οδηγήσει στην επόμενη πανδημία. Κι αυτό μπορεί να συμβεί με αυτή τη μόλυνση», δήλωσε ο Δρ. John Wilkinson, από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, που συμμετείχε στη μελέτη.
Η προειδοποίηση των ερευνητών επιβεβαιώνεται και από τα εργαστηριακά αποτελέσματα. Στο 19% των σημείων στα ποτάμια που εξέτασαν οι ερευνητές και όπου υπήρχαν συγκεντρώσεις αντιβιοτικών, ήδη φάνηκε ότι οι αντοχές των βακτηρίων ήταν πολύ μεγαλύτερες από όσο θα περίμεναν.
Από τα συνολικά δείγματα, εντοπίστηκαν κυρίως κατάλοιπα φαρμάκων που δίνονται για την επιληψία και τον διαβήτη, ενώ στην Αφρική καταγράφηκαν και υψηλές συγκεντρώσεις φαρμάκων για την ελονοσία. Άλλες ουσίες που εντοπίστηκαν σε υψηλές συγκεντρώσεις ήταν η καφεϊνη, η νικοτίνη και η παρακεταμόλη.
Οι επιστήμονες προτείνουν την αναβάθμιση των υποδομών διαχείρισης των λυμάτων και την «υπεύθυνη» χρήση των φαρμάκων, κυρίως των αντιβιοτικών, προκειμένου να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση. Κι αυτό, όμως, μπορεί να μην είναι αρκετό, όπως καταλήγουν στην έρευνά τους.
Σημειώνεται, ότι οι μόνοι δύο ποταμοί που ήταν εντελώς καθαροί, βρίσκονται στην Ισλανδία και τη Βενεζουέλα. Στον τελευταίο, δε, οι μόνοι που κατοικούν κοντά του, είναι μια φυλή αυτοχθόνων...