Οι επιστήμονες προειδοποιούν για το κλίμα, καθώς υπάρχουν φόβοι για σοβαρές ψυχρές μεταβολές, ακραία καιρικά φαινόμενα και παγκόσμιες επιπτώσεις λόγω αποσταθεροποίησης ενός κρίσιμου συστήματος ρευμάτων στον Ατλαντικό Ωκεανό.
Σοβαρές προειδοποιήσεις εκπέμπουν επιστήμονες για την πιθανή κατάρρευση της Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC), ενός συστήματος ρευμάτων του Ατλαντικού Ωκεανού που ρυθμίζει σε μεγάλο βαθμό το παγκόσμιο κλίμα.
Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προκαλέσει κατακόρυφη πτώση των θερμοκρασιών στην Ευρώπη και να πυροδοτήσει δραματικές μεταβολές στις παγκόσμιες καιρικές συνθήκες.
Η AMOC μεταφέρει θερμό νερό από τον Ισημερινό προς τον Βορρά, συμβάλλοντας καθοριστικά στο ήπιο κλίμα της Ευρώπης. Ωστόσο, νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geophysical Research Letters, δείχνει ότι, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της τήξης των πάγων, το σύστημα αυτό θα μπορούσε να εξασθενήσει κατά 80% ή ακόμη και να καταρρεύσει πλήρως.
Χειμώνες με -17 βαθμούς, καλοκαίρι με πιο έντονους καύσωνες
Σε σενάριο όπου η μέση θερμοκρασία της Γης αυξηθεί κατά 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, η κατάρρευση της AMOC θα οδηγούσε σε σημαντική ψύξη πάνω από την Ευρώπη. Πόλεις όπως το Λονδίνο και το Όσλο θα μπορούσαν να βιώσουν χειμώνες με θερμοκρασίες έως και -17°C, ενώ θαλάσσιος πάγος θα εκτεινόταν μέχρι τη Σκανδιναβία και τη βόρεια Ολλανδία.
Η ψυχρή αυτή μετατόπιση αναμένεται να συνοδεύεται από έντονα φαινόμενα καταιγίδων, εξαιτίας της ενίσχυσης του αεροχείμαρρου, λόγω της αυξημένης θερμοκρασιακής διαφοράς μεταξύ βόρειας και νότιας Ευρώπης.
Παράλληλα, οι θερινοί καύσωνες όχι μόνο δεν θα εξαλειφθούν, αλλά θα ενταθούν, δημιουργώντας έναν εξαιρετικά επικίνδυνο συνδυασμό ακραίων καιρικών συνθηκών.
Οι επιπτώσεις όμως δεν περιορίζονται στην Ευρώπη. Παγκοσμίως, η αποσταθεροποίηση της AMOC θα μπορούσε να οδηγήσει σε ραγδαία άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ιδιαίτερα στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ, ενίσχυση των πλημμυρών και μετατόπιση των τροπικών κλιματικών ζωνών.
Αν και η μελέτη βασίζεται σε ένα μόνο μοντέλο προσομοίωσης, ενισχύει την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση και επενδύσεις στην επιστημονική έρευνα.
Ο καθηγητής Richard Allen από το Πανεπιστήμιο του Reading επισημαίνει ότι, παρότι υπάρχουν ακόμη πολλές αβεβαιότητες, «η πιθανότητα μιας τέτοιας κατάρρευσης αρκεί για να σημάνει παγκόσμιο συναγερμό».
Ο Ρενέ φαν Βέστεν, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης και συν-συγγραφέας της μελέτης, τονίζει: «Η κοινωνία μας δεν είναι προετοιμασμένη για τέτοια ψυχρά φαινόμενα. Μια κατάρρευση της AMOC θα ήταν καταστροφική για τις υποδομές, την αγροτική παραγωγή και την επισιτιστική ασφάλεια. Θέλουμε να την αποφύγουμε πάση θυσία».