Πότε ήταν η τελευταία φορά που σταμάτησες σε ένα παγκάκι απλώς για να πάρεις μια ανάσα; Πόσο συχνά βρίσκεις στη γειτονιά σου έναν φιλόξενο και άνετο χώρο για να καθίσεις, να διαβάσεις, να περπατήσεις ή απλώς να χαζέψεις το πράσινο γύρω σου; Είναι να αναρωτιέται κανείς για το πόσο διαφορετική θα ήταν η καθημερινότητά μας αν τα green spots αποτελούσαν μέρος της διαδρομής μας!
Σε μια πόλη όπως η Αθήνα, που είναι μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες της Ευρώπης, οι μεγάλες εκτάσεις πρασίνου είναι λίγες, ενώ οι γειτονιές καλούνται να λειτουργήσουν με μικρά, συχνά παραμελημένα σημεία: μια πλατεία, ένα άλσος, ένα «ξεχασμένο» τμήμα πρασίνου ανάμεσα σε πολυκατοικίες. Κι όμως, ακριβώς αυτά τα μικρά κομμάτια της πόλης μπορούν να κάνουν τη διαφορά, αν επανασχεδιαστούν με φροντίδα, γνώση και σεβασμό για την καθημερινότητα των κατοίκων.
Κάτι αλλάζει στις γειτονιές!
Αυτή ακριβώς είναι και η φιλοσοφία των Urban Green Dots! Πρόκειται για μικρές, στοχευμένες παρεμβάσεις που δεν υπόσχονται να αλλάξουν την πόλη από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά να την κάνουν σταδιακά πιο ανθρώπινη, πιο βιώσιμη και πιο φιλική. Άλλωστε, ακόμη και μια μικρή έκταση πρασίνου μπορεί να φέρει μια ουσιαστική αλλαγή!
Τα λεγόμενα «πάρκα τσέπης» επαναπροσδιορίζουν υποβαθμισμένα σημεία του αστικού ιστού και τα μετατρέπουν σε καθαρούς, οργανωμένους και λειτουργικούς χώρους, που υποστηρίζουν την άθληση, την ξεκούραση, την κοινωνική συναναστροφή και την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Παράλληλα, ενισχύουν τη βιοποικιλότητα και συμβάλλουν θετικά στη βελτίωση του μικροκλίματος.
Οι φυτεύσεις βασίζονται κυρίως σε μεσογειακά είδη χαμηλών απαιτήσεων συντήρησης, φυτά ανθεκτικά στη ζέστη και την ξηρασία, που μειώνουν την ανάγκη για άρδευση, προσφέρουν φυσική σκίαση και βοηθούν στη μείωση της θερμοκρασίας και της ηχορύπανσης στο άμεσο περιβάλλον. Έτσι, το πράσινο λειτουργεί όχι μόνο αισθητικά, αλλά και πρακτικά, ως ενεργό στοιχείο βιωσιμότητας.
Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και η πρωτοβουλία Urban Green Dots της LAMDA Development, που υλοποιείται στους Δήμους Ελληνικού–Αργυρούπολης και Αλίμου. Το πρόγραμμα αφορά μικρά πάρκα και πλατείες που αναδιαμορφώθηκαν με στόχο να αποκτήσουν νέο ρόλο στη γειτονιά, προσφέροντας περισσότερα σημεία πρασίνου, λειτουργικές υποδομές και ανοιχτούς χώρους προσβάσιμους στους επισκέπτες όλων των ηλικιών. Αξίζει να σημειωθεί πως οι εν λόγω παρεμβάσεις σχεδιάστηκαν σε στενή συνεργασία με τις δημοτικές αρχές και τις τεχνικές υπηρεσίες, ώστε να εντάσσονται αρμονικά στον υφιστάμενο αστικό ιστό και να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των κατοίκων… Από τη βόλτα με τα παιδιά και το παιχνίδι, μέχρι τη σύντομη στάση για διάλειμμα, διάβασμα ή ήπια άσκηση.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Σίσσυ Ηλιοπούλου, Chief Marketing & Communications Officer της LAMDA Development: ««η ζωή στην πόλη μπορεί και πρέπει να είναι καλύτερη για όλους. Με τα Urban Green Dots δημιουργούμε μικρά, καλοσχεδιασμένα σημεία πρασίνου που προσφέρουν χώρο για ξεκούραση, άθληση και περιβαλλοντική εκπαίδευση».
Μια πιο κοντινή ματιά στα σημεία...
Στο Άλσος της οδού Μαργαρίτας, η παρέμβαση μετατρέπει τον χώρο σε έναν μικρό πυρήνα γνώσης και χαλάρωσης. Ο εκπαιδευτικός βοτανόκηπος οργανώνει τα φυτά σε δέκα θεματικές ενότητες - από αρωματικά και φαρμακευτικά μέχρι μελισσοκομικά είδη - προσκαλώντας τον επισκέπτη να γνωρίσει τη μεσογειακή χλωρίδα με έναν πιο εμπειρικό τρόπο. Η ψηφιακή σήμανση μέσω QR codes επιτρέπει την άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες για κάθε φυτό, δίνοντας άλλη χροιά στον καθημερινό περίπατο, ιδιαίτερα για οικογένειες και σχολικές ομάδες. Δίπλα σε αυτόν τον πράσινο «χώρο γνώσης», η υπαίθρια βιβλιοθήκη αξιοποιεί υφιστάμενα πέτρινα στοιχεία του άλσους και νέα καθιστικά, δημιουργώντας έναν ήσυχο χώρο ανάγνωσης και ανταλλαγής βιβλίων. Ένα σημείο όπου η χαλάρωση συναντά τον πολιτισμό, μέσα σε φυσική σκίαση, μακριά από τον θόρυβο της πόλης.
Η ίδια λογική ανθρώπινης κλίμακας διατρέχει και την Πλατεία Ρήγα Φεραίου, όπου τρεις φυτεμένες ζώνες με μεσογειακά αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά προσκαλούν τους επισκέπτες να γνωρίσουν τη χλωρίδα μέσα από την όψη, την υφή και το άρωμά της. Παράλληλα, η πλήρως ανακαινισμένη παιδική χαρά ενισχύει τον οικογενειακό χαρακτήρα της πλατείας, χωρίς να αλλοιώνει τον ανοιχτό, δημόσιο ρόλο της.
Στον Άλιμο, στο Πάρκο Γερουλάνου, οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν τεχνητούς βραχόκηπους με μεσογειακά είδη και νέες φυτεύσιμες επιφάνειες που βελτιώνουν τόσο τη λειτουργικότητα όσο και την εικόνα του χώρου. Σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση των παρκονησίδων κατά μήκος της λεωφόρου, δημιουργείται ένα ενιαίο «πράσινο μέτωπο» που οριοθετεί φυσικά το πάρκο, προσφέρει σκίαση, πιο ήπιες θερμοκρασίες και αναβαθμίζει αισθητικά την είσοδο προς τη γειτονιά.
Η φιλοσοφία των Urban Green Dots αποτελεί μέρος της συνολικής στρατηγικής της LAMDA Development για τη δημιουργία βιώσιμων και συμπεριληπτικών δημόσιων χώρων. Όπως σημειώνει η Σίσσυ Ηλιοπούλου: «θέλουμε τα Urban Green Dots να δίνουν ζωντάνια στις γειτονιές και να υποστηρίζουν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων Με κάθε νέο σημείο πρασίνου που αναβαθμίζεται, χτίζεται σταδιακά ένα δίκτυο μικρών, συνδεδεμένων χώρων που κάνουν τη γειτονιά πιο ανθρώπινη, πιο ασφαλή και πιο φιλική για όλους».
Με στοχευμένες παρεμβάσεις που συμπληρώνουν διαδοχικά η μία την άλλη, το πρόγραμμα αναβαθμίζει τον ρόλο του δημόσιου χώρου και ενισχύει την εικόνα της πόλης σε τοπικό επίπεδο. Τα Urban Green Dots λειτουργούν ήδη ως σημεία συνάντησης και αναφοράς για τους κατοίκους, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι, στην πόλη, ακόμα και οι μικρές, καλοσχεδιασμένες κινήσεις μπορούν να αλλάξουν ουσιαστικά τον τρόπο που ζούμε τη γειτονιά μας.