Η αξιοποίηση των υλικών και φυσικών πόρων αποτελεί σημαντική επιχειρησιακή προσέγγιση προς την κυκλική οικονομία, και ανταπόκριση στη δέσμευση της Εταιρείας για την περιβαλλοντική προστασία καθώς και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Η συνεχής μείωση της ποσότητας των αποβλήτων προς τελική διάθεση συμβάλει σημαντικά στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και τη διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας.
Η ΕΥΔΑΠ, μέσα από τη συνεχή αναβάθμιση των εγκαταστάσεών της, στοχεύει στη σταδιακή μείωση των παραγόμενων αποβλήτων με επαναχρησιμοποίηση των παραπροϊόντων από τις παραγωγικές διαδικασίες, με ανάκτηση και παραγωγή ενέργειας από τα απόβλητα των παραγωγικών διαδικασιών, καθώς και με σταθερή μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
Κυκλική οικονομία στη διαχείριση υδάτινων πόρων και τη διαχείριση της ιλύος
Στον τομέα του νερού, η μετάβαση στην κυκλική οικονομία ξεκινά από την προτίμηση στα ανανεώσιμα αποθέματα ύδατος, την επιλογή ενεργειακά χαμηλών τεχνολογιών για τη μεταφορά και τη διανομή, καθώς και την επαναχρησιμοποίηση των ανανεώσιμων αποθεμάτων ύδατος.
Στις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού η ολοκληρωμένη διαχείρισή του περιλαμβάνει την υιοθέτηση καλών πρακτικών και ενεργειών που σκοπό έχουν να μειώσουν την κατανάλωση του νερού που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία του. Κατά την παραγωγή του ποσίμου νερού, η ποσότητα νερού που απαιτείται για τον καθαρισμό της εγκατάστασης και την απομάκρυνση των στέρεων υπολειμμάτων της επεξεργασίας, δεν απορρίπτεται. Μέσω κατάλληλων διαδικασιών επεξεργασίας, μεγάλο μέρος του ανακυκλώνεται και εισάγεται εκ νέου στην παραγωγική διαδικασία, οδηγώντας στη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή του και, ως εκ τούτου, ελαχιστοποιώντας τις απώλειές του.
Επεξεργασία ιλύος στις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ)
Η ΕΥΔΑΠ έχει βάλει σε προτεραιότητα την βελτιστοποίηση της επεξεργασίας της ιλύος που προκύπτει ως απόβλητο από την επεξεργασία νερού. Για τον σκοπό αυτό, στις 3 Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (Πολυδενδρίου, Ασπροπύργου, Αχαρνών) λειτουργούν μονάδες επεξεργασίας ιλύος στις οποίες η παραγόμενη από τη διύλιση του νερού ιλύς, τυγχάνει περαιτέρω επεξεργασίας, διαχωρίζεται το στερεό απόβλητο από το νερό και στη συνέχεια το νερό εισέρχεται στην είσοδο της ΜΕΝ για εκ νέου επεξεργασία. Η παραγόμενη στερεά πλέον ιλύςσυλλέγεται και μεταφέρεται σε αδειοδοτημένους χώρους. Στη ΜΕΝ Γαλατσίου το έργο κατασκευής της μονάδας διαχείρισης ιλύος αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2ο εξάμηνο του 2024.
Εκτιμάται ότι στις μονάδες επεξεργασίας ιλύος θα εξοικονομούνται:
- 4.300.000 m3 νερού ετησίως
- ηλεκτρική ενέργεια
- χημικά υλικά επεξεργασίας του αδιύλιστου νερού
- εργατικό κόστος
Οι ποσότητες της παραγομένης επεξεργασμένης ιλύος από τις ΜΕΝ καταγράφονται σε ετήσια βάση στη διαδικτυακή ηλεκτρονική πλατφόρμα συλλογής και επεξεργασίας των στοιχείων παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων (ΗΜΑ), σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία, και συλλέγονται από αδειοδοτημένες επιχειρήσεις για περαιτέρω αξιοποίηση, ως βελτιωτικό του εδάφους, για διάφορες καλλιέργειες σε περιπτώσεις δενδροφυτεύσεων, για την τσιμεντοβιομηχανία και την κεραμοποιία κ.α.
Κυκλική οικονομία στη διαχείριση λυμάτων
Κατά την επεξεργασία των λυμάτων παράγονται στερεά απόβλητα, τα οποία αποτελούνται κατά βάση από τα παραπροϊόντα προ-επεξεργασίας των λυμάτων και την ιλύ. Πρόκειται για μη επικίνδυνα απόβλητα, η υπεύθυνη διάθεση και διαχείριση των οποίων αποτελεί προτεραιότητα για τα ενδιαφερόμενα μέρη της ΕΥΔΑΠ, όπως είναι οι τοπικές κοινωνίες, πλησίον των ΚΕΛ, λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη τις μεγάλες ετήσιες ποσότητές τους.
Τα στερεά απόβλητα που προκύπτουν κατά το στάδιο της προ-επεξεργασίας των λυμάτων (εσχαρίσματα, άμμος και βαρέα στερεά), καθώς επίσης και της επεξεργασίας της πρωτοβάθμιας ιλύος (εσχαρίσματα λεπτής εσχάρωσης ιλύος), οδηγούνται προς υγειονομική ταφή.
Η αφυδατωμένη ιλύς που παράγεται και από τα τρία Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων, ξηραίνεται στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ). Όλη η ποσότητα του παραγόμενου ξηραμένου προϊόντος αξιοποιείται θερμικά σε τσιμεντοβιομηχανίες, ως εναλλακτικό καύσιμο, εφαρμόζοντας μια τεχνολογικά σύγχρονη, περιβαλλοντικά αποδεκτή και βιώσιμη λύση διαχείρισης. Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία χαρακτηρισμού της ξηραμένης ιλύος που παράγεται στο ΚΕΛΨ ως εναλλακτικό καύσιμο.
Το βιοαέριο που παράγεται στο στάδιο της χώνευσης της επεξεργασίας της ιλύος στο ΚΕΛΨ και στο ΚΕΛΜ (Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Μεταμόρφωσης)αξιοποιείται για την παραγωγή ενέργειας.
Συγκεκριμένα:
- στο ΚΕΛ Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ) το σύνολο του παραγόμενου βιοαερίου ιδιοκαταναλώνεται και αξιοποιείται εντός των εγκαταστάσεων για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας.
- στο ΚΕΛ Μεταμόρφωσης (ΚΕΛΜ) το 70% του παραγόμενου βιοαερίου ιδιοκαταναλώνεται και αξιοποιείται εντός των εγκαταστάσεων για την παραγωγή θερμικής ενέργειας. Στο ΚΕΛΜ προγραμματίζεται περαιτέρω ενεργειακή αξιοποίηση του παραγόμενου βιοαερίου με εγκατάσταση μονάδας συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας (ΣΗΘΕ).
- Στο ΚΕΛ Ψυττάλειας λειτουργούν μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας με καύση βιοαερίου και φυσικού αερίου. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια ιδιοκαταναλώνεται στο ΚΕΛΨ, ενώ η τυχόν περίσσεια αυτής εξάγεται προς το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΔΔΗΕ.