Σε μια εποχή που η παραγωγικότητα θεωρείται αρετή και η αδράνεια σχεδόν αμαρτία, ένας διαγωνισμός έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα.
Πρόκειται για τον διεθνή Space-Out διαγωνισμό, που καλεί τους συμμετέχοντες να... μην κάνουν τίποτα για 90 λεπτά.
Η ιδέα ξεκίνησε το 2014 στη Σεούλ από τον Κορεάτη καλλιτέχνη Woopsyang, ως μια μορφή περφόρμανς και κοινωνικό σχόλιο πάνω στην εξάντληση που προκαλεί η συνεχής ανάγκη για παραγωγή και αποδοτικότητα. Έκτοτε, ο διαγωνισμός έχει ταξιδέψει σε πολλές πόλεις του κόσμου.
Η εμπειρία μιας συμμετέχουσας από το Χονγκ Κονγκ
Ένας εκπαιδευτικός ψυχολογίας από το Χονγκ Κονγκ περιγράφει την εμπειρία του από τον διαγωνισμό που έλαβε χώρα στο κέντρο ενός εμπορικού κέντρου της πόλης. Μεγαλωμένος σε ένα περιβάλλον υψηλού ανταγωνισμού, κουβαλούσε από μικρός την αγωνία του «κάνω αρκετά;». Μέσα από τη πρακτική του mindfulness, που ξεκίνησε το 2012, βρήκε τρόπους να αντιμετωπίζει το άγχος και να παραμένει παρών στη στιγμή.
Όταν είδε την ανακοίνωση του Space-Out στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αισθάνθηκε ότι ήταν μια ευκαιρία για εσωτερική ηρεμία – κάτι σπάνιο στον ταχύρυθμο ρυθμό ζωής του Χονγκ Κονγκ.
Οι κανόνες του... απόλυτου τίποτα
Ο διαγωνισμός είχε απλούς αλλά απαιτητικούς κανόνες: Να κάθεσαι ακίνητος για 90 λεπτά, χωρίς να μιλάς, να κοιμάσαι ή να χρησιμοποιείς κινητό. Κατά τη διάρκεια, οι κριτές μετρούν περιοδικά τον καρδιακό ρυθμό των συμμετεχόντων, με στόχο να εντοπίσουν ποιος διατηρεί τη μεγαλύτερη εσωτερική ηρεμία.
Ο ψυχολόγος περιγράφει πως, παρότι ένιωθε νευρικότητα όταν οι κριτές πλησίαζαν, προσπάθησε να εφαρμόσει την αποδοχή και την παρατήρηση, όπως την είχε μάθει από τη πρακτική της ενσυνειδητότητας. «Δεν προσπαθείς να χαλαρώσεις με το ζόρι. Απλώς παρατηρείς. Όπως παρατηρείς τα σύννεφα που περνούν στον ουρανό», λέει χαρακτηριστικά.
Mindfulness αντί για «χαλάρωση»
Παρότι επρόκειτο για διαγωνισμό «χαλάρωσης» ή «αποχαύνωσης», ο ίδιος δεν ήταν παθητικός. Παρατηρούσε την αναπνοή του, τα συναισθήματά του, τον αέρα πάνω στο δέρμα του. Η προσοχή του πήγαινε από τις σκέψεις για την οικογένεια, στους ήχους του περιβάλλοντος, στη ροή της αναπνοής. Στην ουσία, ασκούσε ενεργά ενσυνειδητότητα, μια πρακτική που, όπως λέει, θα έπρεπε να εισαχθεί στα σχολεία.
Ο διαγωνισμός τελειώνει και η νίκη έρχεται απρόσμενα
Μετά από 90 λεπτά σιωπής, οι 10 φιναλίστ επιλέγονται από το κοινό με βάση την παρουσία τους και τις προσωπικές τους δηλώσεις. Ο τελικός νικητής είναι εκείνος με τον πιο σταθερό καρδιακό ρυθμό. Προς έκπληξή του, ο ψυχολόγος από το Χονγκ Κονγκ αναδείχθηκε νικητής.
Η νίκη ήταν συμβολική. Σε έναν κόσμο όπου η ησυχία θεωρείται τεμπελιά, η ίδια βίωσε το αντίθετο: Την ησυχία ως πηγή δύναμης και ανασυγκρότησης. «Θα ήθελα να μείνω κι άλλο», είπε. Με δύο παιδιά, εργασία και σπουδές, το να κάθεται χωρίς διακοπές ήταν ένα σπάνιο δώρο.
Το έπαθλο
Το έπαθλο του διαγωνισμού ήταν ένα μικρό αντίγραφο του αγάλματος «Ο Στοχαστής του Ροντέν». Τώρα, κοσμεί το σαλόνι του και του θυμίζει καθημερινά πως, σε έναν κόσμο που απαιτεί συνεχώς περισσότερα, το να σταματάς – έστω για λίγο – δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη.