Ελληνική σφραγίδα φέρει ο οδηγός εφαρμογής της γενετικής παρακολούθησης των Ευρωπαϊκών δασών, που αποτελούν παράγοντα οικολογικής ισορροπίας και έχουν ζωτική σημασία για το περιβάλλον.
Ο εν λόγω οδηγός, από τη θεωρία στην πράξη, αποτελεί το «επιστέγασμα της επταετούς προσπάθειας για την απόδειξη επί της αρχής, της θεωρίας της γενετικής παρακολούθησης», δήλωσε, στο περιθώριο εκδήλωσης, ο επιστημονικά υπεύθυνος του πρότζεκτ, καθηγητής της Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Φίλιππος Α. Αραβανόπουλος.
Στην εκδήλωση, παρουσιάστηκε ο 370σέλιδος οδηγός, που πέραν της ελληνικής, έχει ήδη μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γερμανικά και στα σλοβένικα, ενώ προσελκύει ήδη το παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Ο κ. Αραβανόπουλος τόνισε ότι η γενετική παρακολούθηση των δασών αποτελεί ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης αναφορικά με τις απειλές που υπονομεύουν την προσαρμοστικότητα των δασικών πληθυσμών και ένα ισχυρό όπλο για τη βελτίωση και διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Σημειωτέον ότι οι δασικοί γενετικοί πόροι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος καθώς συντελούν στη ρύθμιση του κλίματος και του κύκλου του νερού, ενώ παράλληλα δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα, περιορίζοντας κατ'αυτόν τον τρόπο το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Ελλάδα, Γερμανία και Σλοβενία ενώνουν δυνάμεις για την προστασία της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας
Στο πλαίσιο της υλοποίησης το έργου LIFEGENMON, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα LIFE της ΕΕ και τα αρμόδια υπουργεία των χωρών των εταίρων, δηλαδή Γερμανίας, Ελλάδας και Σλοβενίας, ένωσαν τις δυνάμεις τους έξι εταίροι. Οι Έλληνες εταίροι του προγράμματος ήταν το Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ και η Γενική Διεύθυνση Δασών & Αγροτικών Υποθέσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης.
Το πρόγραμμα καλύπτει μία περιοχή η οποία εκτείνεται από τις Βαυαρικές 'Αλπεις και τα κατάφυτα δάση της Σλοβενίας, μέχρι το δάσος οξιάς στην Βαρβάρα Χαλκιδικής και αυτό της ελάτης, στον Κάτω Όλυμπο. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά τον κ. Αραβανόπουλο, τα δάση οξιάς κι ελάτης στη χώρα μας βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση από άποψη γενετικής ποικιλότητας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η δασοκάλυψη στην Ελλάδα είναι 49%, όταν στην Ευρώπη είναι 42% και παγκόσμια 31%. «Αναλογικά με την πληθυσμό της η Ελλάδα είναι μια υπερδύναμη στην βιοποικιλότητα», σημείωσε ο κ. Αραβανόπουλος.
«Το επόμενο βήμα είναι να εφαρμόσουμε την δουλειά που κάναμε και σε άλλα είδη, που είτε απειλούνται, είτε είναι μεγάλης οικολογικής σημασίας και πρέπει να τα προστατέψουμε», επισήμανε ο κ. Αραβανόπουλος γνωστοποιώντας ότι στο «στόχαστρο» θα μπουν και τα είδη μαύρη και χαλέπιος πεύκη, δρυς και λεύκη.
Πρωταγωνιστικός ο ρόλος της Ελλάδας στη δημιουργία του συστήματος γενετικής παρακολούθησης δασών
«Η συμβολή της Ελλάδας και ειδικότερα της Μακεδονίας, στη δημιουργία του συστήματος γενετικής παρακολούθησης των ευρωπαϊκών δασών μέσω του έργου LIFEGENMON, είναι πρωταγωνιστική και καίρια», τόνισε ο ίδιος.
Αξίζει να σημειωθεί πως η συμμετοχή μελών της ελληνικής Δασικής Υπηρεσίας ήταν καθοριστική για την επιτυχή έκβαση του πρότζεκτ, καθώς αυτοί συντόνισαν και τις υπόλοιπες δασικές υπηρεσίες από τη Σλοβενία και τη Γερμανία.
Ο καθηγητής του ΑΠΘ πρόσθεσε, ότι «η Ευρώπη είναι πολύ μπροστά στο κομμάτι της γενετικής παρακολούθησης και η Ελλάδα είναι η νούμερο ένα πρωτοπόρος εντός της Γηραιάς Ηπείρου» σημειώνοντας, ότι «τα δικά μας είδη και πληθυσμοί έχουν καταστεί πολύ ενδιαφέροντες και σημαντικοί για όλη την Ευρώπη. Έχουμε λοιπόν μια επιπλέον υποχρέωση να προστατεύσουμε και να μελετήσουμε αυτούς τους πληθυσμούς», επισήμανε.
Μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης διαθέτουν πλέον οι επιστήμονες
«Δεδομένης της ραγδαία εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης, η αρνητική μεταβολή της βιοποικιλότητας και της γενετικής ποικιλότητας είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να συμβεί σε βάθος 15ετίας. Εμείς μπορούμε με την μεθοδολογία μας, να διαγνώσουμε έγκαιρα τέτοιες μεταβολές πριν αυτές γίνουν ορατές στο γυμνό μάτι και να προλάβουμε αρνητικές εξελίξεις στη μείωση της βιοποικιλότητας», σημείωσε. Πλέον, «οι επιστήμονες διαθέτουν ένα «καμπανάκι», ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, το οποίο μπορούν να κρούουν έγκαιρα και έτσι οι διαχειριστές των φυσικών οικοσυστημάτων, να επεμβαίνουν άμεσα», τόνισε.
Επεκτάθηκαν οι άδειες ερευνών των δασικών υπηρεσιών στην Ελλάδα
Η πιλοτική εφαρμογή της γενετικής παρακολούθησης στα δύο σημεία που επιλέχθηκαν στην Ελλάδα, στην Ελάτη Πιερίας, στην περιοχή κοντά στην Καλλιπεύκη και στο είδος της οξιάς κοντά στην περιοχή της Βαρβάρας στην Αρναία Χαλκιδικής, διήρκησε εξίμισι χρόνια και θα συνεχιστεί μέχρι το 2032-2033 «καθώς έχουμε πετύχει επέκταση της άδειας έρευνας, κάτι που είναι καινοτόμο για τα ελληνικά δεδομένα», επισήμανε από την πλευρά του ο υπάλληλος της Δασικής Υπηρεσίας, στην Επιθεώρηση Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής Μακεδονίας Θράκης, Φώτης Κιουρτσής.
Όπως εξήγησε ο ίδιος, όλο αυτό το διάστημα καταγράφηκαν στοιχεία για τα δάση που δεν υπήρχαν προηγουμένως και συγκρίθηκαν τα δεδομένα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία, διαπιστώνοντας αρκετές διαφορές. «Έχουμε δει αλλαγές αλλά δεν μπορούμε να τεκμηριώσουμε ότι είναι προϊόν της κλιματικής κρίσης η οποία δεν υφίσταται ακόμα. Είναι σε στάδιο που έρχεται. Έχουμε ενδείξεις και πρέπει να τις τεκμηριώσουμε, μιλώντας επιστημονικά», τόνισε.