Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής τίθεται υπό σοβαρή απειλή λόγω της κλιματικής κρίσης σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ προειδοποιούν ότι η αποδυνάμωση των «πράσινων» κανόνων θα έχει τεράστιο κόστος, καθώς η απώλεια βιοποικιλότητας και η κλιματική κρίση καταστρέφουν τα οικοσυστήματα που στηρίζουν την οικονομία.
Η Ευρώπη έχει σημειώσει πρόοδο στη μείωση των εκπομπών που θερμαίνουν τον πλανήτη, ωστόσο η εικόνα σε άλλους τομείς είναι ιδιαίτερα ανησυχητική.
Πρόκειται για την έβδομη σχετική έκθεση που δημοσιεύεται κάθε πέντε χρόνια από το 1995 και καταγράφει με σαφήνεια τα μεγάλα προβλήματα:
- Πάνω από το 80% των προστατευόμενων οικοτόπων βρίσκονται σε κακή ή πολύ κακή κατάσταση, με τα «μη βιώσιμα» πρότυπα κατανάλωσης και παραγωγής να οδηγούν στην απώλεια της άγριας ζωής.
- Ο «άνθρακας απορρόφησης» της ΕΕ έχει μειωθεί περίπου κατά 30% μέσα σε μια δεκαετία, καθώς η υλοτομία, οι δασικές πυρκαγιές και τα παράσιτα πλήττουν τα δάση.
- Οι εκπομπές από τις μεταφορές και τα τρόφιμα έχουν ελάχιστα μειωθεί από το 2005, παρά την πρόοδο σε άλλους τομείς.
- Τα κράτη μέλη απέτυχαν να προσαρμοστούν στην ακραία καιρική αλλαγή τόσο γρήγορα όσο αυξάνονται τα επίπεδα κινδύνου.
- Η πίεση στο νερό επηρεάζει ήδη έναν στους τρεις Ευρωπαίους και θα επιδεινωθεί με την αλλαγή του κλίματος.
Η εκτελεστική διευθύντρια του Οργανισμού, Λένα Υλά-Μονόνεν, τόνισε ότι «δυσκολευόμαστε να πετύχουμε τους στόχους του 2030 σε πολλούς τομείς» και προειδοποίησε πως αυτό «θέτει σε κίνδυνο τη μελλοντική ευημερία, ανταγωνιστικότητα και ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων».
Η κλιματική αλλαγή διαλύει την ανταγωνιστικότητα
Οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ για το περιβάλλον και την κλιματική πολιτική – Τερέσα Ριβέρα, Τζέσικα Ρόσβαλ και Βόπκε Χούκστρα – υπογράμμισαν ότι η αδράνεια θα έχει τεράστιο κόστος. «Η κλιματική αλλαγή αποτελεί άμεση απειλή για την ανταγωνιστικότητά μας», είπε ο Χούκστρα.
Παράλληλα, η Ριβέρα σημείωσε ότι «η καθυστέρηση ή αναβολή των κλιματικών στόχων θα αυξήσει μόνο το κόστος, θα βαθύνει τις ανισότητες και θα αποδυναμώσει την ανθεκτικότητα της Ευρώπης».
Η έκθεση αναδεικνύει επίσης την αποτυχία της ΕΕ να ανακόψει την απώλεια βιοποικιλότητας, ενώ μόνο δύο από τους 22 περιβαλλοντικούς στόχους για το 2030 βρίσκονται σε καλό δρόμο.
Θετικό στοιχείο αποτελεί η διεύρυνση των προστατευόμενων περιοχών, που το 2022 κάλυπταν το 26,1% της ξηράς και το 12,3% της θάλασσας.
Ωστόσο, η πρόοδος προς μια κυκλική οικονομία παραμένει ανεπαρκής, με την κάλυψη της ζήτησης υλικών μέσω ανακύκλωσης να αυξάνεται μόλις από 10,7% το 2010 σε 11,8% το 2023.
Η Κομισιόν δηλώνει ότι εξακολουθεί να στηρίζει την πράσινη ατζέντα, προσφέροντας όμως περισσότερη ευελιξία στη βιομηχανία και τα κράτη μέλη. Στον αντίποδα, η βελτίωση της ποιότητας του αέρα θεωρείται μια μεγάλη επιτυχία, με τους πρόωρους θανάτους από αιωρούμενα σωματίδια να έχουν μειωθεί σχεδόν στο μισό από το 2005.