Στην Γλασκώβη θα διεξαχθεί φέτος η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, COP26. Τί ακριβώς είναι αυτή η Διάσκεψη, ποια η μεγάλη της σημασία και τί μηνύματα στέλνει;
Τα πρώτα βήματα
Όταν μιλάμε για το κλίμα, την κλιματική αλλαγή και για περιβαλλοντικά ζητήματα, κάνουμε συχνά το λάθος να σκεφτόμαστε πως μιλάμε για κάτι που γεννήθηκε στον 21ο αιώνα. Οι Διασκέψεις του ΟΗΕ για το κλίμα όμως ξεκίνησαν ήδη από το 1995. Και ακόμη περισσότερο τα ζητήματα του περιβάλλοντος, οι κίνδυνοι για τον πλανήτη, κίνδυνοι που επιδεινώθηκαν από την ανθρώπινη και βιομηχανική πιο συγκεκριμένα, δραστηριότητα, βρίσκουν την αφετηρία τους στη δεκαετία του 70', όταν οι επιστήμονες άρχισαν να διαπιστώνουν τη περιβαλλοντική ρύπανση.
Έτσι λοιπόν πριν 26 χρόνια- εξού και COP26, γεννήθηκε η περίφημη Διάσκεψη CΟP (Conference of the Parties) του ΟΗΕ. Στο Βερολίνο, το 1995, όχι πολλά χρόνια μετά την επανένωση της Γερμανίας και το τέλος του ψυχρού πολέμου. Από τότε, κάθε χρόνο πραγματοποιείται η συγκεκριμένη Διάσκεψη του ΟΗΕ, μέσω της οποίας τα έθνη θέτουν τους στόχους και τις προτεραιότητες για το κλίμα, με βασική επιδίωξη την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
COP21: Η ιστορική συμφωνία των Παρισίων
Το 2015 έμελλε να λάβει χώρα μια καθοριστική Διάσκεψη, όπως κι έγινε. Στην Διάσκεψη COP21, που φιλοξενήθηκε στη Γαλλία υπεγράφη η ιστορική Συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα. Η μεγάλοι στόχοι που τέθηκαν τότε υιοθετήθηκαν από σχεδόν 200 κράτη και αποτελούν τον οδηγό της πράσινης μετάβασης έκτοτε.
Η συμφωνία έθεσε μακροπρόθεσμο στόχο τη σταθεροποίηση της ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη σε σε προβιομηχανικά επίπεδα, με σταθεροποίηση της ανόδου της κάτω του 1,5 βαθμού Κελσίου. Η Συμφωνία τέθηκε σε ισχύ στις 4 Νοεμβρίου του 2016 και κάθε χώρα οφείλει έκτοτε να αναφέρει και πώς προχωρά ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η Συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι ήταν καρπός όλων των προηγούμενων διασκέψεων με πιο γνωστή ίσως αυτήν που πραγματοποιήθηκε στο Κιότο της Ιαπωνίας, όπου υιοθετήθηκε και το, ομώνυμο της πόλης, πρωτόκολλο για το περιβάλλον.
Η δέσμευση της ΕΕ
Η ΕΕ δεσμεύτηκε να πιάσει τους στόχους που έθεσε η συμφωνία για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Τόσο σαν οργανισμός, όσο και κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά υπέγραψαν τη συμφωνία. Η ΕΕ έβαλε μάλιστα τον πήχη ακόμα ψηλότερα, δεσμευόμενη ότι θα είναι η πρώτη κλιματικά ουδέτερη οικονομία μέχρι το 2050.
Τί καινούργιο φέρνει η COP26;
Αν μπορούσαμε να σκιαγραφήσουμε τα πιο σημαντικά μηνύματα που θα φέρει η φετινή Διάσκεψη για το Κλίμα του ΟΗΕ, στη Γλασκόβη, ξεχωρίζουν δύο.
Το πρώτο είναι ότι ύστερα από ένα διάλειμμα ενός χρόνο περίπου τυπικά, αλλά ουσιαστικά περισσότερο, οι ΗΠΑ επανεντάχθηκαν στη Συμφωνία. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τράμπ, οι ΗΠΑ έθεσαν από το 2017 στο περιθώριο την πολιτική για το κλίμα και την πράσινη ανάπτυξη, μια πολιτική επιλογή που κορυφώθηκε με την επίσημη αποχώρηση των Αμερικανών το 2020 από τη Συμφωνία των Παρισίων.
Η έλευση Μπάιντεν στην προεδρία σφραγίστηκε από την επανένταξη της χώρας στη Συμφωνία. Ήταν μάλιστα μια από τις πρώτες πολιτικές πράξεις του νέου Προέδρου, με όποια συμβολική αξία αυτό μπορεί να έχει.
Το δεύτερο μήνυμα είναι η ίδια η διεξαγωγή της Διάσκεψης, καθώς είναι η πρώτη που θα λάβει χώρα εν μέσω πανδημίας, αφού αναβλήθηκε πέρυσι. Εκτιμάται ως πολύ κρίσιμη η διεξαγωγή της γιατί συμπίπτει με τα σχέδια και τις οικονομικές και πολιτικές πρωτοβουλίες για την ανάκαμψη των χωρών του κόσμου απέναντι στον οικονομικό στραγγαλισμό που επέφερε η πανδημία. Για τη Διάσκεψη, οι στόχοι της ανάκαμψης και η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, πρέπει να συνδεθούν πλέον με την πράσινη μετάβαση και την κλιματική ουδετερότητα. Αυτό είναι το μήνυμα που φαίνεται πως θα κυριαρχήσει στη φετινή Διάσκεψη. Η μετά COVID εποχή θα είναι πράσινη, με απλά λόγια.
Προεδρεύουσες χώρες για φέτος είναι το Ην. Βασίλειο από κοινού με την Ιταλία και η διεξαγωγή της Διάσκεψης είναι προγραμματισμένη για 1-12 Νοεμβρίου, στη Γλασκώβη μια από τις πιο «πράσινες» πόλεις του κόσμου.