Ίχνη ζωής περιέχει ένα υλικό αλκαλικό όσο η χλωρίνη που βρέθηκε στα βάθη των ωκεανών και δίνει στους επιστήμονες απίστευτες πληροφορίες.
Η γλίτσα, η οποία είναι έντονα αλκαλική λάσπη σερπεντίνη, περιείχε λιπιδικούς βιοδείκτες, υποστηρίζοντας τη θεωρία ότι η πρώιμη ζωή ξεκίνησε κοντά σε αρχαία ηφαίστεια λάσπης.
Ζωή μπορεί να βρεθεί παντού
Η ζωή επιμένει ακόμα και στα πιο δύσκολα περιβάλλοντα. Οι οργανισμοί που ευδοκιμούν σε ακραίες συνθήκες κατατάσσονται στην κατηγορία «ακραιόφιλα» και προφανώς είναι μικροσκοπικοί.
Το γένος βακτηρίων Aquifex, για παράδειγμα, ευδοκιμεί στις θερμές πηγές του Γέλοουστοουν, στις ΗΠΑ, όπου οι θερμοκρασίες μπορούν να φτάσουν τους 91 βαθμούς Κελσίου. Το μικροσκοπικό πολυκύτταρο παράσιτο Henneguya salminicola αποφεύγει εντελώς το οξυγόνο. Το βραδύπορο μπορεί ακόμη και να επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο κρύο κενό του διαστήματος.
Λίπη μέσα στην μπλε γλίτσα μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής
Πού άλλου μπορεί να υπάρχει ζωή; Μια απάντηση έδωσε νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Communications Earth & Environment. Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Βρέμης ανέλυσαν δείγματα πυρήνα μήκους 1,5 μέτρου που ελήφθησαν από ένα από τα πιο έντονα περιβάλλοντα στον πλανήτη: τα ηφαίστεια λάσπης κοντά στην Τάφρο των Μαριάνων.
Εκεί οι επιστήμονες βρήκαν στοιχεία βιοδεικτών λιπιδίων που υποδεικνύουν μικροβιακή ζωή, μέσα σε αυτή τη λάσπη σερπεντίνη. Η λάσπη αυτή δημιουργείται από μια αντίδραση που συμβαίνει όταν το νερό αλληλεπιδρά με πυριγενή πετρώματα. Επειδή αυτό το πέτρωμα βρίσκεται συχνά βαθιά μέσα στη Γη και απαιτεί νερό για να σχηματιστεί, βρίσκεται συχνά κοντά σε ζώνες υποβύθισης.
Η ανακάλυψη αυτών των βιοδεικτών ενισχύει την άποψη ότι η πρώιμη ζωή πιθανώς ξεκίνησε κοντά σε αρχαία ηφαίστεια λάσπης.
Σε χαμηλότερα βάθη, αυτό το πέτρωμα, όταν οξειδώνεται, έχει ανοιχτό πράσινο χρώμα. Αλλά καθώς πάμε βαθύτερα, τα πετρώματα μετατρέπονται σε ένα είδος μπλε απόχρωσης, το οποίο αποτελείται από σερπεντίνη με κομμάτια βρουκίτη. Αυτή η μπλε λάσπη είναι πολύ επικίνδυνη για τη ζωή, καθώς διατηρεί ένα εξαιρετικά αλκαλικό pH 12 - παρόμοιο με αυτό της χλωρίνης - και στερείται σοβαρά θρεπτικών συστατικών. Στην πραγματικότητα, αυτή η γλίτσα είναι τόσο αφιλόξενη που η εύρεση βιοδεικτών εξαρχής αποδείχθηκε αρκετά δύσκολη, καθώς το DNA μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθεί με τόσο μικρό αριθμό κυττάρων.
«Αλλά καταφέραμε να ανιχνεύσουμε λίπη», δήλωσε σε δελτίο τύπου ο Πάλας Κούμαγουατ, επικεφαλής συντάκτης της μελέτης και διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης. «Με τη βοήθεια αυτών των βιοδεικτών καταφέραμε να αποκτήσουμε γνώσεις σχετικά με τις στρατηγικές επιβίωσης των μικροβίων που μεταβολίζουν μεθάνιο και θειικά άλατα σε αυτό το ακραίο περιβάλλον».
Η μπλε γλίτσα δίνει πληροφορίες που δεν μπορούμε να βρούμε αλλού στη γη
Αυτά τα λίπη προέρχονται από τις κυτταρικές μεμβράνες βακτηρίων και αρχαίων (μονοκυτταρικοί οργανισμοί). Η ηλικία τους μπορεί να πει στους επιστήμονες εάν αυτές οι μικροβιακές κοινότητες ευδοκιμούν αυτήν τη στιγμή σε αυτό το περιβάλλον ή αποτελούν απολιθωμένα στοιχεία προηγούμενης κατοίκησης.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι αυτοί οι συγκεκριμένοι οργανισμοί πράγματι επιμένουν κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας και αποτελούν μέρος μιας μεγαλύτερης κοινότητας κατοίκων του υποθαλάσσιου πυθμένα που, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, αποτελεί ένα εκπληκτικό 15% της ζωντανής βιομάζας της Γης. «Αυτή η διάκριση μας βοηθά όταν εργαζόμαστε σε περιοχές με εξαιρετικά χαμηλή βιομάζα και έλλειψη θρεπτικών συστατικών», δήλωσε ο Κούμαγουατ.
Παραδόξως, ήταν μια μεγάλη χρονιά για την «μυστηριώδη γλίτσα», καθώς μια μελέτη που δημοσιεύτηκε μόλις το περασμένο καλοκαίρι εξήγαγε στοιχεία για νέες μορφές ζωής από ένα δείγμα μαύρης γλίτσας που βρέθηκε στον άξονα του πηδαλίου ενός ερευνητικού σκάφους. Αλλά αυτό το νέο εύρημα με την μπλε γλίτσα θεωρείται ακόμα πιο σημαντικό, καθώς οι επιστήμονες έχουν από καιρό αναγνωρίσει τα αρχαία ηφαίστεια λάσπης ως ιδανικά ενδιαιτήματα για τη δημιουργία πρώιμης ζωής στη Γη.
«Αυτό που είναι συναρπαστικό σε αυτά τα ευρήματα είναι ότι η ζωή υπό αυτές τις ακραίες συνθήκες, όπως το υψηλό pH και οι χαμηλές συγκεντρώσεις οργανικού άνθρακα, είναι ακόμη δυνατή», δήλωσε σε δελτίο τύπου η Φλόρενς Σούμποτς, επικεφαλής συντάκτης της μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Βρέμης. «Είναι απλώς συναρπαστικό να αποκτούμε γνώσεις για ένα τέτοιο μικροβιακό βιότοπο, επειδή υποψιαζόμαστε ότι η αρχέγονη ζωή θα μπορούσε να προέρχεται ακριβώς από τέτοιες τοποθεσίες».