Η Ατλαντική Μεσημβρινή Ανατροπή Κυκλοφορίας (AMOC) είναι ένα σύστημα ωκεάνιων ρευμάτων που ρυθμίζει τη θερμότητα μεταξύ των τροπικών και του βόρειου ημισφαιρίου. Πώς επηρεάζει όμως την Ευρώπη;
Το σύστημα αυτό μεταφέρει πάνω από 1.000 τεραβάτ θερμότητας, ποσότητα 50 φορές μεγαλύτερη από την παγκόσμια ενεργειακή κατανάλωση. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα εύθραυστο, καθώς εξαρτάται από τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και της αλατότητας της επιφάνειας της θάλασσας, οι οποίες διαταράσσονται από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Πώς θα επηρεάσει την Ευρώπη μία κατάρρευση της AMOC
Όπως εξήγησε το The Economist, μία πιθανή κατάρρευση της AMOC θα μπορούσε κάλλιστα να καταστρέψει την Ευρώπη. Οι χειμώνες θα γίνονταν πολικά ψυχροί, με θερμοκρασίες έως -20°C στις Βρυξέλλες και -50°C στο Όσλο. Η μέση βροχόπτωση σε ορισμένες περιοχές της Βόρειας Ευρώπης θα μειωνόταν απότομα και έως και το 80% της καλλιεργήσιμης γης στην Αγγλία δεν θα ήταν πλέον καλλιεργήσιμη χωρίς άρδευση. Στο χειρότερο σενάριο, θα ενισχύονταν οι καταιγίδες και οι θερινοί καύσωνες.
Οι επιπτώσεις όμως θα ήταν παγκόσμιες. Η μετατόπιση της ζώνης βροχοπτώσεων των τροπικών νοτιότερα θα ήταν επιβλαβής για τις αφρικανικές χώρες που βρίσκονται στο νότιο άκρο της Σαχάρας, αλλά και καταστροφική για τον Αμαζόνιο.
Σύμφωνα με την 6η έκθεση αξιολόγησης του IPCC (2023), η πιθανότητα κατάρρευσης της AMOC πριν το 2100 θεωρείται «μέτρια». Ωστόσο, σε επιστολή που απηύθυναν στα τέλη του 2024 προς το Βόρειο Συμβούλιο, 40 διεθνείς επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι πρόσφατες μελέτες «υποδηλώνουν πως η IPCC έχει υποτιμήσει αυτόν τον κίνδυνο και ότι η υπέρβαση αυτού του σημείου καμπής αποτελεί μια σοβαρή πιθανότητα ήδη από τις επόμενες δεκαετίες».
«Αυτό θα σήμαινε ενίσχυση και εντατικοποίηση της “ψυχρής σταγόνας” που έχει ήδη σχηματιστεί πάνω από τον υποπολικό Ατλαντικό και πιθανότατα θα οδηγούσε σε πρωτοφανή ακραία καιρικά φαινόμενα», πρόσθεσαν. Αυτό θα μπορούσε «δυνητικά» να απειλήσει τη βιωσιμότητα της γεωργίας στη βορειοδυτική Ευρώπη.