Το VAR μπορεί να έχει μπει εδώ και αρκετό καιρό στην ποδοσφαιρική πραγματικότητα, αλλά θα κάνει την εμφάνισή του σε τελική φάση ευρωπαϊκού πρωταθλήματος στο EURO 2021, που αρχίζει την ερχόμενη Παρασκευή 11 Ιουνίου.
Ο Ifab, ο φορέας που είναι υπεύθυνος για τους νόμους του παιχνιδιού, τον Μάρτιο του 2016 συμφώνησε για μια πειραματική φάση της χρήσης βοήθειας βίντεο στη διαιτησία.
Από την αγωνιστική περίοδο 2017-2018, το VAR εισήχθη στη Serie A και στην Bundesliga και τον επόμενο χρόνο στα γαλλικά και στα ισπανικά πρωταθλήματα, ενώ το 2019 εφαρμόσθηκε και στην Premier League.
Σε διεθνές επίπεδο, η FIFA τάχθηκε υπέρ της εφαρμογής του συστήματος από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018, που φιλοξενήθηκε στη Ρωσία.
«Πρόκειται για την αποφυγή μεγάλων και προφανών σφαλμάτων, όχι για μία νέα μορφή διαιτησίας, με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Ο στόχος δεν ήταν ποτέ να επαληθευτεί κάθε μικρό περιστατικό και θα υπάρχουν πάντα περιπτώσεις όπου είναι δυνατές διαφορετικές απόψεις», δήλωνε τότε ο Πιερλουίτζι Κολίνα, πρόεδρος της επιτροπής διαιτητών της FIFA.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν, υποστήριζε: «Είναι πολύ νωρίς. Σε αυτό το θέμα είμαι λίγο συντηρητικός. Ο διαιτητής πρέπει να παραμείνει ο δικαστής, διαφορετικά είναι σαν να ήταν ένα ρομπότ που αποφάσισε».
Ωστόσο, η UEFA επέλεξε να ακολουθήσει τον… δρόμο του VAR, με την εφαρμογή του στο Champions League τον Φεβρουάριο του 2019 και στη συνέχεια, αυτό το καλοκαίρι, στο EURO 2020.
Ο στόχος που τέθηκε κατά την έναρξη εφαρμογής του VAR ήταν αυτός της «ελάχιστης παρέμβασης για το μέγιστο όφελος».
Η UEFA υπενθύμισε τη Δευτέρα (7/6) πως οι βοηθοί βίντεο πρέπει να παρεμβαίνουν μόνο «όταν ένας διαιτητής κάνει ένα σαφές και προφανές σφάλμα ή σε περίπτωση μη αντίληψης ενός σημαντικού συμβάντος».
Πού μπορεί να επέμβει το VAR
Σύμφωνα με το ισχύον πρωτόκολλο, το VAR αφορά μόνο τέσσερα σενάρια που ενδέχεται να αλλάξουν την πορεία ενός αγώνα:
- επαλήθευση σε περίπτωση γκολ (επικυρωμένου ή μη)
- επαλήθευση σε περίπτωση φάουλ (είτε υπάρχει σφύριγμα είτε όχι)
- επαλήθευση σε περίπτωση άμεσης κόκκινης κάρτας (είτε έχει επιβληθεί είτε όχι)
- επαλήθευση της ταυτότητας ενός παίκτη υπό ποινή.
Η προβολή των εικόνων μπορεί να ζητηθεί από τον κεντρικό διαιτητή ή -και αυτή είναι η πιο συχνή περίπτωση- με πρωτοβουλία των βοηθών βίντεο.
Ο έλεγχος μπορεί να σχετίζεται με ολόκληρη τη φάση επίθεσης, που οδηγεί στο συμβάν, κάτι που σημαίνει ότι ένα γκολ μπορεί, για παράδειγμα, να ακυρωθεί για φάουλ που διαπράχθηκε πολύ νωρίτερα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι βοηθοί βίντεο δεν μπορούν να πάρουν μια απόφαση, η οποία πάντα εναπόκειται στον κεντρικό διαιτητή.
Κατά τη διάρκεια του EURO 2020, εκτός από τις 18 ομάδες διαιτητών, 22 διαιτητές θα είναι υπεύθυνοι για το VAR.
Ολόκληρη η ομάδα βοηθών βίντεο θα βρίσκεται στην έδρα της UEFA, την πόλη Νιόν της Ελβετίας, όπου έχουν δημιουργηθεί δύο «VAR-Rooms».
Οι ομάδες VAR αποτελούνται από έναν κύριο διαιτητή βίντεο (τον VAR), ο οποίος έρχεται σε επαφή με το κέντρο και υποστηρίζεται από δύο βοηθούς (AVAR), ένας εκ των οποίων είναι ειδικά υπεύθυνος για το οφσάιντ.
Αυτή η ομάδα συνοδεύεται από τρεις τεχνικούς βίντεο και έναν επιπλέον βοηθό, υπεύθυνο για τον συντονισμό του έργου ολόκληρης της ομάδας.