Υλικό που θα βοηθήσει το έργο της ανάκρισης στην εκτίμηση των ποινικών ευθυνών για την τραγωδία στο Μάτι αναμένει ο ανακριτής της υπόθεσης από τη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών, προς την οποία ο δικαστικός λειτουργός απέστειλε κρίσιμο στοιχείο που κατέσχεσε πριν από λίγες ημέρες από χώρο ιδιωτικής εταιρείας.
Πρόκειται για το καταγραφικό μηχάνημα φωνής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ), στο οποίο ο ανακριτής της υπόθεσης, Αθανάσιος Μαρνέρης, είχε εστιάσει από την αρχή της έρευνάς του. Το σημαντικό υλικό, που περιέχει εξαιρετικής σημασίας καταγραφές αξιωματικών της Πυροσβεστικής από την 23η Ιουλίου 2018 για τη φονική πυρκαγιά, κατασχέθηκε από τον ανακριτή ο οποίος μετέβη ο ίδιος στον επίμαχο χώρο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το καταγραφικό είχε μεταφερθεί σε ιδιωτική εταιρεία στο πλαίσιο σύμβασης για τη συντήρηση των μηχανημάτων. Η ανάλυση του υλικού από τη ΔΕΕ ενδέχεται να δώσει σαφέστερη εικόνα για όσα πραγματικά συνέβησαν από το μεσημέρι έως αργά το βράδυ της ημέρας που η φωτιά κατέκαψε το Μάτι, αφήνοντας πίσω της 102 νεκρούς.
Παράλληλα, ο κ. Μαρνέρης μελετά και τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας που του παραδόθηκε χθες, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, εντοπίζουν αρκετά «προβληματικά» σημεία στον τρόπο διαχείρισης της καταστροφής από τη φωτιά. Οι ελεγκτές της Αρχής εντοπίζουν δεκάδες σημεία που αναδεικνύουν πειθαρχικές ευθύνες εμπλεκομένων.
Μεταξύ άλλων, το πόρισμα αναφέρεται στην Πολιτική Προστασία, της οποίας το Κεντρικό Συντονιστικό Οργανο (ΚΣΟΠΠ) συνεδρίασε την επίμαχη ημέρα στις 21:30 χωρίς να προχωρήσει σε λήψη ουσιαστικών αποφάσεων για ενέργειες που έπρεπε να γίνουν και ανάγκες που έπρεπε να καλυφθούν. Αντ' αυτού, σύμφωνα με τους επιθεωρητές, «εκδόθηκαν γενικές κατευθύνσεις». Ολα αυτά μάλιστα, σύμφωνα με το πόρισμα, ενώ ήδη η φωτιά είχε προσλάβει, με βάση τις διατάξεις του νόμου, χαρακτηριστικά περιφερειακής καταστροφής μεγάλης έντασης.
Στη Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας καταλογίζεται επίσης πως θα έπρεπε να είχε αναλάβει τον συντονισμό για τη διάθεση μηχανισμού και μέσων για την αντιμετώπιση της φωτιάς, εφόσον για την κατάσβεση της πυρκαγιάς δεν αρκούσαν το δυναμικό και τα μέσα της εν λόγω Περιφερειακής Ενότητας Βόρειου Τομέα. Παράλληλα, ο τότε γ.γ. Πολιτικής Προστασίας, και ενώ ήδη είχε αρχίσει η τραγική καταγραφή νεκρών και η αναζήτηση αγνοουμένων σε στεριά και θάλασσα, «με εξουσιοδότησή του στις 24/7, ώρα 11:58 προς την περιφερειάρχη για την απόφαση κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, προσέδωσε στην εν λόγω καταστροφή χαρακτήρα "τοπικής - μικρής έντασης"».
Στο κεφάλαιο για την Πυροσβεστική, οι επιθεωρητές τονίζουν, μεταξύ άλλων, πως ουδέποτε συγκλήθηκε το Συμβούλιο Διαχείρισης Κρίσεων υπό τον αρχηγό του Σώματος για την παροχή κατευθύνσεων και τη χάραξη της επιχειρησιακής τακτικής.
Αναφορικά με το θέμα της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών από το Μάτι, στο πόρισμα της Αρχής αναφέρεται πως δεν υποβλήθηκε σχετική εισήγηση, καθώς το Πυροσβεστικό Σώμα στο συμπληρωματικό απαντητικό του έγγραφο ανέφερε ότι δεν «κατέστη δυνατόν να εντοπιστεί διοικητικό έγγραφο που να αποδεικνύει ότι υπήρξε εισήγηση για το μέτρο της οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών». Να σημειωθεί ότι η εισήγηση υποβάλλεται από τον εκάστοτε επί τόπου επικεφαλής αξιωματικό του ΠΣ, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου.
Στην κατάθεση που έδωσε, τον Δεκέμβριο του 2019, στους επιθεωρητές ο νυν υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, ανέφερε πως για την πυρκαγιά στο Μάτι θα έπρεπε να είχε δοθεί άμεσα εντολή απομάκρυνσης, «παρά ταύτα νομίζω δεν είχαν εξασφαλιστεί οι αναγκαίοι όροι για την ασφάλεια απομάκρυνσης. Εκτιμώ ότι δύο ήταν από τους βασικούς παράγοντες που δεν επέτρεψαν τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την απομάκρυνση. Ο πρώτος ήταν η μη στεγανοποίηση της Λεωφόρου Μαραθώνος με αναστροφή, δηλαδή κλείνεις από μπροστά και τους γυρίζεις πίσω. Δεν τους επιτρέπεις να μπουν μέσα στον οικιστικό ιστό. Και ο δεύτερος είναι ότι δεν αφήνεις τα φέρι μποτ στην περιοχή που κινδυνεύει, να αδειάσουν από τη φορά της φωτιάς. Νομίζω ότι αυτά έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη δυσκολία του κόσμου να απομακρυνθεί».
Για την Περιφέρεια, η Αρχή αναφέρει στο πόρισμα πως δεν διέθετε εξειδικευμένα στελέχη Πολιτικής Προστασίας, αλλά και ότι είχε αποστείλει το σχέδιο για την αντιμετώπιση κινδύνων από πυρκαγιές μόλις τρεις ημέρες πριν, δηλαδή στις 20 Ιουλίου, ενώ θα έπρεπε να το έχει έτοιμο πριν από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου.