Ένα μακροχρόνιο και πολυετές αίτημα των κατοίκων του Αϊ-Στράτη παίρνει σάρκα και οστά, ικανοποιώντας μια επιθυμία που για πολλά χρόνια καμία κυβέρνηση δεν είχε καταφέρει να δώσει οριστική λύση, με παρέμβαση του διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου, Γρηγόρη Δημητριάδη.
Σύμφωνα με το ΦΕΚ που έχει δημοσιευθεί, ξεκαθαρίζει το θεσμικό πλαίσιο για την αποκάλυψη του παλαιού οικισμού του Αγίου Ευστρατίου και παραχωρείται δωρεάν έκταση 4 στρεμμάτων στον οικείο δήμο, για πέντε χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη έκταση ανήκει στο υπουργείο Εργασίας.
Για το συγκεκριμένο έργο υπάρχει έτοιμη μελέτη έτσι ώστε να προχωρήσει η δημοπράτηση και η υλοποίηση του έργου με τη συνδρομή της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, η οποία έχει δεσμεύσει για τον σκοπό αυτό κονδύλια ύψους 854.560 ευρώ.
Όπως δήλωνε η δήμαρχος του νησιού, Μαρία Κακαλή, «πρόκειται για ένα ζήτημα ύψιστης σημασίας, ηθικής και συναισθηματικής, για το νησί που συνδέει το παρελθόν με το παρόν».
Για να επιλυθεί το συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξε η άμεση παρέμβαση του πρωθυπουργικού γραφείου και πιο συγκεκριμένα το ενδιαφέρον του Δημητριάδη Γρηγόρη, όταν περιήλθε σε γνώση του το συγκεκριμένο ζήτημα.
Ας σημειωθεί πως δεν είναι η πρώτη φορά που το νησί προσελκύει το ενδιαφέρον του Πρωθυπουργικού γραφείου καθώς μόλις πριν από λίγους μήνες είχε υπάρξει προσωπική μέριμνα για την αποστολή ασθενοφόρου ενώ η κυρία Κακαλή έχει διαβεβαιώσεις πως το ενδιαφέρον θα είναι πάντα στραμμένο δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους που δίνουν ζωή στον τόπο τους, όπως ακριβώς οι κάτοικοι αυτού του ιστορικού ακριτικού νησιού.
Ο Παλαιός Οικισμός είχε καταστραφεί ολοσχερώς στον σεισμό του 1968 και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταφερθούν σε άλλο τμήμα του νησιού και να χτίσουν τα σπίτια τους και τις ζωές τους απο την αρχή.
Για τον σκοπό αυτό δημιουργήθηκε ένας νέος οικισμός εκεί όπου παλαιότερα υπήρχαν τα χωράφια και περιβόλια. Ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου, τα οικοδομικά υλικά και τα ερείπια του παλαιού οικισμού «ενσωματώθηκαν» στον ορεινό όγκο του νησιού και εκτός από λιγοστά πέτρινα σπίτια που σώθηκαν και το κτίριο της Μαρασλείου Σχολής, που σήμερα στεγάζει το Μουσείο Δημοκρατίας του νησιού, τίποτε άλλο δεν θυμίζει το παρελθόν του Αη Στράτη.
Τα πρώτα χρόνια του 2000 ο οικισμός χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός ενώ το 2008 ο δήμος εκπόνησε μελέτη κτηματογράφησης του χώρου.
Με την παραχώρηση της έκτασης από το υπουργείο Εργασίας, ανοίγει ο δρόμος για να προχωρήσει η αποκάλυψη των κοινόχρηστων χώρων του παλαιού οικισμού από τα οικοδομικά υλικά που τους έχουν σκεπάσει και η δημιουργία ενός δανειοθαλάμου δομικών λίθων για να επιτευχθεί ο διαχωρισμός των υλικών και να επαναχρησιμοποιηθούν οι αυθεντικοί λίθοι των παλαιών οικημάτων, σύμφωνα με το e-ota.gr.
Στόχος του δήμου αποτελεί, τέλος, η αποκατάσταση του οικισμού για να προσελκύσει κατοίκους στο νησί που είδε τον πληθυσμό του μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1968 να μειώνεται σημαντικά.