Ολοκληρώθηκε η συνέντευξη Τύπου, με την παρουσία δημοσιογράφων, από τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά, στο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής, στο Χαλάνδρι, για τις φωτιές.
Ο κ. Χαρδαλιάς απάντησε στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων για τη διαχείριση των εστιών φωτιάς, σε όλη τη χώρα, την τελευταία εβδομάδα.
Τι είπε για τη φωτιά στην Εύβοια
Ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας επισήμανε ότι «κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε 586 φωτιές σε 8 ημέρες, από 1 έως 8 Αυγούστου», ενώ αναφέρθηκε και στο πώς λειτούργησαν τα εναέρια μέσα.
«Η κατάσταση στην Εύβοια είναι: όλα τα μέτωπα σε ύφεση, κρατάμε όλες τις επίγειες δυνάμεις στην περίμετρο της φωτιάς, η εναέρια προσβολή είναι δύσκολη γιατί η ορατότητα είναι χαμηλή», είπε ο κ. Χαρδαλιάς.
Αναφέρθηκε ακόμη στον χαμό του χειριστή μηχανήματος χθες στη Φωκίδα: «Χθες χάσαμε έναν ακόμη μαχητή, χειριστή μηχανήματος. Η σκέψη μας είναι με την οικογένειά του. Παραμένουμε σε επιφυλακή».
Ερωτήσεις-Απαντήσεις
«Γιατί δεν έβλεπαν πυροσβεστικά αεροπλάνα στον ουρανό»
«Εχουμε 74 εναέρια μέσα. Υπάρχει αντίληψη ότι πετάνε ταυτόχρονα. Από αυτά τα 74, τα 67 είναι πυρόσβεσης, τα υπόλοιπια αποτελούν συντονιστικά, μεταφοράς προσωπικού. Από τα 67 τακτικά, τα 6 με 7 έχουν συντηρήσεις. Από τα 60 που μένουν, τα 20 παραμένουν στις περιφερειακές βάσεις. Εχουμε δηλαδή το ελικόπτερο στην Καβάλα για να αντιμετωπίσουμε μια πιθανή φωτιά στη Δαδιά. Ακόμη και να ρισκάραμε, η απόσταση και μόνο σημαίνει ότι με τον ανεφοδιασμό θα ήθελε δύο ώρες. Είναι 20 περιφερειακά σε 12 βάσεις για να διαφυλάξουν τις περιοχές αυτές. Από τα 40 που παραμένουν δεν πετάνε όλα μαζί. Σε κάθε έξοδο πετάνε σχεδόν τα μισά και τα υπόλοιπα ανεφοδιάζονται για να πετάξουν μετά. Αρα, λέμε ότι 20 από αυτά είναι στον αέρα. Αντιλαμβάνομαι αυτό που ακούγεται, γιατί οι κάτοικοι δεν τα έβλεπαν. Η εικόνα της Εύβοιας είναι αυτή (σ.σ.: δείχνει εικόνα με φωτιά μανιτάρι), ο καπνός δεν επιτρέπει στα εναέρια να πετούν. Από χθες δεν μπορούσε να περάσει κανένα πτητικό μέσο στην Εύβοια. Στις 2 το μεσημέρι χθες άνοιξε μια δίοδος, πέρασαν δύο ελικόπτερα, μετά έκλεισε ξανά. Το απόγευμα άνοιξε μια ακόμη δύο δίοδος, πέρασαν 2 Μ-8. Είναι επικίνδυνο στα τυφλά να πετάνε οι πιλότοι. Η φωτιά δημιουργεί μικροκλίμα. Για να πετάξουν τα εναέρια, χρειάζεται να διασφαλιστεί πώς θα προσεγγίσουν, πού θα ρίξουν και πώς θα φύγουν. Αν δεν πληρούνται και οι τρεις, δεν γίνεται η ρίψη» είπε ο Νίκος Χαρδαλιάς, και συμπλήρωσε:
«Είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια πρωτοφανή κατάσταση. Είχαμε 586 πυρκαγιές από την 1η Αυγούστου έως τις 8 Αυγούστου. Καθημερινά έπρεπε να αντιμετωπίσουμε τριψήφιο αριθμό φωτιών».
«Προφανώς είχαμε προετοιμαστεί για τις φωτιές»
Στην ερώτηση του Νίκου Μαρουλίδη για το iefimerida, ότι «στις 15 Ιουνίου λέγαμε ότι είμαστε έτοιμοι για τις μελλοντικές κρίσεις, σήμερα, μετά από όσα έγιναν, πόσο έτοιμοι ήμασταν τελικά;», ο Νίκος Χαρδαλιάς απάντησε ως εξής:
«Στις 15 Ιουνίου είχαν αναπτυχθεί 80 εποχικά κλιμάκια. Οι 2.500 εποχικοί από τις 5 Μαΐου ήταν στη θέση τους. Ολα τα μισθωμένα ήταν στη βάση τους και τα υπουργεία πήραν μια πρωτοβουλία, βλέποντας την κατάσταση που επικρατούσε, για ένα πρόγραμμα άμεσων, επειγουσών καθαρισμών, που αφορούσε 21 σημεία. 18 στην Αττική, το Σέιχ Σου, την Αρχαία Ολυμπία και το Τατόι. Αν στην Ιπποκράτειο Πολιτεία δεν είχαμε κάνει τους καθαρισμούς, η φωτιά θα έτρεχε και δεν θα μπορούσαμε να την ανασχέσουμε στη Μαλακάσα. Αν δεν είχαμε κάνει τους καθαρισμούς στους Θρακομακεδόνες, θα είχαμε χάσει τετραπλάσιο αριθμό σπιτιών. Αν δεν είχαμε κάνει τους καθαρισμούς στο Τατόι δεν θα μπορούσαμε να το ανασχέσουμε. Προφανώς είχαμε προετοιμαστεί. Παραλάβαμε 51 μέσα, τα κάναμε 74, γιατί βλέπαμε τι έρχεται. Ο,τι δεν έγινε δεκαετίες τώρα, έγινε αυτά τα δύο χρόνια. Η κάθε χώρα ετοιμάζεται για έναν μεγάλο αριθμό συμβάντων. Είχαμε να αντιμετωπίσουμε έναν μεγάλο καύσωνα και μια ακολουθία περιστατικών, μοναδικό στην ιστορία της Πυροσβεστικής».
Η ερώτηση του iefimerida.gr στο 10:30''
Για την επιτήρηση στις 3 Αυγούστου
«Η χώρα για πρώτη φορά επένδυσε στους air-tractors. Κάθε μέρα έχουμε εναέρια επιτήρηση και συνήθως στις 11 στην Αττική σηκώνονται οι δύο τράκτορες και περιπολούν. Την προηγούμενη είχαν 11 με 2:30 το μεσημέρι επιτήρηση, μετά προσγειώνονται και μετά από μια ώρα περίπου που χρειάζεται ο ανεφοδιασμός τους ξανασηκώνονται. Την ημέρα εκείνη, το πρωί, μας δόθηκαν τα 5 Καναντέρ σε μη διαθεσιμότητα. Το πικ της θερμοκρασίας ήταν στις 3 με 3:30. Αν σηκώναμε στις 11 τους τράκτορες, σημαίνει ότι εκείνη την ώρα του καύσωνα θα κατέβαιναν για ανεφοδιασμό. Δώσαμε επομένως εντολή να βγουν στις 2. Η φωτιά μάς ανακοινώθηκε στις 13:22. Στις 13:25 οι τράκτορες πήραν εντολή να απογειωθούν. Πήραν νερό από τη λίμνη Μαραθώνα και 44 λεπτά μετά έκαναν τις πρώτες ρίψεις. Την ίδια ώρα, η Τατοΐου πήρε εντολή, 13:26, πήρε από τη δεξαμενή και στις 13:40 είχε κάνει την πρώτη ρίψη. Η φωτιά όμως δεν πιανόταν, γιατί ήταν σε ακαθάριστο, συμπαγές δάσος. Ακούω και τη συζήτηση περί άπνοιας. Ο μετεωρολογικός σταθμός Τατοΐου έδινε (σ.σ.: σε κάποια χρονική στιγμή την 3η Αυγούστου) 45 χλμ., 6 μποφόρ ριπές. Και δεν μπορεί να αναφέρεται κάποιος στον μέσο όρο της ημέρας, που ήταν δύο μποφόρ», είπε ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας.
Πότε ενεργοποιήθηκε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πολιτικής Προστασίας
«Ενεργοποιήθηκε την ίδια μέρα. Είχαμε πλήρη αντίληψη το βράδυ ότι τα μέτωπα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Στις 21:30 ενεργοποιήσαμε τον μηχανισμό, αφού προηγήθηκε τηλεφωνική κρούση. Όλα αυτά είναι στη διάθεση του οποιουδήποτε. Σε τι αργήσαμε; Εφαρμόσαμε το πρωτόκολλο μέχρι τέλους. Όλος ο κρατικός μηχανισμός ενεργοποιήθηκε. Είμαστε ευγνώμονες για την ανταπόκριση όλων αυτών των ανθρώπων. Καμία καθυστέρηση δεν υπήρχε», σημείωσε ο Ν. Χαρδαλιάς.
Για τη φωτιά στην Εύβοια
«Η χώρα μόνο δύο μέτωπα μπορεί να αντιμετωπίσει: ήταν 8 μεγάλες πυρκαγιές. Αντιμετωπίσαμε 99 πυρκαγιές σε μία μέρα. Όλος ο μηχανισμός ήταν ενεργοποιημένος. Δεν υποβαθμίσαμε καμία πυρκαγιά. Αν δείτε το βράδυ πώς έχει εξελιχθεί η πυρκαγιά με ριπές 6 μποφόρ στην Εύβοια, το πρωί η κατάσταση ήταν εξωπραγματική. Για πρώτη φορά έγινε ανάκληση αδειών. Κάθε σπίτι που χάνεται, κάθε άνθρωπος που παλεύει για το βιός του και το χάνει, για εμάς είναι μαχαιριά. Προείχε να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Το μέτωπο στην Εύβοια, 23 χιλιόμετρα, κινούνταν ανεξέλεγκτο. Ήμασταν εκεί, όλες οι δυνάμεις ήταν εκεί και ενισχύονταν συνέχεια. Όλο μας το προσωπικό διατέθηκε. Κάποιοι ήταν για να παρακολουθούν τα μέτωπα. Ακούω κριτική ότι υπήρχαν πυροσβεστικά στους οικισμούς, έβλεπαν τη φωτιά και δεν επιχειρούσαν. Αυτοί που έμεναν πίσω έμεναν για να σώσουν ανθρώπους. Κύριο μέλημά μας η ανθρώπινη ζωή, μετά η ανθρώπινη περιουσία και, τέλος, όσο και αν πονάμε να το λέμε, το φυσικό περιβάλλον».
«Δεν μπορεί να ακούγεται ότι δόθηκαν κακώς οι εκκενώσεις»
Σε ερώτηση για τις εκκενώσεις περιοχών, αν βοήθησαν ή άφησαν απροστάτευτες περιοχές, ο κ. Χαρδαλιάς απάντησε: Όταν έχεις μία κατάσταση με ανεξέλεγκτα μέτωπα παντού, το μείζον ζήτημα είναι η ανθρώπινη ζωή. Δεν μπορεί να ακούγεται ότι δόθηκαν κακώς οι εκκενώσεις. Υπάρχει ένα μοντέλο και ξέρουμε πότε πλησιάζει μια φωτιά και είναι επικίνδυνη. Είμαι ευγνώμων για τους κατοίκους που έμειναν μαζί με τους πυροσβέστες και έδωσαν μάχη. Το 112, η απόλυτη παρακαταθήκη της θωράκισης της χώρας.
«Η δική μου παραίτηση είναι πάνω πάνω στο συρτάρι του πρωθυπουργού»
«Δεν ξέρω αν υπάρχει οργανωμένο θέμα εμπρησμού. Η δική μου παραίτηση είναι πάνω πάνω στο συρτάρι του πρωθυπουργού, γιατί καλούμαι κάθε μέρα να παλέψω και να πάρω δύσκολες αποφάσεις, που αφορούν την ανθρώπινη ζωή. Πάντα είχα αίσθηση καθήκοντος και πάντα αναλάμβανα την ευθύνη. Η παραίτησή μου είναι στο συρτάρι του πρωθυπουργού. Δεν θέλω να κάνω καριέρα πολιτικού, δεν θα είμαι υποψήφιος κάπου. Είναι πατριωτικό το καθήκον της συνεργασίας για τα θέματα αυτά. Κάθε σπίτι που χάνεται, για όλους εμάς, είναι μία τραγωδία και μία μαχαιριά στην καρδιά μας. Αυτές τις ημέρες δόθηκε μία τεράστια μάχη. Άυπνοι όλες αυτές τις ημέρες, μείναμε εκεί, καθοδηγώντας τα παιδιά της Πυροσβεστικής, του Λιμενικού. Μία μάχη που ήταν η δυσκολότερη που υπήρξε ποτέ. Την ώρα της μάχης κάποιοι πυροβολούν τους μαχητές. Σε αυτή την καταστροφή οι απώλειες είναι από την πλευρά των μαχητών και όχι των πολιτών».
Αυτές είναι οι δυνατότητες του κρατικού μηχανισμού;
«Προφανώς δεν υπάρχει καμιά ικανοποίηση μετά από μία τέτοια καταστροφή. Όλες οι δυνάμεις βρέθηκαν σε άμεσο χρόνο στα συμβάντα. Είναι σίγουρο ότι, κλείνοντας όλη αυτή τη διαδικασία, θα υπάρχει αποτίμηση. Η εντολή του πρωθυπουργού είναι ξεκάθαρη: έρευνα σε κάθε επίπεδο. Αν χρειαστεί, θα αποδοθούν οι ευθύνες. Αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Είναι η παρακαταθήκη μας για την επόμενη ημέρα. Η χώρα μας ήταν ενισχυμένη παρά ποτέ. Θα κάνουμε την αυτοκριτική που κάνουμε κάθε φορά», τόνισε ο Ν. Χαρδαλιάς.
Η Εύβοια καίγεται για 8η μέρα -Τι θα αλλάζατε;
«Το γενικό πρόσταγμα το έχει το γενικό συντονιστικό κέντρο. Η εικόνα που δείχνετε είναι από ένα σημείο. Εμείς την ίδια ώρα βλέπουμε όλη την αποτύπωση και πού είναι τα πυροσβεστικά μας. Δεν είναι εύκολο μέσα σε ένα κέντρο επιχειρήσεων και να έχεις πέντε μεγάλες φωτιές και να ακούς τα πληρώματα να επιχειρούν, να ακούς την αγωνία τους. Δεν είναι εύκολο μέσα από μια γωνιά μιας περιοχής να κρίνεις ένα ολόκληρο επιχειρησιακό σχέδιο. Οι δυνατότητες που έχουμε είναι εξαιρετικές. Με πολύ σεβασμό στην αγωνία σας, κάποιοι πίσω διαχειρίζονται την ίδια ώρα 3.500 πυροσβέστες, 1.150 οχήματα, ανάλογα με το τι συμβαίνει σε κάθε περιοχή. Δεν είναι εύκολη η επιλογή. Οι επιλογές που κάναμε διαχειριζόμενοι 586 πυρκαγιές σε 8 μέρες, με 65 συναγερμούς εκκενώσεων, έσωσε ζωές. Το 112, δεν στέλνουμε ένα μήνυμα απλά. Είναι μία ολόκληρη διαδικασία, η λάθος απόφαση μπορεί να σκοτώσει. Να σας φιλοξενήσουμε στο κέντρο για να δείτε πως γίνεται η εκκένωση. Δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό. Η εκδήλωση των πυρκαγιών και τα δεδομένα τα χρονικά σε κάθε περίπτωση μπορεί να δημιουργούν εύλογες απορίες. Η διαχείριση έγινε με βάση τις προτεραιότητες. Έπρεπε να δώσουμε μάχη για να μην χαθεί η Αρχαία Ολυμπία.
Ποιο πρόσωπο έδινε τις εντολές;
Δεν είναι θέμα προσώπου. Ο τρόπος που κινηθήκαμε έσωσε ανθρώπινες ζωές. Άρα με δεδομένο ότι οι άνθρωποι αυτοί έπρεπε να προφυλάξουν τους συνανθρώπους μας το έκαναν με αυτόν το γνώμονα. Δεν μπορούμε από τη μία να λέμε τι καλοί είναι οι πυροσβέστες μας και από την άλλη να πυροβολούμε την πυροσβεστική. Ποτέ αυτή η συγκυρία δεν έχει υπάρξει. Θα το ξαναπώ. Το κάθε σπίτι που χάνεται, ο κάθε άνθρωπος που υποφέρει για εμάς είναι μία μαχαιριά.
Έχει ανοίξει συζήτηση στην κυβέρνηση για το μοντέλο της δασοπροστασίας;
Όσοι έχουμε ασχοληθεί με αυτό που λέμε βουνό, δάσος, εδώ και δεκαετίες διαχειριστικά σχέδια που αφορούν τους δρυμούς μας δεν έχουν υπάρξει. Ο δάσος όταν εγκαταλειφθεί, όταν δεν είναι ζωντανό, θα δημιουργήσει συνθήκες που δεν μπορεί να το σώσει κανένας.
Το ζήτημα της διάθεσης των πόρων. Το 1,7 δις αφορά σε 39 παρεμβάσεις σε 4 άξονες που ένας από αυτούς είναι το ζήτημα της πρόληψης, της εκπαίδευσης. Οι αντιπυρικές θα ανοίξουν εκεί που πρέπει να ανοίξουν. Ο πρωθυπουργός, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης στις 15 Ιουλίου ανακοινώσαμε το πρόγραμμα 300 εκατομμυρίων για τα επόμενα 5 χρόνια, που αφορά στο άνοιγμα των αντιπυρικών.
Για τα δασαρχεία
Έχω απέραντο σεβασμό σε αυτό που κάνουν τα δασαρχεία. Όταν υπάρχουν κάποιοι που πρέπει να το φυλάξουν και δεν το κάνουν, εμείς σαν Πολιτική Προστασία δεν μπορούμε να περιμένουμε. Η διαδικασία του να γίνουν οι μελέτες, να φύγουν οι μελέτες, μέχρι εδώ. Καίγονται τα δάση μας χωρίς να υπάρχει σχέδιο. Είναι η πρώτη φορά που έχουμε σχέδιο που είχε αναπτυχθεί πριν συμβεί αυτό.
Τι διαφορετικό θα κάνατε;
Πώς είναι δυνατό να έχουμε έναν σχεδιασμό που αφορά μόνο τις εκκενώσεις. Το δεύτερο στάδιο είναι να διασώσουμε τις κατοικίες. Τι ήταν λάθος. Εμείς σώζαμε ζωές. Στέλναμε κατευθείαν οχήματα. Στις Αφίδνες οι μάχες ήταν μέσα στα σπίτια. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να εκτονώσουμε το μέτωπο, με λιγότερες απώλειες περιουσιακές.
Γιατί ο πρωθυπουργός ζήτησε συγγνώμη;
Ο κρατικός μηχανισμός έκανε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό. Όμως δεν είμαστε ικανοποιημένοι μετά από μία τέτοια καταστροφή. Ο πρωθυπουργός έχει συγκλονιστεί με αυτό που έχει συμβεί και όλοι νιώθουμε την ανάγκη να ζητήσουμε συγγνώμη στους ανθρώπους που χάσανε το βιός τους. Σας έδωσα τα δεδομένα. Το αν θα μπορούσαμε να το κάνουμε καλύτερα, είναι ένα ζήτημα που θα το αποτιμήσουμε.