Όταν βρισκόμουν στα τέλη της δεκαετίας του’90 στο Σαν Φραντσίσκο, ένας Αμερικανός δημοσιογράφος με ρώτησε «έχετε ουρανοξύστες στην Αθήνα;» και δεν ήξερα πως να του απαντήσω.
Αμέσως μετά, το μυαλό μου πήγε στον Πύργο Αθηνών και του είπα «ναι, έχουμε έναν!». Μέχρι τότε δεν με είχε απασχολήσει αυτό το ερώτημα, ότι η ανάπτυξη μετριέται και με ουρανοξύστες, ειδικά αν κρίνουμε από το εύπορο σε σχέση με τα ελληνικά δεδομένα Μανχάταν που ορθώνεται τη νύχτα μπροστά στα μάτια σου σαν φωταγωγημένο και κοσμοπολίτικο τείχος, σαν καρτ-ποστάλ που σου έστειλε η ίδια η ανάπτυξη, αν ήταν πρόσωπο, για να σου δείξει πώς είναι.
Ο Πύργος Αθηνών ήταν προϊόν της εγχώριας φαντασίας που πολλοί υποστηρίζουν ότι επηρεάστηκε από την αισθητική του ουρανοξύστη Seagram στο Μανχάταν που είχε κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50. Εδώ να πούμε ότι η διορατικότητα της κατασκευαστικής εταιρείας «Αλβέρτης – Δημόπουλος ΑΕ» που συνέλαβε την ιδέα του πύργου-που σε αντίθεση με αυτόν του ΟΤΕ, ο Πύργος Αθηνών ήταν προϊόν ιδιωτικής πρωτοβουλίας- φάνηκε ακόμα και από την επιλογή της δημιουργίας υπόγειου πάρκινγκ, σε μια εποχή, της «βίλας Μαργαρίτας», όπου δεν υπήρχαν πολλά αυτοκίνητα να κυκλοφορούν στους δρόμους. Άρα δημιούργησαν πάρκινγκ σε μια εποχή που υπήρχαν άφθονοι χώροι για παρκάρισμα.
Η ανάπτυξη που έφερε η αποπεράτωση του Πύργου Αθηνών έδωσε άλλη αξία στην περιοχή. Η κατασκευάστρια εταιρεία είχε δεχτεί μάλιστα, συγχαρητήρια και από την εταιρεία διαχείρισης του Πύργου του Άιφελ. Καθοριστικό, στη διαμόρφωση του τρόπου σκέψης και κατεύθυνσης στην όλη επαγγελματική δράση του Αλέξανδρου Αλβέρτη, υπήρξε το γεγονός ότι τις σπουδές του ως Πολιτικός Μηχανικός τις έκανε στο πρωτοπόρο στον τομέα αυτό Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις, στο Σικάγο. Δηλαδή, σε ένα επιστημονικό περιβάλλον με μακρά πρωτοποριακή συμβολή στην εκπαίδευση και κατάρτιση διακεκριμένων στελεχών στο χώρο του σχεδιασμού και κατασκευής ουρανοξυστών στις ΗΠΑ. Φυσικό επακόλουθο της εξοικείωσης αυτής με την δημιουργική έκρηξη της εποχής εκείνης στην Αμερική, ιδιαίτερα στον τομέα της κατασκευής υψηλών κτιρίων, ήταν η πεποίθηση του ότι, στο πλαίσιο πάντοτε του σεβασμού της παραδοσιακής εικόνας της Αθήνας όπως την ξέραμε, υπήρχε χώρος για βήματα μιας καλώς εννοούμενης εξέλιξης, με τον εμπλουτισμό της πρωτεύουσας με κτίρια εμβληματικά, ανάλογα αυτών που υπήρχαν ήδη σε όλες τις δυτικές πρωτεύουσες, χωρίς βέβαια να επηρεαστεί στο ελάχιστο το ιστορικό κέντρο.
Αυτό μου είχε πει σε συνέντευξη μας η κόρη του. Όταν ρώτησα τον ηλικιωμένο, πλέον, αρχιτέκτονα Ιωάννη Κυμπρίτη-ο ένας από τους δύο αρχιτέκτονες του Πύργου Αθηνών, ο άλλος ήταν ο Ιωάννης Βικέλας- αν η Αθήνα έπρεπε να έχει ουρανοξύστες, η απάντηση του ήταν καταφατική, με την προϋπόθεση ότι δε θα επηρέαζαν το ιστορικό κέντρο της πόλης. Έτσι ο Πύργος Αθηνών εξελίχθηκε σε Βαλκάνιο τοπόσημο, μια υπόσχεση κοσμοπολιτισμού βγαλμένη από τα βάθη της δεκαετίας του ’70.
Ο Πύργος του Πειραιά, ένας φάρος ζωής
Αυτό μας κάνει να καταλάβουμε τη σημασία που έχει o Πύργος στο λιμάνι του Πειραιά. Ο Πύργος του Πειραιά με ύψος 84 μέτρα, είναι το ψηλότερο κτίριο στο λιμάνι του Πειραιά και το δεύτερο ψηλότερο στην Ελλάδα, μετά τον Πύργο της Αθήνας. Ο αρχικός σχεδιασμός του πραγματοποιήθηκε από τους αρχιτέκτονες Ι. Βικέλα, Γ. Μολφέση και Αλ. Λοΐζο. Ο Πύργος του Πειραιά, το κτίριο - σύμβολο της πόλης, θα αποκτήσει «ζωή», 45 και πλέον χρόνια μετά την κατασκευή του, αφού ο Δήμος Πειραιά προχώρησε σε διεθνή διαγωνισμό για την αξιοποίησή του, που προέβλεπε την παραχώρησή του για 99 έτη, τη διαχείριση και εκμετάλλευσή του από επενδυτές. Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε και κατακυρώθηκε στο σχήμα της Dimand-EBRD και της Prodea Investments ΑΕΕΑΠ. O νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού των όψεων αναδείχθηκε το αρχιτεκτονικό γραφείο PILA.
Τότε ο Ηλίας Παπαγεωργίου είχε δηλώσει στο Archisearch, σχετικά με αυτό το έργο: «Η αναγέννηση του Πύργου είναι σημαντική όχι μόνο για τον Πειραιά, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, καθώς υποδηλώνει ότι το κέντρο βάρους της πόλης μετακινείται σταδιακά αλλά σταθερά πιο κοντά στη μοναδική ακτογραμμή της». Αυτή η δήλωση είχε μέλλον. Κι αυτό δεν είναι άλλο από τη μεταφορά της ζωής της πόλης στο αδιαμφισβήτητο συγκριτικό της πλεονέκτημα: την παραλιακή γραμμή της. Από την οποία όταν απομακρύνεσαι με το καράβι που πάει στα νησιά, το κτίριο του Πύργου διακρίνεται πιο πολύ κι από φάρος. Που πλέον μετατρέπεται σε φάρο ζωής.