Το Ίδρυμα του Νίκου Πατέρα έχει προσφύγει από τον Μάιο toy 2022 στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ζητώντας τη μετακίνηση του εργοταξίου για την κατασκευή του σταθμού «Ευαγγελισμός» της Γραμμής 4 του μετρό κάποια μέτρα, ουσιαστικά πιο κοντά στην Εθνική Πινακοθήκη, προκειμένου να διασωθούν 230 δέντρα στο Πάρκο Ριζάρη, τα οποία, διαφορετικά, θα κοπούν.
Πρόκειται για ένα τμήμα πρασίνου στην καρδιά της Αθήνας, το οποίο το είχε κάνει δώρο ο εφοπλιστής στην πόλη πριν από 14 χρόνια, επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη, και εξελίχθηκε σε μία από τις μοναδικές οάσεις του κέντρου, όπως γράφει ο Τάσος Τέλλογλου στο insidestory.gr.
Ωστόσο η απόφαση για την κατασκευή της περιφερειακής γραμμής του μετρό οδηγεί στην ισοπέδωση αυτού του χώρου πρασίνου και την κοπή των δέντρων, κάτι που προκάλεσε ενστάσεις και από την πλευρά του Νικόλα Πατέρα.
Υπενθυμίζεται πως το 2018 εκδόθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ η Άδεια Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), κάτι που το δικαστήριο καταλογίζει στους προσφεύγοντες – ότι δηλαδή προσφεύγουν μία τετραετία μετά την έκδοση της διοικητικής πράξης. Όμως οι νομικοί παραστάτες του Νικόλα Πατέρα (γραφείο Φλογαΐτη-Σιούτη) υποστηρίζουν ότι πριν από την τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων για την έναρξη των εργασιών δεν γνώριζαν την ακριβή τοποθεσία του εργοταξίου, την οποίαν πληροφορήθηκαν όταν τους προσκομίσθηκαν στις 4 Απριλίου του 2022 τα στοιχεία της συμφωνίας (μνημονίου) της Αττικό Μετρό με τον Δήμο Αθηναίων.
Κάτι τέτοιο φέρεται να υποστηρίζει και ο νυν υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας, σε επιστολή του που περιλαμβάνεται στα έγγραφα που κατατέθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας στα πλαίσια της προσφυγής του Πατέρα. Ο Δένδιας υποστηρίζει, στρεφόμενος στο ΣτΕ, ότι της χωροθέτησης του εργοταξίου δεν είχε προηγηθεί η παραμικρή ενημέρωση των κατοίκων. «H διαδικασία διαβούλευσης της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων δεν έτυχε καμίας απολύτως πραγματικής δημοσιότητας» γράφει στις 28/2/2023 προς τον εισηγητή του ΣτΕ Χρήστο Ντουχάνη και την αντιπρόεδρο του ΣτΕ Παναγιώτα Καρλή, σε μία επιστολή με τίτλο «Διαφύλαξη Πάρκου Ριζάρη», σύμφωνα με το inside story.
Η προσφυγή στο ΣτΕ και η θέση του Δήμου Αθηναίων
Μετά την προσφυγή του Νικόλα Πατέρα, ο Δήμος Αθηναίων έστειλε μία γραπτή τοποθέτηση στο ΣτΕ, μία εβδομάδα πριν από την επιστολή Δένδια. Στην κατακλείδα του υπομνήματος επισημαίνεται ότι «στην περίπτωση που η Αττικό Μετρό κρίνει πως υφίσταται βιώσιμη και άρτια τεχνικά λύση που δύναται να εξασφαλίσει τις λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εκτέλεση του υπό κρίση έργου, λαμβάνοντας υπόψη πώς δεν προβλέπεται μία σημαντική μετατόπιση στη χωροθέτηση του σταθμού, ο Δήμος θα ήταν θετικός ιδιαίτερα καθόσον θα σήμαινε τη μικρότερη δυνατή απώλεια υφισταμένου πρασίνου».
Η λύση με την μετακίνηση του σκάμματος
Η λύση την οποία περιγράφει στο υπόμνημά του ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Δήμου Αθηναίων, Γεώργιος Γαλάνης, ήταν ήδη γνωστή, καθώς σύμφωνα με το inside story την είχε παρουσιάσει στον ίδιο τον Νίκο Πατέρα ένα στέλεχος της Άβαξ. Η μετατόπιση του σκάμματος των δύο στρεμμάτων κατά μερικές εκατοντάδες μέτρα, από το κέντρο του Πάρκου στη βόρεια πλευρά του, απέναντι από το άγαλμα του δρομέα (βόρεια) και την Εθνική Πινακοθήκη (ανατολικά), θα στοίχιζε 5 εκατομμύρια ευρώ. Μερικά 24ωρα αργότερα όμως η εταιρεία επανήλθε και διόρθωσε το ποσό κατά 10 φορές. Δεν θα στοίχιζε πλέον 5 εκατομμύρια η μεταφορά του σκάμματος, αλλά 50
Όταν ο Νικόλας Πατέρας προσέφυγε στο ΣτΕ τον Μάιο του 2022, η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών τότε είχε ήδη αποκλείσει την εναλλακτική λύση. Το ΣτΕ είναι πιθανό να απορρίψει την αίτηση, αν και οι αιτούντες επιμένουν ότι μόλις τον Μάρτιο του 2022 έλαβαν τα έγγραφα που αφορούσαν στην κατάληψη του Πάρκου Ριζάρη από το εργοτάξιο της Αττικό Μετρό. Στο χρονικό αυτό σημείο δεν είχε εγκριθεί η τεχνική περιβαλλοντική μελέτη, ούτε και οποιαδήποτε φυτοτεχνική μελέτη. Ο Νικόλας Πατέρας υποστηρίζει ότι το Πάρκο δεν είχε ακόμα καταληφθεί, αλλά επρόκειτο να καταληφθεί χωρίς να έχει εκδοθεί η τεχνική περιβαλλοντική μελέτη και ότι η κατάληψη χωρίς την έκδοση της μελέτης είχε προεξοφληθεί από την έναρξη των εργασιών στους υπόλοιπους σταθμούς της γραμμής 4.
Η κατάληψη του Πάρκου για τις ανάγκες του εργοταξίου γίνεται κατά παράβαση των διατάξεων του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Αθήνας, καθώς μέσα στο Πάρκο δεν προβλέπεται άλλη χρήση εκτός από εκείνη που προβλέπει το ΓΠΣ της πρωτεύουσας και περιγράφεται ως «αστικό πράσινο-ελεύθεροι χώροι». Φυσικά προβάλλεται και το επιχείρημα από τους προσφεύγοντες ότι δεν εξετάσθηκε άλλη κατάλληλη λύση για την κατασκευή του σταθμού μετεπιβίβασης στον «Ευαγγελισμό».