Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πραγματικότητα που μέχρι πρόσφατα δεν ήταν καν ορατή στο ευρύ κοινό. Ο παράνομος διαδικτυακός τζόγος, ο οποίος για χρόνια λειτουργούσε στο περιθώριο της αγοράς, έχει πλέον εξελιχθεί σε έναν ψηφιακό μηχανισμό με τεράστια οικονομική επιρροή, φτάνοντας στο σημείο να υπερβαίνει σε μέγεθος τη νόμιμη αγορά.
Τα στοιχεία προέρχονται από μια εκτενή μελέτη της European Casino Association (ECA) και της εταιρείας ψηφιακής ανάλυσης YieldSec, και αποτυπώνουν μια εικόνα που προκαλεί εύλογη ανησυχία τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Παράνομος τζόγος: Η «αόρατη» αγορά που ξεπέρασε τη νόμιμη
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 71% της διαδικτυακής δραστηριότητας τυχερών παιχνιδιών στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκε το 2024 σε παράνομους παρόχους. Πρόκειται για ένα ποσοστό που προκαλεί αίσθηση, καθώς μεταφράζεται σε 80,6 δισ. ευρώ σε μεικτά έσοδα (GGR) - περισσότερο από το διπλάσιο της νόμιμης αγοράς.
Αυτό που ανησυχεί ακόμη περισσότερο τις ευρωπαϊκές αρχές είναι πως η παράνομη αγορά έχει διαμορφώσει πλέον μια ψηφιακή κυριαρχία.
Σε εκατομμύρια αναζητήσεις που πραγματοποιούν χρήστες για παιχνίδια, προσφορές ή casino apps, 9 στα 10 αποτελέσματα οδηγούν σε σελίδες που δεν διαθέτουν καμία άδεια λειτουργίας. Το 2024, περίπου 81 εκατομμύρια Ευρωπαίοι εκτέθηκαν - συχνά χωρίς να το αντιληφθούν - σε ιστοτόπους που λειτουργούν από offshore κέντρα, χωρίς κανέναν έλεγχο λογισμικού ή πληρωμών.
Η YieldSec εντόπισε 6.200 ενεργά παράνομα sites, αριθμός αυξημένος κατά 26% σε σχέση με πέρυσι.
Η εικόνα, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, δεν αφορά ένα περιθωριακό φαινόμενο αλλά μια αγορά που έχει ξεφύγει από τους κανόνες του ευρωπαϊκού πλαισίου, εκμεταλλευόμενη την τεχνολογία, τα κρυπτονομίσματα και την απουσία ψηφιακών φραγμών.
Τι προσφέρει το παράνομο περιβάλλον και πώς «τραβά» τους παίκτες
Το ερώτημα που προσπαθούν να απαντήσουν οι ρυθμιστικές αρχές είναι απλό:
Γιατί τόσος κόσμος στρέφεται σε παράνομες πλατφόρμες;
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, οι λόγοι είναι συνδυαστικοί.
Οι παράνομοι πάροχοι προσφέρουν:
- πλήρη ανωνυμία στις συναλλαγές,
- απουσία οποιουδήποτε ορίου,
- απεριόριστες προσφορές και μπόνους,
- πρόσβαση σε παιχνίδια που δεν έχουν πιστοποίηση,
- καταθέσεις και αναλήψεις μέσω crypto χωρίς έλεγχο.
Πολλές από αυτές τις πλατφόρμες μιμούνται αισθητικά νόμιμες εταιρείες - από τα χρώματα μέχρι το λογότυπο - δημιουργώντας μια ψευδαίσθηση αξιοπιστίας.
Όμως, πίσω από αυτή τη βιτρίνα συχνά κρύβονται πρακτικές που θα ήταν αδιανόητες στη νόμιμη αγορά: καθυστερήσεις πληρωμών, παρεμβάσεις στο παιχνίδι, ακόμη και πλήρης απώλεια χρημάτων.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ECA, Erwin van Lambaart, ο παράνομος τζόγος «δεν αποτελεί πλέον μια περιθωριακή απειλή αλλά έναν πραγματικό οικονομικό και κοινωνικό κίνδυνο που στερεί πόρους από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες».
Η ελληνική πραγματικότητα: Ένα φαινόμενο που έχει παγιωθεί
Το φαινόμενο δεν αφήνει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Τα στοιχεία της ΕΕΕΠ, σε συνεργασία με την ΚΑΠΠΑ Research, δείχνουν ότι η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με μια εκτεταμένη και ενεργή παράνομη αγορά, η οποία εξελίσσεται ταχύτατα.
Περισσότεροι από 900.000 πολίτες - σχεδόν ένας στους δέκα - παραδέχθηκαν ότι συμμετείχαν σε παράνομο τζόγο τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Το ποσό που διακινήθηκε μέσα από αυτές τις πλατφόρμες αγγίζει τα 1,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,1 δισ. ευρώ στο διαδίκτυο και 600 εκατ. ευρώ στο επίγειο παράνομο δίκτυο (παράνομες λέσχες, υπόγεια καζίνο κ.λπ.).
Το εντυπωσιακό - και ανησυχητικό - είναι ότι η συμμετοχή δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες.
Οι ηλικίες 25–54 εμφανίζουν το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής, όμως για πρώτη φορά καταγράφηκε και σημαντικό ποσοστό στην κατηγορία 17–24 ετών, παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή σε παιχνίδια τύχης επιτρέπεται από τα 21.
Η ΕΕΕΠ καταγράφει καθημερινά δεκάδες καταγγελίες για μη απόδοση κερδών ή ξαφνικό «κλείδωμα» λογαριασμών σε παράνομες πλατφόρμες.
«Συχνά ο παίκτης νομίζει ότι ωφελείται, αλλά στην πραγματικότητα μόνο ζημιωμένος βγαίνει», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Επιτροπής, Δημήτρης Ντζανάτος.
Οικονομικές, κοινωνικές και ψηφιακές συνέπειες
Η διόγκωση του παράνομου τζόγου επιβαρύνει την Ελλάδα σε τρία επίπεδα:
Οικονομικά, με απώλειες φορολογικών εσόδων και ενίσχυση σκιωδών δικτύων.
Κοινωνικά, με έκθεση ανηλίκων, αύξηση ρίσκου εθισμού και απουσία μέτρων προστασίας.
Ψηφιακά, με δυσκολία εντοπισμού δραστηριότητας λόγω VPN, mirror domains και crypto.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί, καθώς οι παράνομες πλατφόρμες εξελίσσουν συνεχώς τις τεχνικές τους, αξιοποιώντας τα κενά της ψηφιακής εποπτείας.
Τι ισχύει για τα νόμιμα online καζίνο στην Ελλάδα
Μέσα σε ένα ψηφιακό περιβάλλον όπου οι παράνομες πλατφόρμες πολλαπλασιάζονται και εμφανίζονται συχνά ψηλότερα στα αποτελέσματα αναζήτησης από τους αδειοδοτημένους παρόχους, η κατανόηση του τι πραγματικά ισχύει για τη νόμιμη αγορά στην Ελλάδα αποκτά ξεχωριστή σημασία. Η χώρα διαθέτει ένα από τα πιο αυστηρά ρυθμιστικά συστήματα στην Ευρώπη, με κεντρικό φορέα εποπτείας την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ). Πρόκειται για την αρχή που έχει την ευθύνη όχι μόνο για την έκδοση και ανανέωση αδειών λειτουργίας, αλλά και για τον συνολικό τεχνικό και λειτουργικό έλεγχο των παρόχων.
Οι πλατφόρμες που λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα έχουν λάβει άδεια Τύπου 1 ή Τύπου 2, μετά από εκτενείς ελέγχους, που αφορούν την τεχνική ασφάλεια του λογισμικού, τη συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες προστασίας δεδομένων, τους μηχανισμούς πρόληψης εθισμού, καθώς και την τήρηση όλων των οικονομικών υποχρεώσεων προς το κράτος. Τα παιχνίδια που προσφέρονται στα νόμιμα online casino δεν λειτουργούν σε servers των ίδιων των εταιρειών, αλλά σε πιστοποιημένες πλατφόρμες παρόχων λογισμικού, με RNG που ελέγχεται σε τακτική βάση από ανεξάρτητους φορείς.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι νόμιμες πλατφόρμες υποχρεούνται να εφαρμόζουν μια σειρά μέτρων προστασίας: αυστηρή ταυτοποίηση κάθε παίκτη, όρια καταθέσεων και χρονικής συμμετοχής, εργαλεία αυτο-αποκλεισμού, υποχρεωτικές ειδοποιήσεις για τη διάρκεια παιχνιδιού και πλήρη διαφάνεια στους όρους προσφορών. Στόχος αυτών των μέτρων είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που χαρακτηρίζεται από διαφάνεια, έλεγχο και περιορισμό των κινδύνων που συνδέονται με τα παιχνίδια τύχης.
Η ενημέρωση του κοινού για το ποιοι πάροχοι έχουν λάβει άδεια λειτουργίας αποτελεί κρίσιμο στοιχείο σε μια περίοδο όπου το διαδίκτυο βρίθει από ιστοσελίδες που εμφανίζονται ως νόμιμες, χωρίς να είναι. Σύμφωνα με το Nomimacasino.gr, στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα 16 online casino με επίσημη άδεια από την ΕΕΕΠ, αριθμός που παραμένει σταθερός λόγω των αυστηρών διαδικασιών αδειοδότησης και των υψηλών απαιτήσεων που θέτει η επιτροπή.